بررسی شخصیت و زندگی خاتون بخارا، اولین و آخرین زنی که بر منصب بخاراخداتی نشست و هم­زمان درگیر رقبای داخلی و حملات پی در پی فاتحان عرب بود، اطلاعاتی ارزشمند درباره حیات سیاسی و اجتماعی بخارا به دست می­دهد. داستان روابط عاطفی خاتون با سعید بن عثمان، فرمانده عرب که در شعری برجای مانده، به رغم ابهاماتش دارای ارزش ادبی و تاریخی فراوان است. در این نوشتار ضمن گزارش تلاش­ های محققان معاصر در خوانش این ...

مقاله ی حاضر در پی خوانش انقلاب ژانویه 2011 مصر به عنوان یک متن واحد با دیدگاه انسان شناختی است. رویکرد نظری اتخاذشده، ترکیبی از آرای وبر و هرمنوتیک گادامر است و در روش شناسی از آرای انسان شناسی تفسیری و به خصوص کلیفورد گیرتز استفاده شده و شامل دو بخش توصیف مختصر و توصیف فربه است. در توصیف مختصر انقلاب مصر، به بررسی زمینه ی اجتماعی فراملی و ملی پرداخته و در توصیف فربه، خوانش اندیشه های مسلط در ...

کتاب دا یکی از متون مرتبط با جنگ است که در سال‌های اخیر جایگاه مناسبی را در بین متون ادبی به خود اختصاص داده است. مقالة حاضر سعی دارد تحلیلی از فهم خوانندگان از خوانش این کتاب را بیان دارد. با توجه به مفهوم تازه‌تأسیس دانش تجربی ادبیات (ESL) که به کنش‌های سیستم کلی ادبیات، همچون متن، نویسنده و خواننده می‌پردازد و نظریه‌های سه اندیشمند مهم در حوزة نظریه‌های ادبی خواننده‌محور- یعنی یاوس، آیزر و ر...

معماری به عنوان یک فرآیند دلالتی در بستر فرهنگی اش قابل ادراک و واجد معنا است. در این میان نشانه شناسی می تواند در پدیداری معنایی معماری و شهر تاثیر گذار باشد که این مهم نیازمند واکاوی و خوانشی فلسفی از روش شناسی در دانش نشانه شناسی معماری و طراحی شهرهاست. تحقیق حاضر به دنبال تبیین و ایجاد روشی برای خوانش معماری و براساس یافته های نظریات نشانه شناسی است. این دانش کل یک متن یا پدیده را مورد خوان...

یکی از مهم ترین موضوعات در هرمنوتیک مدرن، گشودگی اثر و قابلیت تفسیرپذیری آن است. امبرتو اکو در تحلیل زیبایی شناختی آثار ادبی، بر وجود رمزگان و تفسیرپذیری آنها تأکید می کند. وی ضمن نقد «نیّت مؤلف» در نظریۀ بیانگری هنر، قائل به دیالکتیک میان «نیّت متن» و «نیّت خواننده» است. از نظر او هرچند متن، ذاتاً خوانش های چندگانه و نتایج متفاوتی را اقتضا می کند، اما در عین حال هر نوع خوانشی را هم میسر نمی سازد، ...

نشانه­شناسی به مطالعۀ نظام­مند عواملی می­پردازد که در فرایند رسیدن به دلالت­های موجود در یک متن، اثرگذارند. نظام­های نشانه‎ای از جمله زبان‎ها، رمزگان و نظام‎های علامتی در حیطۀ نشانه‎شناسی عمل می­کنند. راهبرد نشانه­ها از وجود تعامل اجزای یک متن با کلّیت به کشف شبکۀ ساختاری می­انجامد. به‎همین دلیل، ریفاتر برای نیل به دلالت‎ها، دوگونه خوانش را پیشنهاد می‎کند: خوانش خطّی یا دریافتی (Heuristic) و دیگر...

مسأله اصلی در این مقاله، بررسی و تحلیل شعر کتیبه اخوان، بر مبنای نظریه نشانه شناسی مایکل ریفاتر است، در این نظریه، ابتدا اشعار به دو شیوه خوانش اکتشافی(Heuristic) و خوانش پس نگر(Retroactive ) بررسی می شوند که در مرحله اول به جستجوی معنا و در مرحله دوم به دلالت های زبانی توجه می شود، در روش تحقیق مبتنی بر نشانه شناسی، کتیبه به شیوه خوانش پس نگرانه (Retroactive ) بررسی می شود و در این مرحله به دل...

آراء و نظریات ژاک لاکان در زمینة ناخودآگاه، دگرگونی شگرفی رادر نقد ادبی پدید آورده است. وی با استفاده از مفهوم ضمیر ناخودآگاه فروید و زبان‌شناسیسوسور، به تبیین چارچوب نوینی از مفهوم ضمیر ناخودآگاه می‌پردازد. در این مقاله سعیبر آن است تا بر اساس نظریات لاکان ثابت شود راوی رمان بوف کور، سوژه‌ایروان پریش psychotic است که قادر به تطبیق خود با شرایط پیرامونی نیست و تحمل الزاماتاجتماعی را ندارد. انزو...

در این مقاله اجرای «آکروپولیس » به کارگردانی یرژی گرتوفسکی 1 از منظر فلسفی پساساختگرای ژان ژاک دریدا 2، مورد بررسی قرار می گیرد. آکروپولیس در اردوگاه آشویتس 3 اجرا شده است. اشخاص نمایش با وسایل صحنه که مشتی آهن زنگار گرفته است، کوره ی آد م سوزی را بنا میکنند. تضادها و تقابل ها در تکنیک اجرایی نمایش آکروپولیس، نظام دلالتی پیچیده ای را می سازد که معنا و دریافت را برای تماشاگر به تعویق می اندازد. ...

«حیاط خلوت» نوشتۀ فرهاد حسن زاده، یکی از رمان­های برگزیدۀ جشنوارۀ ادب پایداری است. این رمان از جمله آثار متفاوت در حوزۀ ادبیّات پایداری به شمار می رود. نگرش انتقادی به تبعات جنگ و حذف ارزش های برآمده از این واقعه سیاسی، اجتماعی، رمان مذکور را به اثری قابل تأمّل از منظر حوزۀ انسان­شناسی و جامعه شناسی ادبیّات بدل می­کند. از سوی دیگر، تجربۀ مبتنی بر زیست جهان نویسنده در زبان و اجتماع پس از جنگ، موجب ...