در بررسی موضوعی دیباچه های آثار منثور صوفیانه از زمان تألیف نخستین اثر به فارسی تا پایان قرن هشتم آن چه بر ما روشن شده است وجود موضوعات مختلف در هریک از دیباچه ها است. در عین حال شباهت ها و تفاوت هایی نیز بین این دیباچه ها به چشم می- خورد. شباهت این دیباچه ها از نظر موضوعی بیشتر در وجود تحمیدیه و یا یک حمد و صلوات کوتاه، نعت پیامبر، بیان سبب تألیف کتاب و سبب تألیف کتاب به فارسی است. علاوه بر ای...

در این پژوهش اصطلاحات و مفاهیم عرفانی موجود در "کیمیای سعادت" محمد غزالی و "مرصادالعباد" تألیف نجم الدین رازی که از آثار عرفانی مهم و تأثیرگذار در تاریخ تصوف ایران است. مورد بررسی قرار گرفت . از آن جایی که کیمیای سعادت متعلق به قرن پنجم (ه.ق) و مرصاد العباد از آثار منثور قرن هفتم (ه.ق) است. هدف نگارنده میزان تشابه و تأثیر پذیری این دو اثر و نیز وجوه تمایز افکار واندیشه های عارفانه و عاشقانه است...

نظریه بینامتنیت که درباره روابط بین متون و تاثیر متون متأخر از کتب متقدم بحث می¬کند؛ از بحث¬های مهم نظریه¬پردازان غربی همچون باختین سوسور و ژنت است. بر اساس این نظریه هیچ متنی متکی به خود نبوده و به نحوی با متون پیش از خود ارتباط دارد. در این میان نظریه ترامتنیت ژنت که بهره¬گیری متون از یکدیگر را بر اساس پنج نوع بینامتنیت، فرامتنیت، پیرامتنیت، سرمتنیت و بیش¬متنیت می¬داند، بیشتر مورد توجه قرار گ...

داستان آفرینش آدم و مسائل پیرامون آن در ادب عرفانی بازتاب گسترده­ای دارد. شناخت هدف خلقت و کیفیت پیدایش انسان وجه همت بسیاری از شاعران و نویسندگان قرار گرفته است در این میان، کلام نجم رازی(573-654) در مرصادالعباد و خطیب فارسی(ق.8) در قلندر نامه، حلاوت دیگری دارد. نجم رازی آفرینش آدم را حکیمانه آغاز می کند و در خلقت آدم از مراتب نباتی، جمادی و حیوانی سخن می­گوید سپس روایت خود را بر قاعده عشق و م...

اصطلاح «انسان کامل» برای اولین بار توسط محی الدین بن عربی (560-638ق) به کار رفته است، گرچه سابقه کاربرد مفهومی آن به پیش از ایشان و حتی پیش از اسلام، بر می گردد. در آموزه های عرفانی ابن عربی، اندیشه انسان کامل از جایگاه فخیمی برخوردار است. پس از ایشان دو عارف نامی دیگر، عزیزالدین نسفی (متوفای حدود 700 ق) و عبدالکریم بن ابراهیم گیلانی – جیلی - (767-832ق) هر یک کتابی را با عنوان "انسان کامل" به ر...

هدف پژوهش: این پژوهش بر آن است تا با بررسی متون تألیفی و فعالیت­ های علمی نجم ­الملک در زمینه جغرافیا، به روشن شدن دوره مهمی از تحولات کشور، یعنی دوره گذار دانش جغرافیای سنتی به دوره نوین بپردازد و نقش او را در این انتقال مورد ارزیابی تاریخی قرار دهد. روش/رویکرد پژوهش: روش تحقیق این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و به شیوه اسنادی و کتابخانه­ ای است و در ادامه، اطلاعات گردآوری شده، سازماندهی و تجزیه و تح...

اطلاع از آینده و حوادث زندگی انسان، به ویژه امور مربوط به پزشکی همچون تعیین زمان مناسب برای مصرف ادویه و بازیابی سلامت، یکی از دغدغه های مهم بشر در ادوار گذشته بوده است، که ظاهرا امکان این پیش گویی با شکل گیری دانش احکام نجوم یا تنجیم میسر گردید. اهمیت این دانش به حدی بود که این گونه احکام در بسیاری از متون از جمله کتب نجومی و طبی برای مخاطبین خاص و تقویم های سنتی برای مخاطبین عام، در قرون متما...

الملخص : إن ترجمه القرآن الکریم من أهم ما یهمّ غیر الناطقین بالعربیه،و بما إنّنا نحن الإیرانیین نتحمّس للینابیع القرآنیه فیهمّنا أن نمیز الغث من الثمین فی التراجم. والتراجم المختلفه التّی تظهر أمام الباحثین الفرس و المسلمین تصعب علیهم الطریق لاختیار أفضلها. و نظراً إلی أنّ الترجمه التّی تقدّم للقاری لابدّ أن تکون ناجحه فی اللغه و فی إیصال المطلوب،فلهذا قمنا فی هذا البحث باختیار أفضل التراجم لتقدیمها إلی...