هدف مقاله‌ی حاضر به کار گرفتن روش جامعه‌شناسی ادبی در تحلیل جامعه‌شناختی غزل سنائی، شاعر بزرگ و تأثیرگذار بر روند کلی غزل فارسی در قرن ششم است. پس از توضیحات کوتاهی پیرامون «جامعه‌شناسی ادبیات» و «جامعه‌شناسی ادبی» و «جامعه‌شناسی غزل» کوشش شده است جهان‌نگری سنائی که متأثر از جهان‌نگری انسان عام در عصر اوست، با تکیه بر متن غزل‌هایش نشان داده شود، سپس به تحلیل روابط متقابل زندگی فرهنگی انسان ای...

شعر، فقط وسیله ابراز تخیل و احساسات شخصی محسوب نمی شود؛ بلکه این قابلیت را دارد که وظایف گوناگونی برعهده بگیرد. از جمله این وظایف، روایت کردن داستان است. غزل، در شکل سنتی خود، فرزند قصیده است؛ اما به مرور از قصیده جدا شده و ساختار ویژه خود را یافته است. غزل سنتی، به لحاظ صورت، گسسته نماست؛ یعنی پیوند مستحکمی میان ابیات ندارد؛ اما غزل روایی از هندسه خاص و مستحکمی پیروی می کند: مقدمه، تنه و نتیجه...

در این پژوهش به بررسی سیر ترانه سرایی در زبان فارسی پرداخته ایم. این پژوهش از هشت فصل تشکیل یافته است. در فصل اول به بیان کلیات پژوهش پرداخته ایم. در فصل دوم، مباحث تیوریک ترانه و ترانه سرایی و ویژگی های ترانه های فارسی بیان شده است. فصل سوم تا هفتم به بررسی سیر ترانه سرایی در زبان فارسی اختصاص یافته است. این فصل ها، بر اساس حوادث مهم سیاسی و تاریخی روز، به بررسی سیر ترانه سرایی از دوران مشروطه...

شعر غنایی ، گونه ای از شعر است که عواطف و احساسات شاعر در آن مطرح می شود. در بین قالب های متعدد و متنوع شعر پارسی ، غزل به طور خاص ، جلوه گاه ادب و شعر غنایی است. غزل از ابتدا به این صورت وجود نداشته و به مرور ، وارد دنیای شاعری شد و در طول زمان تکامل یافت تا این که با حافظ به اوج کمال خود رسید. در دوره ی معاصر ، با تولد شعر نوی فارسی ، شاعران به این قالب نو ، روی آورده و به نوعی در آن طبع آزما...

در ازل پـرتـو حـسنــت زتـجلّـی دم زد عـشق پـیـدا شـد و آتش به همه عالم زد جلوه ای کرد رخت دید ملک عشق نداشت عـیـن آتش شـد از ین غیرت و برآدم زد ادب غنایی که از آغاز پیدایی شعر فارسی قدمت داشته، با پیمودن راهی به طول چند قرن به تکامل رسیده و درعین حال به اَشکال گوناگون مطرح شده است. غزل که بهترین و بارزترین نمونه ی شعر غنایی است، به گونه های مختلف در طول دوران مختلف شعر فارسی جلوه گری کرده است....

ادبیات جنگ بخش بزرگی از میراث هم? جوامع بشری است. هدف از این تحقیق، کنکاش در گوشه ای از این میراث گران بها و پرداختن به شاخه ای از ادبیات سی سال گذشت? ایران زمین است. غزل، در شعر امروز و به ویژه در شعر جنگ نمود فراوانی دارد. این مطلب را می توان با نگاهی سطحی به مجموعه های شعر منتشر شده در موضوع جنگ و مقاومت به سادگی دریافت. در صفحاتی که پیش رو دارید، ابتدا سعی شده است تعریفی منطقی از غزل جنگ ا...

تاریخ ادبیات معاصر که از زمان شروع نهضت مشروطیت در ایران آغاز می شود تحولاتی به اندازه تاریخ ادبیات کهن دارد، به طوری که در طول صد سال اخیر ادبیات فارسی از لحاظ نظم و نثر تحت تاثیر مکتب-های نوین ادبی جهان قرار گرفته است و از طرفی پا به پای تحولات اجتماعی و تاریخی جامعه پیش رفته است به طوری که این رابطه متقابل ادبیات و اجتماع در این حیطه تاریخی اجتناب ناپذیر است. به دنبال گسترش تبادل فرهنگی و اد...

خاقانی شروانی ملقب به «افضل الدین» از شعرای متشرع سده ششم هجری است. وجود مضامین علمی چون مضامین طب، نجوم، فلسفه، کلام، عرفان و اندیشه های مذهبی در سخن او سبب شده است تا او را «حکیم» نیز بخوانند. باورهای دینی و اندیشه های مبتنی بر شرع از مهمترین درونمایه های شعر خاقانی است که عموماً در قالب تصاویر بدیع و شاعرانه، ساخته و پرداخته شده است. محور اصلی پژوهش حاضر، بررسی تجلی کعبه در دیوان خاقانی از من...

جریان­شناسی عبارت است از شناخت حرکتهای ادبی به لحاظ نمایندگان، ویژگیها، دگرگونیها و درست ونادرست ها. پژوهش حاضر ابتدا به عرضه ی یک تعریف کلی از اصطلاحات «جریان­شناسی»، «غزل» و «معاصر» پرداخته است و بعد، جریانهای غزل معاصر را نام برده است و برای هر جریان، نماینده یا نمایندگانی را از میان غزل پردازان معاصر یادآور شده است و در ادامه ویژگیهای هر جریان را در غزلیات نماینده یا نمایندگان همان جریان طی...