موضوع این تحقیق «روش تفسیر عقلی و نقش عقل در تفسیر» می باشد و منظور از آن چگونگی تفسیر بر اساس برهانها و قرائن عقلی است که نمونه هایی از این روش در شیوه تفسیری اهلبیت مشاهده می شود. این روش باسائر روشهای دیگر (روش اجتهادی، روش تفسیر به رأی، روش تفسیر کلامی و فلسفیو...) مجزا بوده، دلائل و معیارهای خاص خود را دارد. در رابطه با نقش عقل در تفسیر باید بگوئیم، دیدگاههای مختلفی (دیدگاه معتزله، اشاعره،...

فهم فلسفۀ خاتمیت پیامبر اسلام (ص) به بررسی دقیق چند مسئلۀ مهم، یعنی تبیین ماهیت قرآن به مثابۀ معجزۀ جاوید، معنای بلوغ فکری مردم عصر ظهور اسلام، چیستی و کارکرد اصل امامت و درنهایت معنای جامعیت و کامل بودن اسلام منوط است. برای این منظور، ویژگی های منحصر به فرد قرآن به مثابۀ معجزۀ جاوید در مقایسه با معجزات پیامبران دیگر مورد نظر است. همچنین، به اهمیت بلوغ نسبی، نه بلوغ عقلی کامل، بایستی توجه داشت؛...

 بیان و نقد نظرات ابوزید درباره تعدد زوجات است. نگاه روشنفکر مآبانه به حقوق زن در قرآن، در کشورهاى عربى اسلامى پیشینه دیرینه دارد، ابوزید یکى از کسانى است که در این رابطه سخن گفته است. او که کارش را اجتهاد در دین مى‌خواند بر این باور است که بدون تقیّد به متون دینى باید کار اجتهاد را پى گرفت و حکمى را جاى حکمى گذاشت. نویسنده، با نقد ادعاى اجتهاد ابوزید به نقد و بررسى دیدگاه او درباره ارتباط پیامب...

این پژوهش شامل سه قسمت کلی به شرح زیر است:1-سنت ، دومین منبع اجتهاد.2-چگونگی انتشار حدیث اهل تسنن.3-صحیح مسلم

اسلام به عنوان یک مکتب جامع الاطراف، در عموم زمینه های پنداری و رفتاری، دارای معارف و احکامی است که بعضا مطلق و بعضا نسبی هستند. مطلق های اسلامی آنهایی می باشند که محدود به شرایط زمان و مکان نیستند و برعکس، امور نسبی آن دسته از اموری هستند که اگر چه احکام آنها ثابت است ولی مصادیق شان بسته به تحولات زمانی و تغییرات مکانی متفاوت گردیده، لذا نیازمند اجتهاد اهل نظر هستند. بنابراین اجتهاد، که ضرورت ...

با توجه به متون و مدارک اسلامی، تعیین واکنش تعزیری به صلاحدید حاکم موکول شده است. بی‌تردید تبیین چگونگی عملکرد قاضی و نیز تعیین حدود اختیارات وی در گزینش واکنش تعزیری، از موضوعات مهمی محسوب می‌شود که در پرتو آن می‌توان جایگاه مجازات‌های محدودکنندۀ آزادی را در سیاست کیفری اسلام تبیین کرد. در این مقاله با اتخاذ روش توصیفی - تحلیلی، مسئلۀ مذکور بررسی و این نتیجه حاصل شده که قاضی موظف است با توجه ب...

ابواب اقتصادی و معاملات در اسلام، ماهیت امضایی دارند. اندیشه‌وران اقتصادی متناسب با نیازهای جامعه به طراحی ابزارها و شیوه‌های معاملاتی اقدام می‌کنند و فقیهان مالی در چارچوب اصول و قواعد شریعت، آنها را بررسی و گزینش می‌کنند. چالشی که در بررسی مسائل فقه اقتصادی وجود دارد، بین‌رشته‌ای‌بودن و نبود روش پژوهش معتبر دراین‌باره است؛ از یک‌سو اندیشه‌وران اقتصادی در طراحی ابزارهای مالی تسلط کافی بر بُعدها...

از راهکارهای مهم در فرایند اجتهاد و استنباط احکام شرعی، تنقیح مناط است. با اعمال این شیوه می توان، به ملاک حکم دست یافت و به آن قطع پیدا نمود و از این رو بر خلاف قیاس مستنبط العله، مورد قبول فقیهان شیعه است. کسانی که از تجربه کافی در استنباط احکام شرعی و نیز از ملکه اجتهاد برخوردارند، می-توانند با الغای خصوصیت به شیوه سبر و تقسیم، به این کار اقدام نمایند. در این مقاله، کوشش شده است با ارائه تعر...

ابن ادریس حلی ( 543-598 ه. ق.) ، فقیه بزرگ شیعی ، بدان جهت که با نگارش « کتاب السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی » سد حدود یک قرن رکود اجتهاد را ، با جسارت علمی خویش شکست و دیگر بار باب اجتهاد را گشود جایگاهی بس والا در فقه شیعه دارد. کتاب ارزشمند او یک دوره فقه را بگونه ای استدلالی مورد بررسی قرار می دهد و دارای اختصاصاتی است که نویسنده کوشیده است فهرست وار بدانها بپردازد. عمل نکردن به اخبار آحاد ،...

از آنجا که جوامع انسانی همواره پویا هستند و قوانین به بیان اصول و قواعد کلی بسنده می­کنند، رویه قضایی در نقش تکمیلی و تفسیری می­تواند تفاسیری منطبق با واقعیات و ضروریات اجتماعی از قانون ارائه دهد؛ در حقوق ایران، رویه قضایی به معنای آرای همانند دادرسان از منابع تکمیلی و تفسیری بوده و پذیرش این امر که موجد قاعده حقوقی باشد دشوار به نظر می­رسد؛ در حقوق مصر قاضی را قانون گذار دومی می­دانند که به قا...