سمک عیار داستانی است عامیانه، بازمانده از حدود قرن ششم یا اوایل قرن هفتم که فرامرز بن خداداد آن را بر اساس روایت صدقۀ بن ابی القاسم شیرازی گرد آورده است. داستان بر محور اعمال و رفتار یکی از عیّاران به نام سمک می‏چرخد و دست‏کم از سه جهت عناصر عامیانه در آن قابل تشخیص است: اعتقادات و فرهنگ عوام، بعضی جنبه‏های روائی از جمله وجود حوادث تصادفی و واقعه‏های عامه‏پسند و زبان داستان. اشاره به تقدیر در اتّ...

رمان روایتی منثور و مطول است که بر اساس تقلیدی نزدیک به واقعیت از رویدادها، انسان، عادات و حالات او در قالب یک پیرنگ نوشته شده و به نحوی شالوده جامعه را در زمانی معین به تصویر می کشد یا مورد انتقاد قرار می دهد. «زینب» نخستین رمان عربی در قرن بیستم و اثری اجتماعی و در نوع خود پیشگام است که بر طبق معیارهای معاصر فن داستان نویسی به نگارش درآمده است.مدهآآ محمد حسین هیکل آن را در اوایل قرن بیستم؛ زم...

رمان یکی ازانواع ادبی جدید است که دراوایل قرن بیستم،به عنوان یک فنّ ادبی مستقل،جایگاه خودرادرادبیات عربی محکم کرد.این گونه­ی ادبی دربیان مسائل مربوط به زندگی انسان معاصرکه بامعضلات خاصّ دنیای خوددست وپنجه نرم می­کند،از توان بالایی برخوردار است و توجّه بسیاری از نویسندگان خوش ذوق را به خود جلب کرده است؛ یکی از این نویسندگان معاصر عرب«نجیب محفوظ»است که علاوه بر داستان کوتاه، در زمینه­ی رمان نیز آثار...

پژوهشگران درباره مأخذ یا مآخذ فردوسی در نظم شاهنامه، نظرات گوناگونی را مطرح کرده اند. عدّه ای از آنها برآنند که فردوسی از منابع کتبی و شفاهی بهره برده است؛ افرادی تنها شاهنامه ابومنصوری را منبع فردوسی می دانند و عدّه ای فردوسی را وارث سنّت نقّالی و شفاهی گذشته قلمداد می کنند و اشاره به دهقان و موبدان زرتشتی در شاهنامه را نشانه ارتباط فردوسی با این گروه می دانند. با دقّت در شاهنامه، می توان به این نک...

راوی (قصه‌گو) در ادبیات داستانی کسی است که داستان را نقل می‌‌کند و این بدان ‌معناست که کلیۀ حوادثی که در داستان نقل می‌‌شود به‌ نوعی به راوی مربوط است؛ به ‌طوری ‌که تمام اجزای تشکیل‌دهندۀ ساخت‌وساز یک داستان به ‌طور غیرمستقیم تحت تأثیر راوی است. راوی در عناصری مثل زمان، توصیف، معرفی شخصیت‌ها، و پیش‌برد حوادث پیرنگ نقش مهمی ایفا می‌کند و به‌صراحت می‌‌توان ادعا کرد که بدون راوی هیچ روایتی وجود نخ...

افزایش پژوهش ها در حوزه ی تفاوت های فردی، مفاهیم و موضوعات تازه ای را در خصوص ماهیت تفاوت های فراگیران مطرح نموده است. روز به روز، بر تعداد پژوهش هایی با موضوع تفاوت های فردی در فرآیند یادگیری افزوده می شود (بیالیستوک، 1979؛ چاپیلی و رابرتز، 1986؛ روبین، 1975). این پژوهش، تلاشی است برای کشف هرگونه رابطه ی موجود میان ویژگی های شخصیت فراگیران ایرانی زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی و عملکرد آنها ...

جنگ حادثه‏اى بشرى و از موضوعات اساسى و مهمّ ادبیات است و ادبیات مقاومت، از گونه‏هاى ماندگار آن که با ارائه ملموس حوادث جبهه و جنگ و پس‏زمینه‏هاى آن، به اداى وظیفه مى‏پردازد. از آنجا که نویسندگان، بینش، تفکّر، احساسات و اعتقادات خود را در مسیر داستان به نمایش مى‏گذارند و بهترین تجلّیگاه این عواطف واعتقادات، شخصیّت‏ها هستند، شخصیّت‏پردازى در ادبیات اهمیّت ویژه‏اى پیدا کرده‏است. مقاله پیش رو، ضمن تبیین ...

در داستان مدرن، استفاده از برخی ظرفیت‌های زبان به ویژه در خلق استعاره و ایجاد ابهام در روایت، به شاعرانه شدن متن کمک می‌کند. از جمله این ظرفیت‌ها سوق دادن زبان به سمت قطب استعاری- به تعبیر رومن یاکوبسن- است. هدف اصلی نگارندگان، این است که نشان دهند چگونه زبان در داستان‌های مندنی‌پور به قطب‌های استعاری گرایش پیدا کرده و شاعرانه شده است. برای این منظور، مجموعه داستان‌های مندنی‌پور در چهار سطح برر...

تاریخ بیهقی، یکی از آفرینش­های کم نظیر ادب فارسی است که قلم توانایِ ابوالفضل بیهقی، به آن بافت داستانی بخشیده است. بیهقی، فضایِ رویدادهای تاریخی را باز می‌گذارد و با استفاده از عناصری چون شخصیت‌پردازی، گفتگو، زاویه دیدِ مناسب، بررسی جزییات، توصیف کسان و چیزها و ... نه تنها خوانندگان را به آن فضا نزدیک می‌گرداند؛ بلکه ارتباطی صمیمانه، نیز، با خوانندگان برقرار می­کند. این مقاله سرِ آن دارد که با بر...

یکی از زیباترین گونه­های صور خیال در یک اثر، تأثیری­ست که ذهن شاعر یا نویسنده در اشیا و در عناصر بی­جان طبیعت می گذارد و با نیروی تخیل خویش به آنها حرکت و جنبش می بخشد و در نتیجه هنگامی که از دریچۀ چشم او به طبیعت و اشیا می نگریم، همه چیز در برابر ما سرشار از زندگی و حرکت و حیات می شود. زندگی بخشیدن به اشیا، پدیده های طبیعت و مفاهیم انتزاعی را «آنیمیسم» می گویند که از طریق اعطای ویژگی های فیزیک...