خاقانی یکی از بزرگ‌ترین چکامه‌سرایان ادب پارسی در قرن ششم است. یکی از بارزترین ویژگی‌های سبکی این عصرـ که بیشتر در بین شاعران آذربایجان دیده می‌شود ـ استفاده گسترده از انواع علوم و فنون روزگارـ از جمله نجوم ـ می‌باشد. خاقانی که علم نجوم را تمام و کمال فرا گرفته بود، با پشتوانه استعداد سرشار، معلومات گسترده، ذهن وقاد و طبع روانش، با استادی و مهارت بی‌نظیر خود از مجموع اصطلاحات، احکام و ظرافت‌های...

رویدادهای مهم یکصد سالة اخیر مانند نهضت مشروطه‌، استبداد دوران پهلوی اوّل و دوّم، انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی تحوّلی عمیق در ادبیّات معاصر ایران ایجاد کرده و شاعران متعهّد، آثار ارزشمندی را با بن‌مایه‌های پایداری علیه استبداد داخلی، ستمگری استکبار جهانی و تجاوزگری دشمن بعثی آفریده‌اند. یدالله بهزاد کرمانشاهی از شاعران متعهّد و ملتزم معاصر است که علیه حاکمیّت استبدادی پهلوی دوم و تجاوزگری دشمن بعثی شعر ...

هدف عمدۀ تصویرگری در شعر آن است که شاعر بتواند به یاری شگردهای مختلف بلاغی در برقراری رابطه بین ضمیر خود و ذهن مخاطب موفق و اثرگذار عمل نماید، از همین رو است که می‌توان شباهت‌های بسیاری بین فنون ادبی و بلاغی و شیوه‌های منطقیِ تعلیل، نظیر قیاس و استدلال یافت. شاعران ممتاز سبک آذربایجانی، خاقانی شروانی، نظامی گنجوی، مجیرالدین بیلقانی، فلکی شروانی، مهستی گنجوی، از شیوه‌های عملی و هنری تعلیل و توجیه...

 مناجات رازگویی بنده و بیان عجز و نیاز او به پیشگاه خداوند است که با صفای قلب و رقت احساس انجام می‌‌شود. از آنجایی‌ که مناجات در بردارندة فعل و انفعالات درونی است، ماهیت غنایی دارد و چون با نکات آموزنده برای نوع بشر همراه است، آن را غنائی- تعلیمی می‌نامند. نام امام سجاد(ع) تداعی کنندة مناجات در اذهان است، ایشان از عنصر فرهنگی دعا برای نهادینه کردن و تثبیت تشیع و اسلام راستین بهره گرفت و در قالب...

عرفی شیرازی، شاعر باریک­اندیش و خیال­پرداز قرن دهم هجری (999-963) است که با وجود عمر کوتاه خود زمینه­ساز رواج سبکی تازه در شعر فارسی شد. این شاعر که نگاه تیزبین و ذهن سرشار و خلاقی دارد، هم در خلق مضامین تازه و هم در ابداع ترکیبات و لغات بدیع، موفق عمل کرده و مضمون­آفرینی تازۀ خود را در یک سطح زبانی خلاق با ویژگی­هایی خاص و ابتکاری شکل داده است. در این مقاله سعی بر این است با بررسی غزلیات این ش...

«مناجات»، عبارت است از راز و نیاز بنده و بیان عجز و نیاز او به پیشگاه خداوند که با صفای قلب و رقت احساس انجام می­­شود. از آنجایی که مناجات در بردارنده­ی فعل و انفعالات درونی است ماهیت غنائی دارد و چون با نکات آموزنده برای نوع بشر همراه است آن را غنائی- تعلیمی نامند. نام امام سجاد(ع)، تداعی کننده­ی مناجات در اذهان است؛ ایشان از عنصر فرهنگی دعا برای نهادینه کردن و تثبیت تشیع و اسلام راستین بهره گ...

چکیده: یکی از مهم ترین ساز و کارهایی که ادبیات کودک از آن بهره می گیرد تا بامخاطب خویش ارتباطی خلاقانه برقرار کرده و زمینه ساز تفکر خلاق در وی شود، ویژگیِ تمرکززدایی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی کتاب های داستانی-تصویری عربی، فارسی و انگلیسی بر مبنای شگردهای تمرکززدایی است. برای نیل به این مقصود یک کتاب داستانی-تصویری فارسی، یک کتاب داستانی-تصویری عربی و یک کتاب داستانی-تصویری انگلیسی از میا...

سنایی غزنوی، اغلب با ویژگی «شاعر مبتکر» شناخته می شود. یکی از ابتکارات وی، یافتن گوهر طنز ادبی است در نوشتار با کارکردهای عرفانی؛ آنچه پیش از او فقط در حوزة اجتماعی ـ انتقادی وارد شده بود. عارفانِ از سنایی به بعد، از آن برای آموزش نکته های عرفانی، بهره ها برده اند. در این مقاله بر آنیم تا برای یافتن شگردهای طنزنویسی سنایی غزنوی (545 یا 529- 467 ق) با هدف بیان و آموزش نکته های عرفانی و اخلاقی و ح...

سبک واقعیتی زبانی است و سرچشمۀ این واقعیت در گزینش های زبانی نویسنده نهفته­است. مطالعات سبک شناسی می تواند در درک بهتر متون ادبی راهگشا باشد. تحقیق حاضر، به توصیف و بررسی ویژگی­های زبانی داستان­های کوتاه جلال آل­احمد می پردازد. نگارنده سعی­دارد تا برخی از ویژگی­های آوایی، واژگانی و نحوی نثر آل­احمد را تعیین­کند. بدین­منظور بیست داستان کوتاه آل­احمد، براساس روش پیشنهادی رایت و هوپ (1996) بررسی­ش...

کانون روایت، منظری است که نویسنده یا راوی برای نگریستن به داستان خود انتخاب  می­کند. تحلیل و بررسی کانون روایت و شگردهای روایی در کشف ساختار منسجم و دقیقی از روایت در آثار داستانی حائز اهمیت شایانی است. یکی از شگردهای روایی که از رهگذر آن می توان به میزان توانایی یک داستان پرداز در شکل دهی به ساختار روایی اثرش پی برد، نظریۀ کانون روایت ژرار ژنت است. او برای بررسی کانون روایت دو مقولۀ وجه و لحن ...