امنیت، اصلی‌ترین وظیفه دولت ملی و مهمترین موضوعی است که تا کنون مورد توجه دانشوران روابط بین‏الملل قرار گرفته ‏است. باوجود این، امنیت مفهومی ‏پیچیده، متعارض و شدیداً متکی بر رویکرد‏ها و نظریه‏‌هایی است که ناظران و پژوهشگران از آنها استفاده می‏کنند. تا کنون برای توصیف، تبیین و پیش‏بینی موضوعات امنیتی، نظریه‏های مختلفی مطرح شده ‏است. در این نوشته، تلاش می‏شود دگرگونی‏های به وجود آمده در مفهوم امنی...

علوم انسانی اسلامی ‏و بومی ‏در گرو بهره‏برداری از فلسفه اسلامی ‏به جای فلسفه‏های غربی است. حکمت متعالیه، از ظرفیت خوبی برای ورود به عرصه علوم انسانی برخوردار می‏باشد. علوم و مطالعات امنیتی، در سال‏های اخیر، در کشور ما از رونق خوبی برخوردار شده، اما تلاش درخور توجهی برای طرح مباحث امنیتی، با تکیه بر مبانی فلسفه اسلامی، به ویژه حکمت متعالیه، صورت نگرفته است. هدف مکتوب حاضر، ارائه کاربردها و وج...

مطالعه و بررسی تاریخ شهرنشینی در کشورهای مختلف دنیا، یکی از ابزارهای مفیدی است که می­تواند ما را با روند تغییر و تحوّلات این پدیده در حوزه­های مختلف جغرافیایی آشنا نماید. یکی از این کشورها، هندوستان است که شواهد باستان شناسی حاکی از یک تاریخ طولانی­مدت در امر یکجانشینی و شهرنشینی در این منطقه است. به نظر می­رسد که این کشور در روند شهرنشینی خود، فراز و نشیب­های متعددی را پشت سر گذاشته است. روش تح...

گسترش مفاهیم مربوط به مقوله امنیت درحوزه مطالعات روابط بینالملل و نیز ایجاد بسترهای همگرایی در زمینه مبارزه باتهدیدات امنیتی ازجمله؛ تروریسم، خطرسلاح هستهای، مناقشات مرزی و ... سبب شده تاهمکاریهای منطقه ای وبین المللی، حول محورهای مشترک سیاسی و اقتصادی، تقویت شود. به طوریکه طرحهای مشترکی نظیر خط «لوله صلح» ، که از آن به عنوان یکی از موثرترین طرحهای اقتصادی دردهه های معاصریاد میشود، به فرصتی بر...

تغییر اقلیم یکی از 15 چالش هزاره آینده جهان و یکی از 7 چالش اصلی آینده ایران است. هیات بین‌الدولی تغییر اقلیم (IPCC) با در نظر گرفتن سه پیشران اقلیمی، چهار سناریو محتمل تا سال 2100 ارائه کرده است که هر کدام از این سناریوها شاخص‌های اصلی تغییرات اقلیمی همچون دما و بارش را توصیف می‌کنند. اما در خصوص پیامدهای مختلف این تغییرات در نقاط مختلف جهان پژوهش‌های اندکی صورت گرفته است.  تغییر اقلیم در 20 س...

       با توجه به عضویت روسیه در شورای امنیت سازمان ملل متحد، قدرت هسته‌ای، هم‌جواری و درگیر بودن در عرصه گسترده‌ای از جغرافیای جهان (از ژاپن، چین، آسیای مرکزی، خاورمیانه، دریای سیاه، شرق اروپا، تا حوزه بالتیک) و نیز امکان حمایت و تقویت نظامی گروه‌ها و حکومت‌های مختلف، هنوز هم تاثیرگذاری دوری و نزدیکی روسیه در مناطق مختلف جهان به ویژه در حوزه قفقاز جنوبی غیرقابل انکار است. مجموعه‌ایی از منا...

کوشش برای نگهبانی از «هویت»، فصل مهمی از نظریه‌پردازی در روابط بین‌المللی را به خود اختصاص داده است. تبدیل پاسداری از هویت به دستور کار سیاست خارجی و مطالعات راهبردی، بیش از همه ناشی از موجی است که پهنه عمل آن فراملی و جهانی است. در این میان نظریه‌ جدیدی از سوی باری‌بوزان و ال‌ویور طرح شده که تحلیل ملی و جهانی از امنیت ملی را مخدوش دانسته و آن را مسئول ناامنی بی‌شماری می‌داند که جهان امروز را د...

با توجه به افزایش جمعیت شهری در کشورهای جهان سوم و عدم برنامه­ریزی صحیح و تدارک زیرساخت‌های لازم برای شهرنشینان، مشکلاتی در سیستم مدیریت شهرها به‌وجود می­آید و در چنین حالتی سکونتگاه‌های غیر رسمی در شهرها شکل می­گیرد. مسکن دارای شاخص‌های کمی و کیفی و استانداردهایی است که در جهت رسیدن به عدالت اجتماعی و حداقلی از رفاه ضروری می‌باشد. مساکن ساکنان سکونتگا‌ه‌های غیر رسمی نمودی از فقدان شاخص‌های مسک...

پارادایم امنیتی در حال تکوین و متحول پس از جنگ سرد و غالب‌شدن بر پارادایم پیشین مبتنی بر دولت‌محوری، نیاز مطالعات امنیتی به رویکردی جدید را بیش از پیش ضروری ساخته است. امروزه، با ایجاد فضای جدید و پدیداری تهدیدهای نوین، پارادیم نوین به ویژه پس از یازدهم سپتامبر هم دولت‌محور است و هم فرادولتی. با ورود کنش‌گران غیردولتی به مسائل دفاعی- امنیتی، شاهد نوعی پارادایم دووجهی دولتی- غیردولتی هستیم. با ت...

یکی از مباحث مهم و تعیین‌‌کننده‌ی مکاتب امنیتی، مساله‌ی مرجع امنیت است که نه‌تنها در تکوین نظریه‌های امنیتی، بلکه حتی در نوع تعریف از امنیت ایفای نقش می‌کند. سوال این است که هدف از امنیت چیست؟ امنیت برای چه کسی یا چه‌چیزی است؟ پژوهش‌گران مطالعات امنیتی، موارد مختلفی را در پاسخ به این سوال مطرح کرده‌اند. البته بیش‌تر نظریه‌پردازان مکاتب امنیتی، امنیت ‌بین‌الملل را دست‌نیافتنی دانسته‌اند؛ این درح...