استان آذربایجان‌شرقی با وسعت 46930 کیلومتر مربع در منتهی‌الیه شمال‌غربی ایران قرار گرفته است که از امتداد روزخانه ارس با کشورهای جمهوری آذربایجان و ارمنستان همجوار می‏‌‏باشد. این استان از یک طرف با قرار گرفتن در محل تلاقی البرز و زاگرس دارای دامنه‌ها و دره‌های سر سبز بوده و از طرف دیگر در محل برخورد رشته­کوه‌های زاگرس و آرارات قرار گرفته و تحت تأثیر جریانات آب‌وهوایی مدیترانه‌ای و اطلس شمالی می...

در سال 1477 میلادی در شهر بولونی (ایتالیا) برای اولین بار اطلس جغرافیایی مشتمل بر بیست و هفت نقشه که توسط کلادیوس پتولمه تهیه شده بود چاپ و منتشر گردید. با اطلاعات که در دست است به نظر می ­رسد اطلس مزبور تا این زمان قدیمی­ ترین چاپ شناخته شده باشد. پتولمه دانشمند و ستاره ­شناس از اهالی اسکندریه کتاب دست نویس یونانی را که طرز تهیه و ترسیم نقشه­ های جغرافیایی را تشریح می­ نمود (مربوط به سال 120 ...

تشخیص اثر رسوبات بادی در رسوبات دریاچه‌ای عامل مهمی جهت بازسازی تغییرات محیطی و همچنین شناخت فراوانی و زمان توفان‌های گردوغبار دیرینه است. بر اساس آزمایش مغناطیس‌سنجی، شکل منحنی‌های توزیع اندازۀ ذرات و دیگر عوامل دانه‌بندی، به‌علاوۀ سنگ‌نگاری، ما حضور اجزای رسوبی بادی در توالی رسوبی دو مغزۀ 2/6 و 8/6 متری در دریاچۀ هامون، شرق ایران را مشخص نمودیم. بزرگ‌ترین قلۀ نمایی منحنی توزیع اندازۀ ذرات (بی...

در این مقاله ارتباط بین الگوهای جوی تراز دریا با بارش‌های فراگیر در ایران شناسایی شده است. برای این هدف از رویکرد همدید محیطی به گردشی استفاده شد؛ به‎طوری که ابتدا داده‎های بارش روزانۀ 210 ایستگاه همدید از سازمان هواشناسی ایران در دورۀ 1980 تا 2009 گرداوری شد. سپس با روش زمین‎مرجع کریجینگ، داده‎ها با ابعاد 9/5×9/5 کیلومتر میان‎یابی شد و با اعمال شرایطی، 1548 روز بارش فراگیر در ایران به‎دست آمد....

پناهگاه حیات وحش دودانگه و چهار دانگه منطقه ای است کوهستانی با مساحت 16200 هکتار در حدود 95 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان ساری که بین حدود جغرافیایی ٌ4 ْ 36 الی ٌ23 ْ36عرض شمالی و 23 ْ53 طول شرقی واقع شده است. این منطقه از نظر ویژگی های بوم شناختی نظیر آب وهوا، توپوگرافی خاک و زمین شناسی متنوع است. حداقل ارتفاع منطقه منطقه 800 متر و حداکثر آن 2860 متر است. اقلیم منطقه ، مطابق اقلیم نمای آمبرژه برای ا...

بر اساس آمارهای سازمان هواشناسی ایران به نقل از گزارش انجمن هواشناسی آمریکا در بررسی وضعیت اقلیم جهان در سال 2011، بخش بزرگی از کشور در پاییز 2011 دارای مقادیر چشم‌گیر بی‌هنجاری منفی دما همراه با بی‌هنجاری مثبت بارش نسبت به میانگین‌های اقلیم‌شناختی در دوره 1960 تا 2010 میلادی بوده است. سهم عمده در شکل‌گیری این بی‌هنجاری‌ها را حاکمیت یک دوره بلند سرما همراه با بارش در بخش‌های گسترده‌ای از کشور د...

یخبندان یکی از پدیده های مهم و زیان آور مورد مطالعه در اقلیم شناسی است که از دیدگاه کاربردی به بسیاری از فعالیت های انسانی ارتباط پیدا می کند. لزوم برنامه ریزی در برابر خطرات این پدیده ایجاب می کند تا مطالعاتی بر روی ویژگی ها، قابلیت وقوع و پیش بینی آن صورت گیرد. پدیده یخبندان بر اثر نزول دما به آستانه ی بحرانی ایجاد می شود. در این پژوهش به منظور تهیه اطلس وقوع کمینه دمای هوا در استان فارس از پ...

هدف از پژوهش حاضر، ارائۀ اطلس زبانی نمادی- مکانی برای استان یزد (15 جایگاه در 8 شهرستان)، و محاسبۀ فاصله های گویشی و میزان شباهت و تفاوت­های گویشی بر مبنای اصول گویش­سنجی است. این پژوهش از نوع توصیفی–تحلیلی است. ابزار پژوهش پرسشنامه­ای است متشکل از حدود 150 واژه و عبارت و 44 جملۀ پایه. گردآوری داده­ها به شیوۀ میدانی از مجموع 15جایگاه در هشت شهرستان­ابرکوه اردکان، بافق، بهاباد، تفت، صدوق، مهریز ...

یکی از پیشرفتهای بزرگ فیزیک زمین جامد، یافته ی بنیوف (1954) در زمین لرزه 1952 کامچاتکا بود که در آن نوسانی با دوره تناوب 57 دقیقه مشاهده کرد و آن را نوسان آزاد زمین دانست. از آن پس جنبه های گوناگون این مسأله توسط افراد مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. و حاصل آن طبقه بندی وجوه نوسانی به مولفه های شعاعی و پیچشی بود. تئوری نوسانات آزاد زمین به طور گسترده ای توسط گیلبرت، گوبینز، ثبوتی و دیگران بررس...

الگوی دورپیوند شرق اطلس/غرب روسیه (EA/WR) در وضع هوای پاییز و زمستان اروپا و جنوب­غرب آسیا نقش حائز اهمیتی دارد. هدف پژوهش حاضر شناخت نحوه اثرگذاری این دورپیوند بر گردش­های جوی و تبادلات انرژتیک چرخندها در فازهای بحرانی (قوی) مثبت و منفی آن است. ابتدا با استفاده از داده­های باز­تحلیل NCEP/NCAR از سال 1950 تا 2014 برای زمستان 4 ماهه (نوامبر تا فوریه)، تحلیل دینامیکی از میانگین همادی و بی‌هنجاری ...