نام پژوهشگر: یوسفعلی عابدینی

حل تحلیلی معادلات ناویر- استوکس حاکم بر محیط های میان ستاره ای در سه بعد، با ملاحظه اثرات وشکسانی، هدایت حرارت، گرمایش و سرمایش
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1388
  محمدرضا خداکریم اردکانی   سعید عطارد

معادلات ناویر- استوکس، حرکت سیالات را توصیف می کنند. گرچه این معادلات در قرن نوزدهم بدست آمدند، اما بعلت پیچیدگیهای فراوان، هنوز بطور کامل درک نشده و اغلب محققان، در رویارویی با این معادلات، به ناچار به حل عددی روی می آورند. در این پایان نامه، روشی برای حل تحلیلی معادلات دیفرانسیلِ جزییِ غیر خطیِ حاکم بر محیطهای میان ستاره ای (معادلات ناویر-استوکس حاکم بر محیطهای میان ستاره ای) معرفی شده است. این معادلات، با ملاحظه اثرات فیزیکی مانند وشکسانی، هدایت حرارت، سرمایش و گرمایش، شکل بسیار پیچیده ای به خود گرفته اند. روش ارائه شده به اندازه ای تواناست که بر همه پیچیدگیهای این معادلات غلبه کرده و به نتایجی منجر می شود که از لحاظ فیزیکی کاملا قابل قبول اند. این روش کار آمد، قابل استفاده برای دیگر معادلات جزیی غیر خطی نیز می باشد. در واقع، این پایان نامه، تلاشی است موفق، برای غلبه بر پیچیدگیهای حل تحلیلی معادلات ناویر-استوکس حاکم بر محیط های میان ستاره ای.

مطالعه زمین لغزش و اندازه گیری جابجایی در صفحه و خارج از صفحه نسبی زمین در چند منطقه دراستان زنجان با استفاده ازتکنیک ماره
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1388
  زهرا اسکندری   یوسفعلی عابدینی

در این پایان نامه از خاصیت بزرگنمایی تکنیک ماره برای اندازه گیری جابجایی های کوچک در پدیده زمین لغزش بطور زمان واقعی استفاده می شود. نقش یک توری روی دیوار اتاق یکی از منازل مسکونی روستای قلقاتی که در اثر لغزش زمین در سنوات گذشته بکرات دچار ترک شده بود، چـاپ شد. روستای قلقاتی در 65 کیلومتری جنوب غربی شهر زنجان در مسیر زنجان - بیجار قرار دارد. تصویر این توری توسط دستگاه تصویرساز روی توری دیگری که راستای خطوط آن با خطوط توری اول زاویه کوچکی دارد، تشکیل می شود و فریزهای ماره ظاهر می گردد. در هر 5 دقیقه یک تصویر از فریزهای ماره توسط دوربین ccd در حافظه رایانه ثبت می شود. این دستگاه بطور پیوسته و خودکار در تابستان سال 1388 تصاویر پی در پی نقـش ماره را در حافظه رایانه ثبـت کرده است. در اثر لغـزش زمین، فریز های ماره نسبت به هم جابجا شده و با تحلیل فریز های ماره، میزان جابجایی آنها و در نتیجه مقدار لغزش زمین و رفتار زمانی آن تعیین می گردد. از مزایای این روش هزینه پایین و دقت بالای آن است.

نوسانات آزاد جو زمین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1388
  زهرا موسوی   یوسفعلی عابدینی

یکی از اساسی ترین عوامل در ساختار سیاره زمین، جو است. تا چند دهه پیش قسمت اعظم دانش انسان درباره جو، از طریق مشاهده اثرات جوی مخصوص از جمله شفق های قطبی، سنگهای آسمانی و طیفهای جوی که همه پدیده های قابل رویت می باشند، حاصل گردید ولی امروزه لایه های مختلف آن با روشهای پیچیده و ابزار دقیقی مورد مطالعه قرار می گیرد[1]. تولیدکنندگان وسایل و ابزار جدید تجربی، روشهای مستقیم تری به منظور مطالعه ترکیب شیمیایی و خواص فیزیکی جو فوقانی به دست داده اند. بالنهای عمق پیما وسایلی به قسمتهای بالای جو حمل می کنند که این وسایل قادر به ارسال اطلاعات و پیامهای مربوط به درجه حرارت، فشار و رطوبت به گیرنده های واقع در آزمایشگاهها هستند. این قبیل اقدامات تا ارتفاع 30 کیلومتری موثرند. رادیوسوند کاملترین اطلاعات در مورد پراکندگی عمومی، درجه حرارت، فشار، رطوبت و باد را ارسال میدارد. علایم رادیویی یکی از قدیمی ترین وسایل تجربی مطالعات جوی است. با انعکاس امواج رادیویی از لایه های یونیزه شده فوقانی، ارتباط رادیویی با طول موج بلند ممکن می گردد. اخیراً ابداعات برجسته ای در زمینه بررسیهای فضایی و اقمار مصنوعی صورت پذیرفته و امر مطالعه جو فوقانی و تحتانی را که هنوز به خوبی شناخته نشده اند میسر ساخته است[18]. در این مورد قمرهای مصنوعی تیروس و نیمبوس بسیار مورد استفاده قرار می گیرند، به ویژه این اقمار به علت ارسال تصاویر پیچیده و مرکب تلویزیونی از مناطق وسیع ابری و قسمتهایی از اقیانوسها که فاقد رفت و آمد کشتیهای بازرگانی و نظامی هستند، بسیار مفید می باشد. تا پیش از قرن بیستم، مطالعه سیالات اساساً برعهده دو گروه بود: مهندسین هیدرولوژیک و ریاضیدانان. مهندسین در زمینه های تجربی کار میکردند در حالیکه ریاضیدانان صرفاً به جنبه های تئوری و تحلیلی می پرداختند. آزمایشهای وسیع و غالباً ابتکاری گروه اول اطلاعات بسیار ارزشمندی به مهندسین حرفه-ای آن دوره عرضه می داشت. اما اعتبار نتایج و قواعد عملی ایشان به دلیل فقدان عمومیت، در وضعیتهای نوظهور محدود می گردید. دراین حال ریاضیدانان نیز به دلیل در دسترس نداشتن اطلاعات تجربی، مجبور به انجام فرضیاتی بودند که غالباً سبب می شد نتایج بدست آمده با واقعیت مغایرت داشته باشد. محققین برجسته ای چون رینولدز، فروید، پرانتل و فون کارمن دریافتند که معادلات سیالات باید آمیخته ای از تئوری و آزمایش باشد. این، آغاز علم سیالات به صورتی که امروزه شناخته می شود، بود. امروزه در تحقیقات نوین، ریاضیدانان، فیزیکدانان، مهندسین و تکنسین های ماهر به صورت گروهی کار کرده و برحسب ضرورت از هر دو جنبه عملی و تئوری بهره می گیرند. در سال 1941 کاولینگ [19] نوسانات اجرام سماوی سیال را به دو گروه وجوه صوتی (p) و گرانشی (g) طبقه بندی کرد. این طبقه بندی به اعتبار وجود دو نوع نیرو در سیالات است (ثبوتی، 1981) [20]. وجوه صوتی ناشی از اغتشاش در فشار و وجوه گرانشی عمدتاً ناشی از اغتشاش در چگالی و نیروهای غوطه وری می باشد. تحقیقات اخیر لاپلاس[1]، بر روی مسائل مربوط به نوسانات جو به توضیحاتی در مورد نوسانات نیمروزی فشار انجامید. او می دانست که دامنه مولفه های خورشیدی نوسانات نیمروزی فشار، بزرگتر از مولفه های قمری است. گرچه نیروی جذر و مدی ماه در حدود دو برابر بزرگتر از نیروی جذر و مدی خورشید است. توضیح او این بود که نوسانات فشار مربوط به جذر و مد نیست بلکه مربوط به دماست. ویلیام تامپسون[2]، دریافته بود که اگر نوسانات فشار در اثر دما باشد، مقدار روزانه تغییرات باید بزرگتر از مقدار نیمروزی آن باشد در حالیکه واقعیت برخلاف این است. کلوین پیش بینی کرد که جو نوساناتی با دوره تناوب حدود 12 ساعت داشته باشد[3]. این پرسش که آیا جو ما واقعاً دارای نوساناتی با چنین دوره تناوبی می باشد، هنوز در حال بررسی است.

پیدا کردن تابع توزیع کهکشان مارپیچی مثلث - m33
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1389
  محمد نیلفروشان   یوسفعلی عابدینی

کهکشان ها به عنوان بزرگترین مجموعه های ساخته شده از ستارگان، خوشه های ستاره ای مختلف و ابرهای گاز و غبار میان ستاره ای در کیهان هستند که خودگراننده بوده و با گذشت زمان رفتاری مانند مجموعه های بدون برخورد از خود نشان می دهند. آنها در دسته های کهکشان های بیضوی، کهکشان های مارپیچی و دیگر کهکشان ها که می توانند گونه های مختلف مانند کهکشان های مرکز فعال یا کهکشان های برخوردی را نیز در بر گیرند دسته بندی می شوند. حتی در مقیاس های بزرگ خوشه های کهکشانی نیز برخوردها به ندرت اتفاق می افتند اما احتمال آنها نسبت به برخوردهای ستاره ای در یک کهکشان بیشتر است. بدین علت می توان برای کهکشان ها با استفاده از معادله بدون برخورد بولتزمان و تئوری های جینز حاکم بر این معادله و همچنین با دانستن اینکه در مدارهای ستاره ای در یک کهکشان نمونه، می توان مقادیر انرژی و اندازه حرکت زاویه ای را به عنوان ثابت های حرکت اختیار نمود، تابع توزیع مناسب برای بررسی رفتارهای بلند مدت را بدست آورد. مدل های متعددی در گذشته برای کهکشان ها پیشنهاد شده است که در این رساله مورد اشاره قرار می گیرند. برای بدست آوردن تابع توزیع مناسب، ابتدا در حالت کلی معادله های بدست آمده در فضای فاز به فضای انرژی و اندازه حرکت های زاویه ای برده می شوند و پس از کلیه بدون بعد سازی ها، معادله های نهایی که بصورت همزمان نوشته می شوند بدست می آیند. در ادامه با بیان روش تکرار پیشنهاد شده توسط لوسی ـ ریچاردسون در سال های گذشته و نوشتن کدبرنامه های مورد نیاز در این روش به زبان برنامه نویسی c++ و نتیجه گیری از آنها، به بهبود حدس های ابتدایی برای تابع توزیع اختیار شده با استفاده از این روش می پردازیم. برای اینکار از یک حدس اولیه که بخش ساده شده ای از تابع توزیع پیشنهاد شده توسط میچی است شروع کرده و در کنار یک مدل اولیه برای توزیع چگالی در مجموعه های کهکشانی ـ بنام مدل همسانگرد همدمای تکین ـ بصورت عددی به حل عبارت های بدست آمده در این روش پرداخته خواهد شده و نشان داده می شود که چگونه در تکرارهای متوالی، می توان تابع توزیع اختیار شده برای کهکشان را بهبود بخشید.

تحلیل داده های یونسفری ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم پایه 1390
  فخرالدین فضلی   یوسفعلی عابدینی

بررسی داده های جوی دارای اهمیت فراوانی از منظر اثر بر حیات و هم چنین درک فیزیکی جو است. یون کره به خاطر وجود گازهای یونیزه می تواند امواج رادیویی را بازتاب کند و به دلیل داشتن این ویژگی می توان برای انتقال امواج رادیویی از آن استفاده کرد. در فناوری ارتباطات، هواشناسی و علوم فضایی یکی از مهم ترین نوع داده ها، داده های تغییرات خواص یون کره با زمان است که اثر مستقیم بر انتقال امواج از طریق جو دارد. در این پایان نامه با استفاده از روش های تحلیل داده های تجربی مانند تحلیل فوریه و تابع همبستگی به بررسی رفتار زمانی فرکانس حدی یون کره (که در ارتباط مستقیم با چگالی یونی آن است ) می پردازیم. تمرکز اصلی کار بر روی داده های یون کره ایران است و برای مقایسه داده های دیگری نیز مورد استفاده قرار می گیرند. نتایج این تحلیل تغییرات زمانی حدی را با دقت خوبی نشان می دهد.

تعیین غلظت وتعداد نانوذرات در کلوئیدهای فلزی باروش spm
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم 1390
  زهرا عباسی آزاد   حمید نجاری

در این پروژه نانوکلوئیدهای طلا ونقره با روش شیمیایی تولید می شوند وبا استفاده از طیف سنجیمرئی-ماورای بنفش طیف جذبی نمونه ها را بررسی کرده وبا انجام آزمایش بررسی قله ودره در هر نمونه متوجه می شویم که نانوذرات کلوئیدی شکل گرفته اند. ابتدا جذب خطی نمونه ها را مورد بررسی قرارداده و جذب خطی نمونه ها را با هم مقایسه می کنیم. همچنین ویژگی های اپتیک گرمایی وغیر خطی نانوکلوئیدها با انجام آزمایش هایz-scan تعیین می شود. آزمایش z-scan دریچه باز و دریچه بسته ضرایب غیر خطی جذب و شکست به دست می آید که علامت منفی در ضریب شکست غیر خطی نانوکلوئیدها نشان دهنده این است که خود واکانونی گرمایی مهمترین مکانیزم در آزمایش های غیر خطی است. در مرحله بعد با انجام آزمایش spm بر روی این نمونه ها ابعاد الگوی پراش و تعداد فریزها را در هر مرحله شمارش و با یکدیگر مقایسه می کنیم.

تاثیر میدانهای الکترومغناطیس بینهایت پایین بر روی پلیمریزاسیون میکروتووبول پروتئین ها در ارتباط با اکسینوجینز و دوک میتوزی در سلول عصبی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - پژوهشکده انرژی و محیط زیست 1390
  عاطفه آذری   غلامحسین ریاضی

بشر امروز در عصر مدرن در حال غرق شدن در دنیایی از امواج و میدانهای الکترومغناطیسی میباشد.به دلیل گره خوردن حیات انسان مدرن با این امواج،لحظه ای وجود ندارد که بدن ما تحت تاثیر مستقیم این میادین در زندگی شهری نباشد.در قرن گذشته محیط زیست به دلیل حضور طیف وسیع و در حال گسترش میدانهای مصنوعی الکترومغناطیسی به شدت تغییر کرده است.کاربردهای روزمره در زمینه ی ارتباطی(زمینی و هوایی)،امور نظامی، دریانوردی، همچنین در صنایع(مانند استفاده در ذوب فلزات،فولادسازی)، مصارف خانگی و درمانی سبب میشود.که افراد به میزان بیشتری در معرض میدانهای الکترومغناطیسی قرار میگیرند.اثرات میدانهای الکترومغناطیسی فرکانس پایین با اثرات این میدانها در فرکانس بالا متفاوت است،چرا که در فرکانس پایین ولتاژ جریان موجود بیشتر است و این در شرایطی است که موجودات زنده آزادانه و بدون محافظ در معرض آنها قرار دارند.لذا به نظر می رسد که توجه بیشتر محققین در زمینه های میدان مغناطیسی در سالهای اخیر به امواج elf(امواج الکترومغناطیس با فرکانس بی-نهایت کم) به خصوص در فرکانسهای (50-60 هرتز)معطوف گشته است. میدانهای الکترومغناطیس با فرکانسهای مختلف و شدتهای بالا امروزه به صورت یک فاکتور مهم در محیط زیست مطرح شده است.و به همین دلیل ترس از پیدایش امراض ناشناخته ، تغییر ترکیبات خونی، تاثیر در سیستم های عصبی، ژنتیک و بروز امراضی چون رشد سلولهای سرطانی موجب نگرانی عام و انگیزه تحقیقاتی مراکز علمی جهان گردیده است.امروزه، مطالعات اپیدمولوژیک مدعی وجود یک ارتباط آماری بین خطر لوسمی، تومورهای مغزی، سرطان پستان، سرطان مثانه و دستگاه تناسلی ، بیماری آلزایمر و بیماریهای قلبی و ...است.تاثیر این امواج بر روی سیستم های زیستی مورد مطالعه قرار گرفته و به اثبات رسیده است.در همین راستا تاثیر این امواج در فرکانس 50 هرتز و شدت میدان 6/0 میلی تسلا روی رده ی سلولی pc12(سلولهای سرطانی غدد فوق کلیه ی موش که قابلیت تمایز و تبدیل شدن به سلولهای عصبی دارد) مورد مطالعه قرار گرفت.و میزان اکسونزایی و تمایز آن توسط اندازه گیری میزان آنزیم استیل کولین استراز ،(آنزیمی که در زمان تمایز سلول در میزان بیشتری آزاد میشود) مورد بررسی قرار گرفت.هم چنین تاثیر این امواج روی پروتئین توبولین که اساس ساختمان میکروتوبول در اسکلت سلولی است مورد مطالعه قرار گرفت. کلمات کلیدی:امواج الکترومغناطیس، کشت سلولی، pc12، استیل کولین استراز، میکروتوبول، تمایز سلولی

بررسی تغییرات اقلیمی با استفاده از نظریه شبکه های پیچیده
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1391
  هدی تقیلو   یوسفعلی عابدینی

نظریه ی شبکه ها روشی برای بررسی سامانه های پیچیده است. در این روش اجزای سامانه به صورت گـره و برهم کنش هر دو جزء را با پیوند ی میان گره های مربوط به آن ها نشـان می دهیم. برای هر شبکه می توان کمیت هایی بزرگ مقیاس یا توپولوژیک تعریف کرد که اطلاعاتی راجع به حالت کلی شبکه در اختیار ما می گذارند. هر شبکه می تواند با گذشت زمان متحول شود کمیت های وابسته نیز بدین ترتیب متحول می شوند. مطالعه ی این کمیت ها به ما کمک می کند تا شناخت از سامانه ی مورد بررسی خود پیدا کنیم. عوامل درونی و بیرونی زیادی بر روی وضعیت آب و هوایی یک منطقه تأثیر می گذارند و سبب می شوند که یک منطقه دارای سامانه ی اقلیمی پیچیده ای باشد. تغییرات اقلیمی اکنون از موارد داغ در مجامع علمی بین المللی است. در این تحقیق ما با استفاده از شبکه های پیچیده اقلیم های گوناگون را مورد مطالعه قرار دادیم و تغییرات ویژگی های توپولوژیک شبکه را در طول زمان بررسی کردیم. دریافتیم که شبکه ی اقلیم یک شبکه ی دنیای کوچک است و داده های مربوط به اقلیم دارای همبستگی غیر مانا هستند.

بررسی طبقه بندی اقلیمی با استفاده از نظریه شبکه های پیچیده
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1391
  مونا حمیدی   یوسفعلی عابدینی

چکیده نظریه شبکه ها روشی برای بررسی سامانه های پیچیده است . در این روش شبکه را به صورت گرافی در نطر می گیریم که اجزاء سامانه به صورت گره و برهمکنش هر دو جزء را با پیوندی میان گره های مربوط به آن ها نشان می دهیم. برای هر شبکه می توان کمیتهایی بزرگ مقیاس یا توپولوژیک تعریف کرد که اطلاعاتی راجع به حالت کلی شبکه در اختیار ما می گذارند. هرشبکه می تواند با گذشت زمان متحول شود کمیت های وابسته نیز بدین ترتیب متحول می شوند. مطالعه این کمیتها به ما کمک می کند تا شناخت از سامانه مورد بررسی خود پیدا کنیم. برای مثال اقلیم یک سامانه پیچیده است، عوامل درونی و بیرونی زیادی بر روی وضعیت اقلیمی یک منطقه تأثیر می گذارند و سبب می شوند که یک منطقه دارای سامانه اقلیمی پیچیده ای باشد. امروزه تغییرات اقلیمی یکی از موارد قابل توجه محسوب می شود. در این تحقیق ما با استفاده از شبکه های پیچیده اقلیم های گوناگون را مورد مطالعه قرار دادیم و به منظور طبقه بندی اقلیمی مناطق مختلف جهان، تغییرات ویژگی های توپولوژیک شبکه را در طول زمان بررسی کردیم. در اینجا از روش طبقه بندی کوپن استفاده کردیم و دمای روزانه مناطق مختلف را به صورت سری های زمانی درنظر گرفته و با استفاده از الگوریتم پدیداری که روشی است در جهت تبدیل سری زمانی به گراف، شبکه دنیای کوچکی ساختیم که ویژگی بارز آن طول مشخصه کوتاه و ضریب خوشه شدن بزرگ است. بنابراین برای تعدادی از شهرها که حتی الامکان از قاره های گوناگون انتخاب شده بود، مشخصات شبکه را به دست آوردیم و برآن شدیم که طبقه بندی های گوناگون را بررسی کنیم.

بررسی نوسانات آزاد زمین در حضور چرخش
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1391
  هاجر بنایی   یوسفعلی عابدینی

یکی از پیشرفتهای بزرگ فیزیک زمین جامد، یافته ی بنیوف (1954) در زمین لرزه 1952 کامچاتکا بود که در آن نوسانی با دوره تناوب 57 دقیقه مشاهده کرد و آن را نوسان آزاد زمین دانست. از آن پس جنبه های گوناگون این مسأله توسط افراد مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. و حاصل آن طبقه بندی وجوه نوسانی به مولفه های شعاعی و پیچشی بود. تئوری نوسانات آزاد زمین به طور گسترده ای توسط گیلبرت، گوبینز، ثبوتی و دیگران بررسی شده است. در این پایان نامه به دنبال مقاله ی ثبوتی که در آن رهیافت ریاضی نوسانات آزاد اجرام زمین گونه مورد مطالعه قرار گرفته است و مقاله ی عابدینی، ابتدا نوسانات آزاد زمین واقعی را در یک مدل کروی متقارن، ناچرخنده، کشسان و ایزوتروپ (مدل snrei بولن 1968) مطالعه می کنیم داده های گیلبرت و زیوانسکی از ساختار درونی زمین در این محاسبات عددی مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج تحلیلی نشانگر سه نوع وجوه صوتی p، گرانشی g و چنبره ای t برای نوسانات زمین است. سپس در بخش دیگر این کار، با فرض یک مدل واقعی تر برای زمین، یعنی با در نظر گرفتن نیروی کوریولیس و چرخش زمین و بدست آوردن یک معادله حالت مناسب تر برای آن، اثر چرخش را بر روی نوسانات آزاد زمین مطالعه می کنیم. نتیجه بررسی نشان میدهد که در حالت غیرچرخشی، مدهای با بسامد پائین، که به صورت تعدادی از خطهای طیفی تبهگن است، بر اثر چرخش زمین به تعدادی از بسامدها شکافته می شود. نتایج عددی بدست آمده، با داده های مشاهده ای از زمین لرزه های بزرگ تطابق خوبی را نشان میدهد و با تأثیر چرخش زمین در بعضی موارد این مقادیر بدست آمده با داده های مشاهده ای در مقایسه با حالت قبل تطابق بهتری را نشان میدهند.

تأثیر گازهای بافر و ترکیب آنان بر طیف سنجی فوتو آکوستیک گازهای آلاینده no2، no و so2
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1391
  نرگس خدابخشی   حمید نجاری

بررسی کمّی و کیفی غلظت گازهای گلخانه ای مانندnox ، so2 و ... موجود در جو، همواره مورد توجه پژوهشگران علوم زیستی بوده است. هنگامی که تابش های so2 و nox در اتمسفر با آب، اکسیژن و عوامل اکسیژن زا واکنش می دهند و تولید ترکیبات اسیدی می کنند؛ باران اسیدی رخ می دهد. این ترکیبات به شکل خشک (گاز و ذرات) یا مرطوب (باران، برف و مه) به زمین فرود می آیند. روش های گوناگونی جهت شناسایی و سنجش این آلاینده ها ابداع و اختراع شده است. از این میان، روشهای جذبی به دلیل سازوکار از دقت بهتری برخوردارند. بکارگیری لیزر بعنوان یک چشمه تابشی در یک سامانه طیف نگار جذبی منجر به بالا بردن حساسیت و دقت در سنجش نمونه ها خواهد شد. روش طیف نگاری فوتوآکوستیکی می تواند غلظت عناصر مختلف را از حدود چندppm تا چند ppb شناسایی و اندازه گیری کند. در این پایان نامه با دو چشمه دمش لیزر co2 و هارمونیک دوم لیزر nd:yag تأثیر فشار گازهای بافر ar و n2 بر طیف نگاری گاز no2 بررسی شده است. سپس با چشمه دمش لیزر co2 تأثیر فشار گاز بافر n2 بر طیف نگاری گاز so2 و تأثیر فشار گازهای بافر arوhe بر طیف نگاری گاز so2 مخلوط با نیتروژن مورد آزمایش قرار گرفته است. نتایج نشان می دهند که با افزایش فشار گازهای بافر ar و he و نیز افزایش غلظت گاز so2 مخلوط با نیتروژن، سیگنال فوتواکوستیک افزایش می یابد. همچنین افزایش دامنه سیگنال فوتوآکوستیک برای بافرar بیشتر از he می باشد. پاسخ های متفاوت بدست آمده برای no2 با دو منبع دمش حائز اهمیت است. در لیزر co2 افزایش دامنه سیگنال فوتوآکوستیک برای بافرar بیشتر از n2 می باشد و در هارمونیک دوم لیزر nd:yag نتایج معکوس است. به علت عدم دسترسی به کپسول گاز no امکان بررسی تأثیر فشار گازهای بافر و ترکیب آنها بر طیف نگاری گاز مزبور فراهم نبوده است.

بررسی یخ زدگی جوی شبکه های قدرت (برق)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1391
  مهدی سحری   یوسفعلی عابدینی

بررسی پدیده یخ زدگی جوی که به شکل های متنوع، زیبا و بی ضرر اتفاق می افتد و برخی اوقات خطرهای جدی برای امنیت حیات انسان و بسیاری از انواع ساختارهای دست بشر، شامل شبکه های برق و سیستم های حمل و نقل ایجاد می کند، دارای اهمیت فراوانی است. هنگامی که یخ زدگی جوی روی تجهیزات و ساختارهای شبکه برق اتفاق می افتد باعث افزایش وزن رساناهای خطوط انتقال برق می شود که اگر با باد همراه شود، تعادل سیستم ها را برهم می زند و بعضی اوقات منجر به خرابی های جزئی و یا کلی می شود که به قطعی برق و از دست دادن زندگی می انجامد. هواشناسی جدید از طریق درک بهتر الگوهای آب و هوا، مهندسان و طراحان را در طراحی بهتر مسیرهای خطوط انتقال برق و یا حتی قرار دادن توربین های بادی در محل مناسب کمک می کند. داده های حوادث یخ زدگی که به وسیله سیستم های مختلف دیده بانی جمع آوری می شوند پس از تحلیل، برای ساخت پارامترهای طراحی خطوط گذرنده از نواحی که حوادث یخ زدگی اتفاق می افتند، استفاده می شوند. بنابراین تحلیل آماری داده های حوادث یخ زدگی و تخمین مقادیر یخ زدگی از اهمیت خاصی برخوردار است. به این منظور دو روش کلی، تحلیل آماری داده های میدانی یخ زدگی بر اساس مدل های آماری و تخمین مقادیر یخ زدگی با استفاده از مدل های فیزیکی که معمولاً در صورت نبود داده های میدانی می تواند موثر باشد، در این پایان نامه مورد بررسی قرار گرفته اند و هم چنین روش های یخ زدایی و جلوگیری از یخ زدگی مورد بحث قرار گرفته اند. در راستای اهداف این پایان نامه دو مطالعه موردی در ارتفاعات شهرستان بیجار در استان کردستان بر روی داده های هواشناسی به منظور تخمین میزان یخ زدگی درون ابری (شبنم) در ارتفاع های مختلف و داده های حاصل از اندازه گیری میدانی میزان یخ زدگی بارشی (برف مرطوب) انجام شده است. در پایان توصیه های لازم برای استفاده از روش های یخ زدایی و جلوگیری از یخ زدگی ارائه شده است.

امکان سنجی مدیریت پسماند های بیمارستانی با استفاده از فناوری تبدیل پسماند به گاز توسط قوس پلاسما مطالعه موردی: پسماند های بیمارستان ولیعصر (عج) زنجان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1392
  حمیدرضا حسنلو   مهرداد حمیدی

تبدیل پسماند به گاز توسط قوس پلاسما فناوری نوینی در مقوله ی تولید انرژی تجدیدپذیر و نیز امحاء و بازیافت انواع پسماندهای جامد به شمار می آید. این فناوری هم اکنون در برخی از کشورها از جمله ایالات متحده، ژاپن و کانادا در مرحله بررسی و توسعه بوده و مطالعات گسترده ای بر روی امکان سنجی کاربرد آن در حوضه ی مدیریت انواع پسماند از نقطه نظر زیست محیطی انجام پذیرفته است. پیشنیه کاربرد فناوری قوس پلاسما در سایر حوضه ها، به حدود 40 سال قبل باز می گردد که برای اولین بار توسط ناسا جهت تست مقاومت مواد بکار رفته در ساخت سپرهای حرارتی سفینه های فضایی مورد استفاده قرار گرفت. در سال 1989نیز کارخانه ای در ایالات اوهایو آمریکا از فناوری قوس پلاسما در کوره ذوب آهن خود استفاده نمود. فناوری تبدیل پسماند به گاز توسط قوس پلاسما از سال 1999 در کشور ژاپن به منظور دفع، امحاء و بازیافت زائدات فلزی حاصل از کارگاه های اوراق اتومبیل ها استفاده می شود. در فناوری فوق، پسماند تا دمایی در حدود 6000 درجه سانتیگراد حرارت داده می شود که در این دما پیوند مولکولی مواد از هم گسسته و مواد مستقیماً به حالت گازی تبدیل می شوند. این امر منجر به آزادسازی انرژی پتانسیل موجود در مواد آلی پسماند گردیده و مواد غیرآلی مذاب نیز نهایتاً به صورت تفاله ی شیشه ای شکلی از کوره ی پلاسما خارج می شوند که می توان از این سرباره ی خنثی و مقاوم در صنایع راه و ساختمان سازی استفاده نمود. در صورت توسعه و پیشرفت این فناوری، نیاز به ایجاد مراکز دفن بهداشتی مواد در آینده به طرز چشم گیری کاهش خواهد یافت. در این پژوهش، استفاده از فناوری قوس پلاسما به منظور مدیریت و بازیافت پسماندهای بیمارستانی و نتایج احتمالی حاصل از کاربرد این فناوری مورد بررسی قرار گرفته است.

بررسی تغییر اقلیم با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1391
  سهیلا مزین   مهدی وثیقی

جستار دگرگونی اقلیم از جستارهای روز و چالشهای جهانی است. آگاهی از چگونگی اقلیم کنونی و دگرگونی های آن نسبت به گذشته می تواند در برنامه ریزی های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی انسانهای ساکن بر روی کره ی زمین کارساز باشد. از سویی برای این آگاهی تکاپوهای بسیاری بدست فیزیکدانان و اقلیم شناسان با روش های گوناگون روی داده است. با این همه در بسیاری از مسایل, نبود باور و اطمینان پدید آمده است. در این کار کوشش کرده ایم با به کارگیری از شبکه های عصبی مصنوعی با دقت بیشتری مساله دگرگونی اقلیم را بررسی کنیم. شبکه عصبی مصنوعی، یکی از روشهای تازه و رو به پیشرفت می باشد که در جستارهای گوناگون از دست پیش بینی، خوشه بندی و الگو سازی به کار گرفته می شود. شبکه عصبی مصنوعی برگرفته از شبکه عصبی مغز انسان می باشد که با دریافت داده ها از راه دندریتها در نرونها پردازش مورد نیاز روی داده و از راه آکسون فرمان یا برونرفتی فرستاده می شود. شبکه عصبی از لایه ورودی، لایه یا لایه های پنهان و لایه برونرفت تشکیل شده است. بر پایه معماری شبکه شمار نرونهای لایه های ورودی و پنهان تعیین می گردد. همواره تابعی به نام تابع پویاسازی که روی نرون نهاده شده و بر ورودی هااثرکرده و برونرفتی را فرآوری می کند پدید آمده است. شبکه عصبی باید بر پایه الگوریتم آموزشی ( روشی که وزنهای روی آکسونها بر پایه آن دگرگون می شوند تا برونرفت مورد دلخواه را بدست آوریم ) برای برونرفت دلخواه آماده سازی گردد. در این کار، به کاربرد شبکه عصبی خودسازمانگر از میان گونه های شبکه ها، در بررسی دگرگونی اقلیم پرداخته شده است. برای این کار داده های هواشناسی نوشته شده به گونه روزانه در درازای 44 سال برای ایستگاه سینوپتیکی زنجان را به کار گرفته ایم. در پایان به برآیند خوبی به ویژه در دگرگونی اقلیم در زنجان رسیدیم. برآیند نشانگر یک دگرگونی اقلیم تدریجی از هر 5 سال به 5 سال پسین و همچنین از هر دهه به دهه ی دیگر بوده و این دگرگونی ها پس از سال 1370 آشکار تر شده است و همچنین گرایش به گرم شدن در ماههای سرد سال کاملا آشکار می باشد.

مطالعه هواویزهای جو زنجان با استفاده از داده های ایستگاه زمینی و مقایسه آن با داده های بدست آمده از روش سنجش از راه دور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم پایه 1390
  سمیرا ذوالفقاری نیک انجام   حمیدرضا خالصی فرد

امروزه آلودگی هوای مناطق شهری به یک معضل اجتماعی در مجامع بشری تبدیل شده و بنابراین وسایل و ابزارهای متنوعی برای اندازه گیری آلاینده ها مورد استفاده قرار گرفته است. از جمله ی این وسایل دستگاه اندازه گیری ذرات معلق در محل و دستگاه های سنجش از دور زمین پایه است. ضمن اینکه برای تحلیل درست از طوفان های غباری از داده های هواشناسی و نقشه های تحلیل هواشناسی هم استفاده می گردد. در این پایان نامه ابتدا به بررسی طوفان های گردوغبار با استفاده از داده های زمینی می پردازیم و سپس از طریق ارتباط آن با سامانه های هواشناسی و جریان های جت، سعی شده که ارتباط بین پارامترهای مختلف جوی و گردوغبار به دست آید. در ادامه کار همبستگی بین عمق اپتیکی هواویزها و چگالی ذرات معلق با قطر 10 میکرون یا کمتر برای جو زنجان در بازه زمانی 2010 تا 2012 میلادی بررسی شده است. داده های عمق اپتیکی از دستگاه شیدسنج خورشیدی مستقر در دانشکده ی فیزیک دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان و داده های ذرات معلق از سازمان محیط زیست شهر زنجان دریافت شده است. شیدسنج خورشیدی نوعی تابش سنج سنجش از دور زمین-پایه است که شدت نور مستقیم رسیده از خورشید و پراکنده از آسمان را در طول موج های معین و با میدان دید باریک ثبت می کند. با استفاده از اندازه گیری های شیدسنج خورشیدی می توان ویژگی های فیزیکی و اپتیکی هواویزها از جمله عمق اپتیکی هواویزها را بدست آورد. عمق اپتیکی هواویزها معیاری از مقدار هواویزهای موجود در جو است. هرچند در نتایج اندازه گیری های دو دستگاه شیدسنج و ذرات معلق در چند روز ناهم خوانی هایی دیده می شود؛ اما در بیشتر روزها هم خوانی خوبی بین داده های ایستگاه زمینی و داده های شیدسنج خورشیدی با ضریب همبستگی 84/0 برای فصل تابستان و ضریب همبستگی 46/0 برای فصل زمستان مشاهده شده است. بنابراین دستگاه شیدسنج خورشیدی را می توان مکمل مناسبی برای دستگاه های مستقر در ایستگاه های زمینی در مناطق دوردست و غیر شهری که امکان اندازه گیری زمینی وجود ندارد؛ در نظر گرفت. در واقع به نوعی صحت سنجی داده های سنجش از دور را به این طریق انجام می دهیم. همچنین به منظور پیش بینی احتمال وقوع روزهای غباری از روش زنجیره ی مارکوف استفاده کردیم. با توجه به نتیجه ی این روش احتمال وقوع روزهای غباری و روزهای سالم در بلند مدت به ترتیب 6 درصد و 94 درصد برآورد شد.

بررسی آلودگی صوتی و اثرات آن- آلودگی صوتی شهر زنجان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1392
  الهام گنچ خانلو   یوسفعلی عابدینی

امروزه آلودگی صوتی یکی از مهم ترین مشکلات زیست محیطی است که اثرات زیان آور متعددی را بر روی مردم شهر، بناهای موجود، جانوران و گیاهان به دنبال دارد. از جمله این اثرات بر روی شهرنشینان می توان به افت شنوایی، اختلال در خواب، افزایش فشار خون و ناراحتی های گوارشی اشاره کرد. سرو صدا موجب تخریب بناهای تاریخی و قدیمی می شود. هم چنین اثراتی همچون ترک محل، بیماری و در مواقع وخیم تر مرگ را برای جانورانی که در معرض سروصدا قرار دارند در پی خواهد داشت ونیز باعث کاهش رشد گیاهان می شود. این پژوهش با هدف بررسی آلودگی صوتی و اثرات آن و نیز آلودگی صوتی در شهر زنجان در سال 1392 انجام گرفته است. جهت اندازه گیری تراز فشار صوت در مجموع 1152 نمونه در طی یک ماه نمونه برداری شد و این کار در 12 نقطه و در دو نوبت صبح و عصر انجام پذیرفت هم چنین کار نمونه برداری در روزهای شنبه، سه شنبه، پنج شنبه و جمعه صورت گرفت. شاخص های صدا در شبکه وزنی a توسط دستگاه صوت سنج مدل cel 440 اندازه گیری شد. حداکثر مقدار تراز معادل فشار صوت در مدت زمان 20 دقیقه برای خیام گزارش شد که معادل 3/98 دسی بل در صبح روز پنج شنبه می باشد و حداقل آن مربوط به شهرک انصاریه می باشد که معادل 2/44 دسی بل در صبح روز شنبه بوده است. با توجه به نتایج بدست آمده مشخص شد که شهر زنجان آلودگی صوتی بالایی در اغلب مناطق دارد و در اکثر موارد در مقایسه با استانداردها مقادیر بالاتری را نشان می دهد. قابل ذکر است که نتایج بدست آمده در این تحقیق با نتایج سایر مطالعات صورت گرفته در کشور مطابقت دارد.

بررسی انتشار آئروسول های بیولوژیکی ناشی از کاربرد کمپوست در بعضی از مناطق شهری (مطالعه موردی شهر کرمانشاه)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1392
  هاشم فتحی   فروزان قاسمیان

به منظور بررسی انتشار آئروسول های بیولوژیک ناشی از کاربرد کمپوست در فضای سبز شهر کرمانشاه ، در 10 نقطه فضای سبز شهری نمونه برداری بیولوژیک ( باکتری و قارچ) از هوای منطقه مورد نظر قبل از کاربرد کمپوست (زمینه) و بعد از کاربرد کمپوست از هوای محل کاربرد کمپوست (اصلی)، فاصله 10 متر بالا دست نقطه کاربرد کمپوست و فاصله 10 و 20 متر پایین دست (نسبت به محل کاربرد کمپوست در جهت باد غالب) انجام پذیرفت. در این بررسی از محیط های کشت malt extract agar و tryptic soy agar به ترتیب برای شمارش و شناسائی باکتری ها و قارچ های موجود در هوا به صورت duplicate در هر نمونه برداری استفاده شد. دما و رطوبت هوا در هر نقطه نمونه برداری نیز سنجیده شد. میانگین غلظت باکتری ها و قارچ ها در نمونه های زمینه به ترتیب برابر با cfu/m3 1354 و cfu/m3 183 بود که در نمونه های اصلی حدود سه برابر (باکتری: cfu/m3 3107، قارچ: cfu/m3 450) و در نمونه های 10 متر پائین دست نیز حدود دوبرابر افزایش پیدا کرده است. اما آنالیز آماری نتایج نشان داد که تنها اختلاف معناداری بین غلظت باکتری ها در نمونه های زمینه و اصلی وجود دارد (0/02=p ) و در بقیه موارد اختلاف معناداری مشاهده نشد. میانگین دما و رطوبت اندازه گیری شده محیط در طول دوره نمونه برداری برابر با 18/3درجه سانتیگراد و 21/4% به ترتیب بوده است، که میزان رطوبت محیط ارتباط معکوسی را با انتشار باکتری ها از کمپوست نشان داد (0/01=p و 0/516- =r)، اما در بقیه موارد ارتباطی مشخص نگردید. مطالعات انجام گرفته بر روی هوای محیط واحدهای مرتبط با کمپوست مواد زائد آلی نشان داد که این واحدها منبعی بالقوه برای انتشار بیوآئروسول ها می باشند و کارکنان این واحدها در معرض مشکلات ناشی از بیوآئروسول ها به خصوص آسم و آلرژی هستند. در بررسی نتایج حاصله از این تحقیق مشخص گردید که کاربرد کمپوست در فضای سبز شهری منبعی بالقوه برای انتشار باکتری های بیماری زا می باشد. نتایج حاصله نشان داد که کاربرد کمپوست به صورت معنی داری از لحاظ آماری باعث افزایش غلظت باکتری ها در نمونه های اصلی (محل کاربرد کمپوست) نسبت به نمونه های زمینه می گردد. اگرچه میانگین غلظت قارچ های هوابرد در نمونه های اصلی نسبت به نمونه های زمینه حدود سه برابر افزایش داشته است؛ اما آنالیز آماری نتایج، اختلاف معنی داری را بین این مقادیر نشان نداد. در نتیجه نمی توان به صورت قاطعی عنوان کرد که کاربرد کمپوست باعث افزایش قارچ های هوابرد می گردد.

مدلهای تورمی در کیهان شناسی و تشکیل ساختار در عالم اولیه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم پایه 1392
  مینا علیزاده   شهرام خسروی

سناریو جدید کیهانشناسی، توصیف اولین دوره زمانی عالم را به چالش کشیده است؛ دوره ای که با مدل های قبلی قابل دسترسی نیست. تورم کیهانی‎‎، فرضیه ای که بنابر آن، جهان اولیه یک انبساط بسیار سریع را تجربه می‎‎ کند، که الگویی مورد پسند در کیهانشناسی مدرن است. منشأ میدان های مغناطیسی ناشناخته اند و سناریوهای بسیاری برای توضیح آن پیشنهاد شده است‏، اگرچه میدان های مغناطیسی می توانند به عنوان شرایط اولیه ی جهان در نظر گرفته شوند‏، اما تئوری هایی نیز وجود دارند که در آن ها بذرهای میدان توسط فرآیندهای فیزیکی پس از مهبانگ تولید می شوند. سناریوهایی که چنین کاری را انجام می دهند به دو بخش تقسیم می شوند: 1. فرآیندهایی که منشأ نجومی دارند. 2. فرآیندهایی که مربوط به جهان اولیه هستند. در‎‎ این رساله‏، ما به مطالعه ی تولید میدان های مغناطیسی در مقیاس های بزرگ با استفاده از شکستن ناوردایی همدیس پرداخته ایم.

تخمین غلظت گرد و غبار با استفاده از تصاویر ماهواره ای (مطالعه موردی: توفان گرد و غبار 14 تا 17 تیر 1388)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1392
  مهدی یاری مطوری   جواد بداق جمالی

توفان گرد و غبار پدیدهی غالب در نواحی خشک و نیمه خشک زمین است که تاثیر بسزایی در کیفیت هوا دارد. کشور ایران بر کمربند خشک زمین قرار گرفته است و بیش از نیمی از آن در ناحیهی خشک و نیمهخشک قرار دارد بهطوریکه 18 استان و 82 شهر بهعنوان نقاط بحرانی فرسایش بادی شناخته شدهاند. بر این اساس غرب و جنوبغرب ایران همواره به صورت دورهای تحت تاثیر توفانهای گرد و غبار قرار داشته است. با این حال در سالهای اخیر تعداد، شدت و وسعت این توفانها گسترش چشمگیری داشته است. یکی از شدیدترین این توفانها در 14 تیر 1388 روی داد که 20 استان غربی ایران را در برگرفت و بیش از 52 میلیون نفر را تحت تاثیر قرار داد. از جمله اثراتی که از این رویداد به بار آورد، بسته شدن مدارس و ادارات، لغو پروازها، کاهش دید، افزایش بیماریهای تنفسی و ... را میتوان نام برد. هدف از این تحقیق آشکارسازی این پدیده و تخمین غلظت pm10 در مناطق دور از ایستگاههای اندازهگیری نصب شده توسط سازمان محیطزیست است. منطقه مورد مطالعه، زون 39 ایران به طول جغرافیایی 48 تا 54 درجه شرقی و 24 تا 40 درجه شمالی را در بر میگیرد. در اینجا از تصاویر سنجنده مودیس واقع بر ماهوارههای ترا و اکوا، بهمنظور تخمین غلظت ذرات معلق استفاده شده است. مودیس نصب شده بر این ماهوارهها هر یک یا دو روز، پوشش کاملی از زمین را در 36 باند یا محدوده طول موج ارائه میدهد. در این بین تفاوت دمایدرخشندگی طول موجهای 11 و 12 میکرومتر در هوای غبارآلود میتواند آشکارکنندهی این پدیده در تصاویر ماهوارهای باشد. به این صورت که با افزایش میزان گرد و غبار، اختلاف دمایدرخشندگی دو باند، کاهش مییابد. علاوه بر آن برای تعیین غلظت گرد و غبار از شاخص شدت گرد و غبار استفاده شده که با استفاده از باند 6 مودیس با طولموج 6/1 میکرومتر محاسبه میگردد. در اینجا با استفاده از نرمافزار gis، به تجزیه و تحلیل فایل رستری ایجاد شده پرداختیم و بر اساس ارزش پیکسلها خطوط همغبار را تشکیل دادیم. خط همغبار از اتصال همه نقاطی که دارای غلظت گرد و غبار یکسان هستند، تشکیل میشود. در ادامه با میانیابی بر روی این خطوط همغبار، غلظتهای تخمینی هر شهر از این لایهها استخراج شد. در نهایت 20 غلظت اندازهگیری شده و 20 غلظت تخمینزده شده را به عنوان نمونههایی از دو جامعه در نظر گرفته و در نرمافزار spss، آزمون مقایسه واریانس و آزمون مقایسه میانگین انجام شد که در سطح معنیدار ? =0/05، فاصله اطمینان 361 بهدست آمد.

تعیین تابع جرم ستاره ای و ساختار شعاعی خوشه پروین با استفاده از داده های ppmxl و ukidss-dr9
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1392
  مریم هاشمی نیا   یوسفعلی عابدینی

ما با مطالعه و بررسی خوشه ی باز کندوی عسل و پروین براساس قدرهای نورسنجی j و ks و حرکت خاصه ی کاتالوگ ppmxl و همچنین قدر نورسنجی z داده های ukidss-dr9 (خوشه ی پروین) و sdss-dr9 (خوشه ی کندوی عسل) اعضای احتمالی این دو خوشه را مشخص کرده ایم. ما مجموعا ??? عضو خوشه ی کندو که قدرشان کمتر از قدر j=??/? است را شناسایی کردیم. مدول فاصله ی درنظرگرفته شده برابر با m-m=?/? است که معادل ???pc می باشد. در این پژوهش اعضایی را که درون شعاع ?/? درجه ای معادل با فاصله ی ??pc از مرکز خوشه، قرار گرفته اند را درنظر گرفتیم. جرم کل خوشه را حدود ??? برابر جرم خورشید و شعاع نیمه جرم و نیمه تعداد دوبعدی را ?/?pc و ?/??pc بدست آوردیم. شیب تابع جرم سراسری عضوهای خوشه حول ?/?? جرم خورشید تغییر می کند. تابع جرم ستاره های پرجرم تر را می توان با تابع توانی با شیب ?/?? برازش کرد. درحالی که شیب برای ستاره هایی با جرم کمتر از ?/?? جرم خورشید، برابر با ?/?? است. باتوجه به سن دینامیکی بالای خوشه، درمی یابیم که کندو به شدت دچار تفکیک جرمی شده است. تعداد اعضای احتمالی خوشه ی پروین که قدر j کمتر از ??/? دارند، ???? عدد است. مدول فاصله ی درنظرگرفته شده برابر با m-m=?/?? است که معادل ???pc می باشد. شعاع مورد مطالعه ?/?? درجه ای مرکز خوشه است که در فاصله ی ???pc معادل ??pc می باشد. همچنین جرم کل خوشه را حدود ???/? جرم خورشید و شعاع نیمه جرم و نیمه تعداد دوبعدی را ?/??pc و ?/??pc بدست آوردیم. نقطه ی شکست تابع جرم در ?/?? جرم خورشید است. شیب تابع جرم برای ستاره های پرجرم و کم جرم به ترتیب ?/?? و?/?? بدست آمده است. همچنین با توجه به داده ها، تفکیک جرمی شدیدی در این خوشه دیده می شود.

نوسانات جو با در نظر گرفتن لایه بندی قائم و بررسی اثرات نوسانات خورشید روی آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم پایه 1393
  عالیه باقری تودشکی   یوسفعلی عابدینی

جو زمین بر اساس تفاوت های طبیعی قائم از جمله، چگالی، فشار، واکنش¬های شیمیایی، یونش، ترکیب، دما و غیره به چندین لایه تقسیم می¬شود. این نواحی عبارت اند از: پایین کره، آرام کره، میان کره، گرم کره و خارج کره. این تقسیمات در جو بر پایه میانگین دما نسبت به ارتفاع استوار است. اختلالاتی که در هر نوع پارامتر فیزیکی ازجمله دما، چگالی، فشار و غیره ایجاد می¬شود، باعث نوسان جو می¬شوند. می¬توانیم معادله حرکت جو را با استفاده از قانون دوم نیوتون با داشتن نیروها بیان کنیم. این نیروها عبارت اند از: نیروی گرادیان فشار، نیروی گرانشی. در اینجا نوسانات لایه¬های جوی را با دقت بالاتری نسبت به مطالعات مشابه، مورد مطالعه قرار می¬دهیم. دمای جو به صورت خطی با ارتفاع تغییر می¬کند. همچنین عوامل دیگری از قبیل تولید ازن، حرکت گرمایی مولکول ها و یونیزاسیون، باعث تغییرات دمایی در لایه های مختلف می¬شوند. ما جو را به صورت سیال در نظر گرفته، معادله حرکت آن را با استفاده از نظریه اختلال حل کردیم. برای محاسبه ویژه مقدارها و ویژه بردارهای نوسانی، از روش وردشی ریلی- ریتز استفاده کردیم. در ادامه دوره تناوب امواج صوتی و گرانشی جو را به دست آوردیم. فعالیت خورشید همواره بر روی زمین و جو آن تأثیر به سزایی داشته است. انرژی پرتوهای الکترومغناطیسی و ذرات بارداری که از خورشید به جو زمین می¬رسد، باعث ایجاد تغییراتی در آن می¬شود. این تابش ها باعث گسستگی پیوند یا یونیزاسیون مولکول¬ها و اتم¬ها می¬شوند و این فرایندها باعث تغییراتی در کمیات فیزیکی جو می¬شود. در نهایت تأثیر فعالیت¬های خورشیدی را بر روی جو بررسی کردیم.

مطالعه تغییرات روزانه شدت خشکسالی در ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم پایه 1393
  نوشیروان نوشیروانی   پیمان محمودی

پدیده خشکسالی به دلیل بحث منابع آب از اهمیت دو چندانی برخوردار است بخصوص در کشور ایران که در ناحیه خشک و نیمه خشک دنیا واقع شده است و در چند سال اخیر با کمبود منابع آب مواجه بوده است. نتایج حاصل از این مطالعه علاوه بر اینکه چشم انداز درستی از ویژگی های خشکسالی در ایران را در اختیار ما می گذارد، می تواند مقدمه ای در طراحی سیستم پایش روزانه خشکسالی در ایران نیز باشد. بنابراین این مطالعه می تواند در راستای تدوین طرح های مقابله با خشکسالی و مدیریت فعال آن، بسیار کمک رسان باشد. برای این منظور داده های بارش روزانه 41 ایستگاه سینوپتیک کشور برای یک دوره آماری 31 ساله (2013-1983) مبنای کار قرار گرفت. در این مطالعه برای بررسی وضعیت خشکسالی های ایران از شاخص خشکسالی موثر (edi) بهره گرفته شده است. تمام شاخص هایی که در دنیا برای مطالعه خشکسالی و ویژگی های آن مورد استفاده قرار می گیرند مبتنی بر داده های مختلف در مقیاس های هفتگی، ماهانه، فصلی و سالانه هستند و کمتر شاخصی در دنیا وجود دارد که خشکسالی را در واحد روزانه مورد توجه قرار داده باشد. لذا برای اولین بار قصد بر این است که خشکسالی را در مقیاسی به وسعت ایران با استفاده از یک شاخص روزانه خشکسالی، مورد مطالعه قرار داده شود. بعد از انجام تمامی محاسبات از آنجائیکه تعداد ایستگاه های مورد مطالعه در این تحقیق بسیار زیاد بود و امکان ارائه نتایج همه آنها به علت حجم زیاد ممکن نبود، در قسمت تحلیل ها از تحلیل خوشه ای استفاده گردید، و ایستگاه هایی که از یک نظام مشابه تبعیت می کردند و همگن بودند، در یک گروه قرار گرفتند. بدین ترتیب ایران به پنج ناحیه تقسیم بندی شد که عبارتند از ناحیه شمال غربی، ناحیه شمالی، ناحیه مرکزی متمایل به شمال، ناحیه مرکزی متمایل به جنوب و ناحیه جنوب شرق کشور. در نهایت ویژگی های خشکسالی هر ناحیه همچون شدت، مدت و فراوانی به تفکیک مورد بررسی قرار گرفتند و نواحی دارای قابلیت بالای خشکسالی شناسایی شد. نتایج حاصله نشان داد، ناحیه جنوب شرقی کشور با میانگین کل edi (0053/0-) دارای بیشترین فراوانی خشکسالی ها در بین 5 ناحیه کشور بوده است. در طول این دوره طولانی ترین خشکسالی نیز مربوط به ناحیه جنوب شرق کشور و ایستگاه ایرانشهر می باشد که 1435 روز به طول انجامید. طولانی ترین دوره ترسالی نیز مربوط به ناحیه شمال کشور می باشد که 939 روز طول کشید. کمترین edi مشاهده شده در روز، مربوط به ایستگاه گرگان در ناحیه شمال با (08/3-) و بیشترین مقدار آن در روز، مربوط به ایستگاه فسا در ناحیه مرکزی متمایل به جنوب با (21/5) می باشد.

ارزیابی پتانسیل انرژی بادی در استان زنجان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1393
  ایوب خدایی   یوسفعلی عابدینی

محدود بودن سوختهای فسیلی، تنوع بخشی به منابع انرژی، توسعه ی پایدار و ایجاد امنیت انرژی، مشکلات زیست محیطی، از یک طرف و پاک و تجدیدپذیر بودن منابع انرژیهای نو نظیر باد، خورشید و غیره،از طرف دیگر باعث توجه جدی به توسعه و گسترش استفاده از انرژیهای نو شده است. پیش بینی می شود طی 30 سال آینده تقاضای جهانی انرژی با نرخ خیره کننده ای افزایش یابد. بطوریکه تنها در بخش برق لازم است تا سال 2030 حدود 4800 گیگاوات ظرفیت جدید نصب شود. می توان بخشی از این انرژی را از طریق انرژی باد تامین کرد. بیشتر نقاط ایران دارای توان تولید انرژی برق بادی هستند. در این تحقیق نیز به بررسی این موضوع به صورت نقطه ای در سطح استان زنجان پرداخته و ماههای بادخیز در استان شناسایی می شود و انرژی، یا به عبارت دیگر متوسط چگالی توان باد موجود در شهرهای مختلف استان زنجان و توان تولید انرژی برق بادی در سطح استان بدست می آید. این امر با بررسی آماری باد و محاسبه متوسط چگالی توان باد در ارتفاع 10متری و 50متری در ایستگاههای سینوپتیک زنجان، خرمدره، خدابنده،آببر، گرماب،ماهنشان و خیرآباد، در یک دوره آماری(حداقل 5 سال)صورت گرفته است. باد غالب، درصد نوزیدن باد، انحراف معیار، تداوم، تغییرپذیری و میانگین سرعت باد در زمانی که باد می وزد، درکلیه زمانها محاسبه شده و گلباد سالانه و ماهانه و فصلی نیز برای شهرهای مورد مطالعه در سه نوبت از شبانه روز رسم شده است. در مرحله پایانی خطوط هم فشار در سطح استان و شهرهای همجوار رسم شده، سرعت متوسط باد گرادیان محاسبه شد و پهنه بندی سرعت متوسط باد و توان باد در استان انجام شده است. در نهایت شهرهای استان از نظر بادخیز بودن مورد بررسی قرار گرفته است.

بررسی اثر بخشی معاینه فنی بر آلودگی هوای تهران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1393
  اکبر کریمی   یوسفعلی عابدینی

امروزه آلودگی هوادر کلان شهرهابه عنوان مشکلیاساسی مطرح است. در این میانوسایل نقلیه موتوری که عمدتاً از سوخت های فسیلی استفاده می کنند، تقریبا 50 درصد پیش سازهای ازون، ترکیبات آلی فرار، اکسیدهای ازت و بیش از 90 درصد منوکسید کربن را در هوای مناطق شهری منتشر می-سازند.بنابراین، فعالیت هایی که برای کاهش میزان آلایندگی خودروهای در حال تردد انجام می-گیرددارای اهمیت بسزایی است.به طور متوسط یک چهارم خودروهای مورد آزمایش در آزمون معاینه فنی مردود میشوند.در این مطالعه میزان اثر بخشی معاینه فنی بر آلاینده های خودروهای رد شده در آزمون معاینه فنی مورد مطالعه قرار گرفته است.خودروهایدرحالتردددرسطحشهربهصورتتصادفیمتوقفشدندوبهوسیلهدستگاهقابلحملhoriba مدل mexa-584l ساخت کشور ژاپن، موردآزمایشقرارگرفتندتاتاثیرگذرزمانبرآلایندگیخودروهاطیمهلتبیندومعاینهفنیموردارزیابیقرارگیرد، در بخشی از این مطالعه نیز خودروها بر اساس سیستم و مدلشاندسته بندی شدند، تا نسبت به میانگین آلایندگی مجموع خودروها مورد ارزیابی قرار گیرند خودروهایی که آلایندگی بالاتری نسبت به میزان متوسط مجموع خودروها دارند مشخص گردد. نتایج بدست آمده از مطالعه نشان داد که در شش ماهه دوم مهلت یک ساله معاینه فنی، آلاینده های مونوکسید کربن و هیدروکربن ها به میزان 5/14 و 1/14 درصد افزایش داشته که می توان بخشی از این افزایش را مربوطه به خودروهای فرسوده و با تکنولوژی قدیمی دانست که می توان با کاهش مهلت تست دوره ای برای خودروهای فرسوده و با تکنولوژی قدیمی این میزان را به حداقل رساند.همچنین نتایج نشان داد که خودروهای وارداتی مدل 2010 به بعد دارای کمترین آلایندگی نسبت به میانگین خودروها بوده، به طوری که به ترتیب 94، 93 و 91 درصد کاهش در هیدروکربن ها، اکسیدهای نیتروژن و مونواکسیدکربن نسبت به میانگین کل مشاهده شده و خودروی پیکان با اختلاف قابل توجه عنوان آلاینده ترین خودرو را دارد به طوریکه 330 درصد افزایشدر میزان مونواکسیدکربن و 293 درصد افزایش در میزان هیدروکربن ها نسبت به میانگین کل خودروها مشاهده شد و خودروی پیکان وانت نیز به میزان 140 درصد نسبت میانگین کل در فاکتور اکسیدهای نیتروژن افزایش را نشان داد. نتایج نشان داد که بیشترین تغییرات در میزان آلایندگی پس از معاینه فنی در خودروهای اپل به میزان کاهش 78 درصدی مونواکسیدکربن و بی ام دبلیو به میزان کاهش 65 درصدی در هیدروکربن ها است.

مطالعه تغییرات انرزی امواج رادیویی نسبت به فاصله در آنتن های تلفن همراه (شهر مورد مطالعه زنجان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1393
  سارا محمدی   حبیب اله زلفخانی

انسان در جوامع امروزی و همگام با پیشرفت فناوری در دنیایی از امواج و میدان های الکترومغناطیسی با فرکانس های مختلف قرار دارد.به دلیل گره خوردن تمام جوانب زندگی انسان مدرن با این امواج،لحظه ای وجود ندارد که بدن ما تحت تاثیر مستقیم این میادین در زندگی شهری نباشدبرخی از پرتوها به طور طبیعی در محیط یافت می شوند و بسیاری برای بهره برداری از کاربرد مفیدی که دارند به طور مصنوعی تولید می شوند.کاربردهای روزمره سبب میشود که افراد به میزان بیشتری در معرض میدان های الکترومغناطیسی قرار گیرند.علی رغم مزایای فراوان استفاده از امواج مایکروویو در زندگی امروز در سالهای اخیر اثرات مضری که ناشی از تماس با میدان های الکتریکی و مغناطیسی امواج مایکروویو می باشند نیز گزارش شده است پرتو های رادیویی و مایکروویو از جمله پرتوهای الکترومغناطیس غیر یونساز هستند و ممکن است در قسمت های مختلف بدن جریان الکتریکی القا کنند و یا مقداری از انرژی انها توسط بافت جذب شود و یا هر دو پدیده همزمان رخ دهد در این مطالعه به بررسی ارژی امواج در اطراف آنتن های تلفن همراه در شهر زنجان و مقایسه ان با مقادیر استاندارد جهانی پرداخته شده است و نتیجه به دست امده خوشبختانه با میزان استانداردها همخوانی داشته و همه نتایج به مراتب کمتر از مقادیر مضر است.

ارزیابی و صحت سنجی داده های شبکه بندی شده دمای ماهانه با قدرت تفکیک مکانی بالا و مقایسه آن با داده های ایستگاهی برای کشور ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1390
  محمد یونسی   سهیلا جوانمرد

دما یکی از پارامترهای اساسی برای بررسی و مطالعات مرتبط با علوم جوی و اقلیمی می باشد. تغییرپذیری دما در همه مقیاس های زمانی و مکانی در مقایسه با سایر متغیر های اقلیمی مانند بارش و .... که به صورت ناپیوسته تغییر می کنند به صورت پیوسته صورت می گیرد وکمیتی پیوسته است. مهم ترین مزیت داده های اندازه گیری شده توسط دماسنج ها پوشش زمانی آن هاست بطوری که در بسیاری از نقاط دنیا به دهه های اولیه قرن بیستم بر می گردد. مهم ترین محدودیت این داده ها پوشش مکانی ضعیف آن ها به ویژه بر روی اقیانوس ها، مناطق صعب العبور، کویرها، مناطق کوهستانی، خشکی های نواحی حاره ای و عرض های قطبی است. با توجه به محدودیت داده های مشاهداتی که ذکر شد، که به نظر می رسد در کوتاه مدت قابل رفع نیست، داده های دما که به صورت شبکه بندی شده با قدرت تفکیک بالا بوده و از پوشش مکانی و زمانی بالایی برخوردار هستند اجتناب ناپذیر است. اما لازم است ابتدا داده های دمای حاصل از این شبکه با مقایسه در زمان ها و مکان های یکسان مورد ارزیابی و صحت سنجی قرار داده شود. در این کار داده های شبکه بندی شده سازمان ملی و اقیانوس جوی ایالات متحده برای سال های 2007-1990 برای کشور ایران تهیه و سپس با داده های مشاهداتی حاصل از ایستگاه های همدیدی کشور مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که در اکثر مناطق کشور به جزء برخی مناطق مثل ناحیه خزر که دارای اقلیم خاص خود می باشد و از الگوی کلی جریان های جوی تبعیت نمی کند، تطابق خوبی وجود دارد.

بررسی پتانسیل انرژی خورشیدی در استان زنجان ,مورد کاربردی: ساخت آبگرمکن خورشیدی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1393
  سعیده بهرام لوییان   حبیب اله عصاره

استفاده تجاری از انرژی شرط اصلی توسعه در دنیا است کشورهایی که از این موهبت کم بهره اند در زمره کشورهای فقیر محسوب می شوند. مصرف انرژی به خصوص انرژی های ناشی از سوخت های فسیلی اثرات مخربی همچون تغییر شرایط اقلیمی، اثرات گلخانه ای،گرمایش شدید زمین (گرمایش جهانی)، بارش باران های اسیدی و افزایش مواد سرطان زا، دود و عوامل آلاینده در محیط زیست را با خود به همراه دارد.افزایش روزافزون جمعیت موجب افزایش تقاضا برای انرژی است و نیازمند یک استراتژی متوازن و درازمدت است که شامل راه کارهای متفاوت و خاص و به صورت منطقه ای نظیر بهره گیری بیشتر از منابع انرژی جایگزین، تکنولوژی تولید بهینه انرژی و استفاده از تکنولوژی انرژی های پاک توسط بخش های خصوصی است. بنابه گزارش های برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد، تقریباً نیمی از برق تولیدی جهان امروزه از انرژی های پاک و تجدیدپذیر تأمین می شود و این در حالی است که هزینه های تولید انرژی های خورشیدی و بادی به سرعت روبه کاهش است. براساس مطالعات انجام شده در آلمان استفاده از انرژی های تجدیدپذیر مانع از انتشار 1/2میلیارد تن دی اکسید کربن به جو زمین می شوند. هدف از این تحقیق ارزیابی استان زنجان ازنظر پتانسیل انرژی خورشیدی و شناسایی پهنه های دریافت انرژی خورشیدی برای بهره گیری بهینه از آن برای تأمین یک انرژی پاک و تجدیدپذیر و پایداراست که با بهره گیری از فرمول دانشمندانی چون آنگسترم و پریسکات از طریق داده های هواشناسی همچون ابرناکی، ساعت آفتابی و تابش و نرم افزارهای gis و matlab و تحلیل ahp امکان فرموله کردن مسئله را فراهم آوردیم. نتایج این تحقیق نشان می دهد که استان زنجان ازنظر دریافت انرژی خورشیدی دارای پهنه های دریافت بسیار قوی و فوق العاده قوی می باشد. به خصوص نقاطی در جنوب و جنوب شرقی استان مستعد احداث نیروگاه می باشد و برای کاربرد این انرژی یک آبگرمکن خورشیدی با آینه سهموی-شلجمی طراحی و ساخته شد.

مطالعه تأثیر پرتوهای کیهانی روی جو زمین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1393
  رحمان الهی   محسن بیگدلی

در سال 1912 ویکتور هس به دنبال حل معمای کم شدن بار اجسام باردار الکتروسکوپ¬هایی را در نقاط مختلف زمین نصب کرد و از تغییر میزان شدت کاهش بار نتیجه گرفت منشأ آن پرتوهای باردار خارج از زمین است. درسال 1926 رابرت میلیکان نام پرتوهای کیهانی را به آن¬ها داد. پرتوهای کیهانی ذراتی هستند که در فضای خارج از اجرام آسمانی تولید شده و به جو این اجرام برخورد می¬کنند؛ در مورد کره زمین این امواج در عبور از جو زمین در برخورد با ذرات جو به ذرات مختلفی مانند مئون¬ها، مزون¬ها، پوزیترون¬ها و ذرات دیگر تبدیل می¬شوند. ذراتی که به جو زمین وارد می¬شوند شامل 85 درصد پروتون، 5/12 درصد هسته هلیوم، 1 درصد هسته عناصر سنگین و 5/1 درصد از الکترون¬ها است. ذرات پس از نزدیک شدن به زمین به علت وجود مغناطوکره زمین در شعاع خاصی می¬چرخند و پس از برخورد با جو زمین واپاشی می¬کنند و به سطح زمین می¬رسند. پرتوهای کیهانی در کاهش ضخامت لایه ازن موثرند. برای رصد و آشکارسازی پرتوهای کیهانی از رصدخانه¬های متعددی که در سطح زمین قرار دارند استفاده می¬شود. در این کار با بررسی پرتوهای کیهانی و داده¬های اندازه¬گیری شده در رصدخانه¬های ایستگاه¬های یونسفری به تأثیرات آن بر پارامترهای جوی از جمله ازن پرداخته¬ایم.

بررسی اثرات خورشید بر اقلیم - مطالعه ی موردی استان زنجان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1393
  ام کلثوم محمدی   یوسفعلی عابدینی

در این پایان نامه همبستگی برخی پارامترهای خورشیدی با پارامترهای اقلیمی بررسی شده و در نهایت شاخص ژئومغناطیسی زمین با لکه های خورشیدی مورد بررسی قرار گرقته و همبستگی این دو شاخص را با دمای سطحی زنجان مورد مطالعه قرار دادیم.

هواشناسی واقلیم شناسی پزشکی،مطالعه برخی بیماریها با تاکید بر تب مالت در ارتباط با پارامترهای هواشناسی استان زنجان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1393
  ناهیده محمدی   کورش کمالی

در این پایان نامه تاثیر پارامترهای هوا واقلیم بر بیماری تب مالت مورد بررسی قرار می گیرد.

بررسی انتشار امواج الکترومغناطیسی در پلاسمای سرد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1386
  مهدی صادق   یوسفعلی عابدینی

چکیده ندارد.

مطالعه عددی پارامترسازی خردفیزیکی در مدل یک بعدی ابر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1387
  محمد رجایی ونی   یوسفعلی عابدینی

چکیده ندارد.

خواص مغناطیسی رادیکال های آزاد آلی با برهم کنش آنتی فرومغناطیسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1387
  سمیه زارعی   یوسفعلی عابدینی

چکیده ندارد.

بررسی مدهای نوسانی آزاد زمین در حضور نیروهای اتلافی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1387
  آذر نخعی   یوسفعلی عابدینی

چکیده ندارد.

بررسی مرزهای لایه ای یونسفر جوی با استفاده از آنتن های رادیویی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1388
  کمال توکلیان   یوسفعلی عابدینی

به دلیل چگالی یونی مختلف در لایه های یونسفر جو زمین و تابعیت آن از یک الگوی خاص و عدم پیوستگی آن از 60 کیلو متری جو زمین تا انتهای آن (حدود 1000 کیلومتری)مرزهای فیزیکی وجود دارند که به مرزهای یونسفری معروفند و باعث تقسیم بندی فرعی به حداقل سه لایه f, e, d یونسفر جو زمین می گردد . مهمترین خاصیت لایه یونسفر حضور گاز یونیزه در ان می باشد در این لایه مقدار گاز یونیزه در مقایسه با گازهای خنثی بسیار بیشتر بوده بطوریکه قادرند خواص الکتریکی آن را بطور موثری تغییر دهند تا حدی که دیگر خواص گازی آن تحت الشعاع قرار گیرد این حالت نوع ویژه ای از ماده می باشد که به حالت چهارم یا همان پلاسما موسوم گریده است. بدلیل آنکه یونسفر تاحد زیادی حالت پلاسما رادارد لذا تحقیقات یونسفری و فیزیک پلاسما بطور طبیعی خیلی به یکدیگر نزدیک هستند .یونسفر زمین در ارتباطات رادیویی اهمیت زیادی دارد. توضیح این نکته لازم است که یونسفر ، امواج رادیویی با فرکانسهای بیش از 30 مگاهرتز (بین امواج رادار و تلویزیون) را عبور می دهد. ولی امواج با فرکانسهای کمتر (کوتاه ، متوسط و بلند رادیویی) را منعکس می کند. همچنین شایان ذکر است که ضخامت یونسفر زمین که از چند لایه منعکس کننده تشکیل شده است با عواملی نظیر شب و روز آشفتگی پلاسمایی سطح خورشید در ارتباط نزدیک می باشد ، که به نوبه خود می تواند در ارتباطات اغتشاشاتی را ایجاد نماید. در این رساله در خصوص چگونگی تغییر مرزهای یونسفری و ارتفاع آنها از سطح زمین با زمان و انتشار قائم امواج جهت تعیین ارتفاع لایه های یونسفر از سطح زمین و بررسی انتشار مایل امواج جهت ارتباط مابین آنتن های فرستنده و گیرنده در فواصل طولانی از یک یا چندین پرش و بررسی توانهای خروجی ودریافتی و افت فضای آزاد در ارتباط دید مستقیم و محاسبه چگالی الکترونی لایه های یونسفر و همچنین کاربرد های این لایه ها پرداخته شده است.