ماهیت فرامنطقی، عقلی و عرفی معانی و حقایق عرفانی از یک سو و محدودیت حوزه کارایی زبان از سوی دیگر باعث شده شاعران و عارفان، از زبان و بیان هنجارگریخته استفاده کنند. عارفان همواره برای ساخت تصاویر شاعرانه و بیان افکار خود، از تشبیه، که یکی از مهم ترین و پربسامدترین انواع هنجارگریزی معنایی در سروده ­های عرفانی است، بهره برده اند.   در این جستار، نگارندگان به روش تحلیلی، تشبیهات هنجارگریخته در دیوا...

زبان از مهم‏ترین عناصر شعر است.در مکتب فرمالیست روس و فرزند آن ساختارگرایی، بررسی زبان بسیار اهمّیّت دارد. پایه‏ی فکری این مکاتب بیشتر درباره‏ی برجستگی متون ادبی و غرابت و دوری آن از زبان عادی است. یکی از راه‏های برجسته‏سازی متون ادبی، هنجارگریزی است و یکی از راه‏های هنجارگریزی در اثر ادبی برای ایجاد زیبایی، کهن‏گرایی است. اگر شاعر یا نویسنده‏ای در زبان خود رویکردی قدیمی داشته باشد و به شیوه‏ی که...

پیام­های بسیاری در ادبیات، وجود دارد که قواعدصرفی و نحوی را در زبان مخدوش می­سازد. شکستن یا گذر از این قواعد، مخاطب را متوجه­ پیام جدیدی می­سازد. زبان ادبی معمولاً به طور آگاهانه و عمدی­، از هر قاعده­ای فراتر می­رود و به این اعتبار، شاید بتوان ادبیات را به معنای گریز از اقتدار زبان و انقلاب مداوم زبان خواند و شعر را گذر از یک معنا به معناهای بی­شمار. از طریق هنجارگریزی درمی­یابیم، شاعر با استفاد...

چکیده عطّار از جمله شاعرانی است که طنز را دستمایۀ انتقادهای سیاسی و نابرابری‏های اجتماعی عصر خویش قرارداده است. اوبرای بیان بسیاری از بی عدالتی‏ها و بی رسمی‏های اجتماع آن روز از زبان اشخاص تمثیل، نگاه نقادانه را با لحن طنزی می آمیزد.طنز یکی از شیوه های کلام است که هدف آن اصلاح و تزکیه است. شاعر یا نویسنده با هدف تعلیم و اصلاح دست به آفرینش طنز می‏زند و در این راه از شگرد‏های گوناگونی برای بیان م...

برجسته‌سازی ویژگی و مشخصۀ زبان ادبی است. اثر ادبی به این وسیله از واقعیت موجود جهان واقع و نیز ساخت آشنای متن آشنایی‌زدایی می‌کند. برجسته‌سازی را می‌توان با هنجارگریزی زبانی، یعنی انحراف هدف‌مند، نقش‌مند و غایت‌مند از قواعد کلی زبان، یک‌سان شمرد. هنجارگریزی نوشتاری یکی از انواع هشت‌گانۀ هنجارگریزی است که «لیچ» از آن‌ها نام برده‌است و بسیاری از شاعران معاصر از این شیوه برای افزودن معنا یا معناها...

آنچه بیش از هر چیز در نتیجة تحقیق در سبک ادبی بخش سوم کشف الاسرار به چشم می خورد، کشف توازن های بسیار موسیقایی (لفظی و معنوی) در بند بند این پیکرة نگارین است: توازن ها و نگارگری هایی از نوع سجع، جناس، تناسب و طباق و ... . حال آنکه با تأملی ژرف تر درمی یابیم که حضور شیوه ها و شگردهای تازه تر اما پنهانی است که افزون بر شیوه های پیدای قاعده افزایی، سبب سحرانگیزی و دلربایی هر چه بیشتر نثر میبدی شده...

در پژوهش حاضر، هر یک از آثار طنز عمران صلاحی را در دو حوز?، بررسی انواع شیوه های طنزپردازی و شگرد های برجسته سازی زبان مورد تحلیل و تبیین قرار داده ایم. بنابراین با توجه به بررسی هایی که صورت پذیرفته است، می توان این گونه نتیجه گرفت که، نویسنده با دست مایه قرار دادن انواع شیوه های طنز پردازی، از قبیل؛ مطایبه، آیرونی، تهکّم، نقیضه، اغراق، هرزه نگاری و... ضمن خلق تصاویری طنزآمیز و خنده آور، بسیاری...

پژوهش حاضر تحقیقی معنی شناختی است که به منظور بررسیِ معناییِ فعل های سادة زبان فارسی و متناظرهای مرکب معنایی آنها صورت گرفته است. در این بررسی، نخست، نگارنده طرز تلقی خود از فعل ساده و مرکب را  ارائه می کند و پس از آن، به انواع تناظر میان فعل های ساده و مرکب می پردازد. در ادامه، پس از بحثی مختصر دربارة هم معنایی و سه نوع از آن که در این پژوهش مبنای تحلیل ها قرار می گیرند، یعنی هم معنایی گزاره ای،...

در تجزیه وتحلیل زبان شناختی چنانچه واحدی زبانی از قوانین مدون و چارچوب اطلاعات زبان گویشگر بومی تخطی کند. نشان دار تلقی می شود و این مسئله معمولا در خلق آثار ادبی بسیار اتفاق می افتد. بر اساس نظر لیچ(1969) موارد هشت گانه ی هنجارگریزی(معنایی، واژگانی، نحوی، زمانی،گویشی، نوشتاری ، سبکی و آوایی) و موارد سه گانه ی توازن:(آوایی، واژگانی و نحوی) همگی منجر به خلق اثر ادبی می شوند. هدف از این پژوهش ،...