چکیده هدف: اصطلاحنامه‎ها به‎عنوان ابزارهای کمکی بازیابی اطلاعات نقش مهمی در بهینه‎سازی جستجوها در پایگاه‎های اطلاعاتی علوم دارند و تألیف و انتشار آن‎ها مستلزم برخورداری از شرایطی استاندارد است. پژوهش حاضر، به بررسی مقایسه‎ای روابط معنایی، ساختار شکلی و سیستم مدیریت اصطلاحنامه‎های فنی و مهندسی و نما بر اساس استاندارد ansi/niso z39.19 2005 می‎پردازد. روش: پژوهش حاضر به روش ارزیابانه انجام شده و ا...

زﺑﺎن ﻗﺮآن از آﻏﺎز ﻧﺰول، تاکنون از جنبه های گوناگون ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ دینداران و دین پژوهان واقع شده است. در این جستار کوشیده ایم تا بر حسب توانایی های زبان قرآن که فراتر از قالب های سنتی و بلاغی گذشته است، آن را از حیث ساختار معنایی در چارچوب رویکرد شناختی آمیختگی مفهومی با تکیه بر نمونه هایی از آیات مورد بررسی قرار دهیم. در همین راستا با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، داده های پژوهش به شیوه‌ی کتابخان...

یکی از روش‌های کارآمد در بحث معناشناسی، «تجزیه به آحاد واژگان» است که در آن، واژگان را به‌قصد دستیابی به مفهومی دقیق و کامل، به آحاد و اجزای معنایی سازنده آنها تجزیه نموده تا معانی نهفته در لایه‌های هر واژه آشکار گردد، که این امر درنهایت، به ارائه ترجمه‌ای کامل و گویا از متن خواهد انجامید. پژوهش حاضر با روشی توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر رویکرد تحلیل مؤلفه‌ای و تجزیه واژگان به آحاد معنایی کوچک‌تر...

در میان شاعران عصر مشروطه، شعر ایرج میرزا، ازلحاظ کاربرد ویژة زبان و شگردهای کلامی - که آگاهانه بدان پرداخته است - جایگاهی ویژه دارد. وی با جسارتی هنرمندانه هنجارهای زبان رایج را در سطح‌های صرفی، نحوی و واژگانی، واجی و معنایی در هم می‌شکند و فضایی تازه در حیطة زبان ادبی ایجاد می‌کند و این کار را با زبانی ساده و روان انجام می‌دهد؛ به گونه‌ای که بی‌اغراق، می‌توان گفت در بین شاعران این عصر، شعر وی...

جُستار حاضر به این اصل اساسی می­پردازد که در فرآیند ترجمه رابطه و پیوند زبان و معنا، چه رابطه و پیوندی است؟ به عبارتی آیا این زبان است که با ظرافت­های خاص، ابعاد و دایرۀ معانی را تعیین می­سازد یا اینکه زبان همچون مرکبی برای معانی به­شمار می­رود؟ در حوزۀ مطالعات ترجمه بحث­های فراوانی پیرامون ترجمۀ تحت­اللفظی، فرا تحت­اللفظی، ارتباطی، معنا گرا، آزاد و ... صورت گرفته است که هر کدام از منظری خاص، ت...

چکیده بر اساس دولی و لوینسـون (2001)، پیوسـتگی یکی از مهم ترین مفاهیم تحلیل گفتمان است، که به روابط معنایی موجود در متـن اشاره می کند. این عنصر گفتمانی نشان می دهد که چگونه بخشی از گفتمان از نظر مفهومی با بخش دیگر ارتباط پیدا کرده، و به واسطه ی آن درک می شود. ابزارهای پیوستگی به شش دسته ی عبارات توصیفی (descriptive expressions)، همانندی (identity)، روابط واژگانی (lexical relations)، الگوهای ص...

دین از واژگان پرکاربرد در قرآن کریم است و اندیشمندان اسلامی از منظرهای مختلف به بررسی مفهومی آن پرداخته اند. با این حال، کاربردهای متنوع و مختلف آن در قرآن کریم و مشکل روش شناختی تلاش های گذشته سبب شده که همچنان در ابهام باقی بماند. از این رو بررسی معنایی آن با استفاده از روش های نوین تحلیل معنا ضروری می نماید. معناشناسی به بررسی مؤلفه ها و حوزه ی معنا یی واژگان کلیدی قرآن کریم از طریق شناسای...

رسانه های هر کشور نقش زیادی در معرفی برخی هویت ها به عنوان غیرخودی یا دشمن به مخاطبان خود دارند. یکی از قلمروهای مناسب برای بررسی غیریت سازی، زبانِ رسانه ها است. در این تحقیق از طریق بررسی متن سرمقاله های کیهان، روزنامه متعلق به جناح اصول گرا، به مطالعه غیریت سازی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران پرداخته شده است. چارچوب نظری تحقیق زبان شناسی سازگانی نقش گرا و به طور خاص مبتنی بر فرانقش اندیشگا...

  یکی از نظریه­های زبان­شناسی که در عصر حاضر در تحلیل متون ادبی به کار گرفته می­شود، نظریۀ زبان­شناسی هالیدی است. هالیدی، ارتباط معنایی، لفظی، نحوی و منطقی یک متن را انسجام می ‌ نامد و عوامل ایجادکنندۀ آن را به دو بخش دستوری و واژگانی تقسیم می­کند. انسجام دستوری عواملی چون ارجاع، جانشینی، حذف و ربط را دربرمی­گیرد و انسجام واژگانی شامل تکرار و باهم­آیی در زبان ادبی می­شود. قیصر امین­پور، از شاعر...

لیبر (2004 & 2009) نظریه ای تجزیه مدار با هفت مؤلفۀ معنایی و یک اصل به نام اصل هم نمایگی ارائه کرده است. در این نظریه هر عنصر زبانی یک اسکلت معنایی و یک بدنۀ معنایی دارد. اسکلت از یک یا چند مؤلّفه معنایی و یک یا چند موضوع ساخته می شود. بدنۀ معنایی دو لایه دارد: 1. لایه ای که مانند اسکلت از یک گویشور به گویشوری دیگر نسبتاً ثبات دارد و می توان آن را نشان داد؛ 2. لایه ای که اطلاعاتِ کلی و دانش فرهنگ ...