این مقاله به نقد و بررسی تطبیقی دو داستان کوتاه از دو تن از نویسندگان شهیر دنیا، ادگار آلن پو ((1809-1849, Edgar Allan Poe و صادق هدایت (1903-1951)، با نگاهی به نوع ادبی داستان کوتاه، ژانر گوتیک و عناصر آن می‌پردازد. نگارندگان این مقاله با تکیه بر وجوه اشتراک و افتراق کوشیده‌اند به تحلیل و مقایسۀ داستان کوتاه گودال و آونگ (The Pit and the Pendulum) و گجسته دژ (1311) بپردازند. اولی داستان کوتاهی...

نوشتار حاضر به بررسی ساخت داستان عامیانه حسین کرد شبستری باتوجه به عناصر داستانی آن، می پردازد. این داستان درباره اعمال پهلوانی و عیّاریِ قهرمانی به همین نام در دوره صفویه است. در این پژوهش ابتدا عوامل داستانی، درون مایه، پیرنگ، شخصیت، حادثه، توصیف، گفت وگو، زاویه دید و سبک داستان، بررسی و سپس در نتیجه گیری، چگونگی شکل گیری داستان با توجه به این عوامل، توصیف شده است. به نظر می رسد که «تکرار»، عنص...

ساختار داستانی ماهیتی دارد که با تأثیر از عناصر خود، شکلی کُنشی و روایی می‌پذیرد. نویسنده در پرتو این خصوصیات و عناصر ساختاری مانند: طرح و نقشه، زاویه‌ی دید، کشمکش، بحران، نقطه‌ی اوج و گره‌گشایی، ساختاری داستانی را پی می‌ریزد. نگریستن به آثار ادبی گذشته از زاویه نظریات معاصر راهی است برای کم کردن فاصله ها با چنین آثاری تا ارزش و راز ماندگاری آن ها بیش از پیش آشکار شود. هم از این رو در این جستار ...

امروزه داستان کوتاه بعد از شعر، مهم‌ترین نوع ادبی شمرده می­شود که به طور گسترده در میان مردم رواج پیدا کرده است. داستان کوتاه به عنوان یک داستان فنّی، دارای عناصری مانند طرح و پیرنگ، شخصیّت، جدال، زمان و مکان، زاویه دید، و... می‌باشد که همه آنها به صورت هماهنگ و سازمان یافته، پیرامون عنصر درون­مایه و در خدمت آن در حال حرکت هستند. پژوهش حاضر به بررسی عناصر داستانی در داستان 24 ساعت خواب و بیداری ص...

قصه های عامیانه و ادبیات غنایی از گسترده ترین عرصه های حضور عناصر فانتاستیک است.     «همای و همایون» از کهن ترین منظومه های عاشقانه، توانسته است این عناصر را در خود گرد آورد. با این تفاوت که حضور آن­ها در آثار منظوم نسبت به آثار منثور از نمود کمتری برخوردار است. نگارنده بر آن است که با معرفی اجمالی خواجوی کرمانی و آثار وی، نوع داستان، نشانه شناسی عناصر داستان های فانتاستیک، طرح شناسی فانتاستیک،...

داستان «اعرابی و سبوی آب» از جمله داستان‌هایی است که در متون مختلف منظوم و منثور فارسی آمده است. در میان آثار منظوم، این داستان را در مصیبت‌نامه عطّار، مثنوی و دفتر هفتم مثنوی می‌توان دید. در این مقاله، به منظور شناختن قدرتِ خلّاقیت و داستان‌پردازی سرایندگان این آثار، برخی از عناصر این داستان چون پیرنگ، شخصیّت، گفت‌وگو، حقیقت‌نمایی و زاویه دید بررسی می‌گردد. تحلیل زاویه‌ دید بر اساس دیدگاه روایت‌شن...

تاریخ بیهقی، یکی از آفرینش­های کم نظیر ادب فارسی است که قلم توانایِ ابوالفضل بیهقی، به آن بافت داستانی بخشیده است. بیهقی، فضایِ رویدادهای تاریخی را باز می‌گذارد و با استفاده از عناصری چون شخصیت‌پردازی، گفتگو، زاویه دیدِ مناسب، بررسی جزییات، توصیف کسان و چیزها و ... نه تنها خوانندگان را به آن فضا نزدیک می‌گرداند؛ بلکه ارتباطی صمیمانه، نیز، با خوانندگان برقرار می­کند. این مقاله سرِ آن دارد که با بر...

اصطلاح ریخت‌شناسی به عنوان یکی از روش‌های تحلیل و طبقه‌بندی عناصر متن با مطالعات ولادیمیر پراپ بر روی یک­صد قصه‌ی عامیانه‌ی روسی وارد عرصه‌ی نقد ساختاری شده است. این شیوه‌ی تحلیل در شناخت نقش‌ها، نقش‌ویژه‌ها و حرکت‌های متن و چگونگی ترکیب و ارتباط این عناصر با یکدیگر کارآمد است. داستان لیلی­ومجنون جامی از جمله متون روایی ارزشمند ادبیات فارسی در قرن نهم است. جنبه‌های روایی این منظومه‌ درحوزه‌ی اد...

کتاب هزار حکایت صوفیان شامل حکایت هایی است در خصوص عرفا ، فقها... این پژوهش، میزان تشابه و تفاوت عناصر داستانی را در برخی از حکایت¬های این کتاب نسبت به منابع و مآخذ اولیّه اش بررسی نموده است. بدین منظور از هر باب یک، دو یا سه حکایت با ده منبع مورد نظر مورد مقایسه قرار گرفته¬اند. این پژوهش در پنج فصل گردآوری شده است. فصل اوّل به آشنایی و اهمیّت کتاب هزار حکایت صوفیان اختصاص داده شده است. فصل دوم به...

چکیده: ادبیات کودکان به عنوان شاخه ای از ادبیات روزگاری است که پا به عرصهی وجود نهاده است و روز به روز بر رشد و بالندگی آن افزوده می شود. این گونه ی ادبی در بردارندهی محتوای غنی برای کودکان است، محتوایی که به منظور تربیت فردی و اجتماعی کودکان به گونهای زیبا و ادبی آماده شده است. بررسی و پژوهش در باب این شاخه یکی از مسائل مهم و اساسی است که از سوی صاحبنظران تربیت و ادبیات مورد توجه قرار گرفت...