در این مقاله، نخست ریشه‏شناسی از‏دید زبان‏شناسی تاریخی تعریف شده است و پس‏از آن، پیشینه‏ای از ریشه‏شناسی‏های انجام‏شده ذکر گردیده است؛ سپس انواع ریشه‏شناسی شامل عالمانه، شبه‏عالمانه و عامیانه مطرح شده ، آن‏گاه، بحث ریشه‏شناسی های عامیانه به‏طور مفصّل و همراه‏با مثال‏هایی در حوزۀ فرهنگی ایران شرح داده‏شده است. این مثال‏ها مربوط به جای‏نام های ایران است که به‏دلایل و اغراض گوناگون از‏جمله مسائل و ...

با استقبال روزافزون پژوهشگران از مطالعات تطبیقی در عرصة ادبیّات و علاقه‌مندی نویسندگان به نگارش مقالات ادبیّات تطبیقی، مجلاّت تخصّصی در این عرصه، گسترش یافته‌اند. یکی از این مجلاّت، کاوش­نامة ادبیّات تطبیقی است که در حوزة مطالعات تطبیقی فارسی – عربی، به نشر پژوهش­های مرتبط می­پردازد. این مختصر، با هدف آسیب­ شناسی مقالات منتشرشده در مجلّة یادشده، در بازة زمانی سال­های 1392 تا 1395، با تکیه بر روش استقر...

زبان­شناسی تطبیقی برای شناخت زبان ها دو روش مشخص دارد: روش رده­شناختی و روش تکوینی. هدف روش نخست تثبیت ویژگی های همگانی زبان ها و هدف روش تکوینی، تدوین تاریخ زبان هاست.    زبان­شناس تطبیقی برای هر زبانی یک اصل مسلم و یک فرض دارد. اصل مسلم نزد ایشان مشابهت­های بسیار زبان هاست که نمی­توان آنها را حمل بر اتفاق یا وام­گیری کرد. فرض آنان بر این است که این زبان ها از یک اصل مشترکی منشأ گرفته اند و اخ...

ارزش نتایج و یافته‌های مطالعات تطبیقی و کارآمدی آن تا حد زیادی به روش تحقیق وابسته است. به همین دلیل یکی از مباحث مهم در حقوق تطبیقی شناخت روش‌های موجود و مراحل انجام پژوهش است. پرسش‌ها و مباحث مربوط به روش تحقیق در حقوق تطبیقی برای نخستین بار در اواخر قرن نوزدهم میلادی از سوی حقوق‌دانان آلمانی مطرح شد. پس از آن، این مطالعات در سایر کشورها به‌ویژه فرانسه، ایتالیا و امریکا گسترش یافت و هم‌زمان ب...

مقاله حاضر با نشان دادن اختلاف نظرها و مناقشه‌های موجود دربارة محدودة جغرافیایی نظام بهره‌برداری گروهی (بنه) در ایران به طرح مسئله در باب ناشناخته ماندن نظام بهره‌برداری از زمین در کردستان می‌پردازد. هدف پژوهش این است که با استفاده از این رویکرد انتقادی، محدودة جغرافیایی بنه‌ها در ایران را با تأکید بر نظام بهره‌برداری ارضی در کردستان به حوزه شناخت درآورد و با نظام بهره‌برداری گروهی و ویژگی‌های ...

این پژوهش با هدف ارزیابی و تحلیل استنادی مجله «مطالعات ادبیات تطبیقی» طی سال‌های 1386تا 1392 انجام شده است. یافته‌ها حاکی از آن است که مجله «مطالعات ادبیات تطبیقی» در هفت سال مورد بررسی 262 مقاله در 28 شماره منتشر نموده است. آمار مشارکت نویسندگان نشان می‌دهد در سال‌های مورد بررسی 15/51 درصد مقالات تک نویسنده بوده است. به بیان دیگر در چهار سال نخست مشارکت علمی نویسندگان ضعیف بوده و اکثر مقالات ت...

فقه تطبیقی روش علمی است که به منظور مقایسه مذاهب فقهی و توصیف و تبیین نقاط اشتراک و افتراق آنها بکار می­رود.  فقه­پژوه در این رویکرد خود را از حصار منابع، ادله و روش­های فهم شناخته شده در مذهب خاص فراتر می­برد و فهم عمیق مسئله مورد پژوهش را در دیدگاه­ها، روش­ها و ابزارهای متفاوت مذاهب برای خود فراهم می­آورد. وی برای انجام مطالعات تطبیقی در فقه اسلامی مراحلی را طی می­نماید: 1- مسئله­یابی و مسئله...

«تمثیل» ازجمله مفاهیمی است که از قدیمی­ترین ادوار در عرصه­های گوناگون مطالعات ادبی، از بلاغت و رتوریک گرفته تا هرمنوتیک، موردتوجّه و مداقّه قرارگرفته است. بااین­حال، در هیچ­یک از پژوهش‌های پرشماری که به­طور مستقیم و غیرمستقیم به تمثیل پرداخته­اند، سعی نشده است حوزه­های مختلف معنایی این مفهوم پرکابرد به­وضوح مشخّص شود. این در حالی است که شناخت حوزه‌های معنایی اصطلاحات کاربردی در هر دانش، از زیربنای...

پیوندهای دو دانش فقه و تفسیر از زوایای گوناگون مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.  آغاز پیدایش دانش فقه و تفسیر به زمان پیامبر(ص) باز می گردد. این دو دانش، در یک مسیر پدیدار شدند و رشد و نمو یافتند، افزون بر پیوند تاریخی فقه و تفسیر، هر دو دانش، از مبادی و دانشهای مشترک بهره می جویند. از یک سو، اسباب نزول، اصول فقه، دانش الفاظ و قواعد زبان و مبادی کلامی از جمله مبادی مشترک تفسیر و فقه به حساب می ...