انقلاب اسلامی ایران را می توان به مثابه پیروزی هویت مقاومت در برابر هویت سلطه تحلیل کرد. در این رویکرد انقلاب اسلامی ایران با تکیه بر مؤلفه های مذهبی ای که در سخنان رهبرانش وجود داشت و نیز با پشتوانه ی باورداشت های مذهبی کنشگران اجتماعی توانست ورود و فعالیت در عرصه ی سیاست را تسهیل کند. اعتراض به نظام سلطه و هویت مورد حمایت آن را مشروع دانسته و انقلابیون را در شورش علیه نظم اجتماعی ای که با هوی...

بررسی فعالیت ها و اقدامات دولت ها و حکومت ها در گسترش یک دین یا مذهب و یا ایجاد و گسترش فرهنگ و تمدن، اهمیت فراوانی دارد. در این میان اهمیت دولت سربداران، از نخستین دولت های شیعی امامی در ایران، به لحاظ نوع دین و مذهب، مکان جغرافیایی، آرمان ها و انگیزه های شروع قیام، دو چندان می باشد، تا جایی که می توان ادعا نمود تشکیل دولت صفویه و تغییر مذهب در ایران، ریشه در دگرگونی های مذهبی و فرهنگی داشت که...

منطقه ماوراءالنهر در تاریخ ایران بعد از اسلام، به دلایل مختلف، از جمله وجود مرکزیت سیاسی و یا کشمکش‌های روابط بین ایران و همسایگانش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در آغاز قرن دهم قمری و با ظهور دولت مقتدر و شیعی صفوی، روابط ایران و ماوراءالنهر به حالتی کاملاً خصمانه درآمد که نزدیک به 120 سال طول کشید. این روابط از سال‌های میانی حکومت شاه عباس اول به تدریج دوستانه شد. در منابع و پژوهش‌های گوناگون...

مقاله به صورتی فشرده در مباحث گوناگون به چگونگی شکل گیری‘ رشد و شکوفایی و افول تعزیه خوانی در جامعه های سنتی ونوین ایران می پردازد. تعزیه خوانی در بیرون از مسجد و دستگاه رسمی مذهب و بر پایه فرهنگ مذهبی عامه مردم کوچه و بازار شکل گرفت و رفته رفته رشد کرد و به صورت یک نمایش آیینی – مذهبی تمام عیار درآمد و در دوره قاجار به اوج شکوفایی رسید. تعزیه خوانی در جامعه های سنتی ایران پیوسته همچون یک پای...

نتایج تحقیقات گوناگون نشان دهنده آن است که تنیدگی یا استرس تأثیر زیان باری بر سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی افراد می گذارد. این امر متخصصان را بر آن داشته است که به دنبال راهبردهای مقابله ای مناسب برای سازش فرد با محیط باشند. صاحب نظران بر این عقیده اند که بافت فرهنگی و مذهبی جوامع بر شیوه های مقابله افراد آن جامعه اثر می گذارد. نظر به تفاوت قابل ملاحظه ی فرهنگی و مذهبی بین جامعه ی اسلامی ایران...

عکاسی جنگ یکی از متداول ترین ژانرهای عکاسی می باشد که در طول تاریخ عکاسی، عکس های باشکوه و به یاد ماندنی را در حافظه ی خود ثبت کرده است. عکاسی جنگ در تاریخ عکاسی ایران نیز جزو ژانرهای شناخته شده بوده است. به خصوص جنگ هشت ساله ی ایران با کشور عراق که از طولانی ترین جنگ های معاصر محسوب می شود، بستری را برای عکاسان ایرانی مهیا ساخت تا دست به تجربیاتی در زمینه ی عکاسی جنگ بزنند. به دلیل اینکه جنگ ه...

شناخت اوضاع مذهبی و سیاست های مذهبی شاهان زندیه از مهمترین مسائل دوره فترت بین صفویه تا قاجاریه می باشد چرا که این دوره کوتاه مدت به مثابه میان پرده ای بین دو دوره مهم و حساس صفویه و قاجاریه محسوب می گردد وشناخت صحیح و دقیق این دو دوره به منزله فهم حوادث و رویدادهای و وضعیت کنونی ایران تلقی می گردد. به منظور شناخت و بازخوانی حوادث عصر زندیه لازم است مسائل مذهبی و نگرش حکومت زندیه به این مقوله ...

هدف این نوشتار، بررسی پیوند میان دیدگاه های دینی و مشروع یا نامشروع بودن برنامه های تنظیم خانواده در ایران است. تجربه دگرگونی های جمعیتی در ایران، شاید با این ارزیابی شتاب زده همراه باشد که رشد سریع جمعیت، ناشی از باورهای مذهبی مردم و فشار نیروهای مذهبی است و این ارزیابی، نه تنها با حجمی از آرا و فتاوی علمای شیعه در ایران، بلکه با شرایط برخی جوامع اسلامی دیگر، که رشد سریع جمعیت را تجربه می کنند...

یکی از مهمترین علل رشد رادیکالیسم سیاسی و فرقه ای مذهبی در پاکستان و جنایات تروریستی در مناطق شرقی ایران که غالب آن توسط گرو ههای افراطی صورت می پذیرد ، پیروی از آموزه های مکتبی به نام دیوبندی است که امروزه از پشتوانه ونفوذ سیاسی وحزبی عمیقی در پاکستان برخوردار است . این جنبش فکری اسلامی وابسته به اهل سنت، دارای اشتراکات عقیدتی فراوانی با مکتب وهابیت واز برجسته ترین آثار نفوذ این مکتب در شبه قا...

شکل‌گیری حکومت صفویه در قلمرو جغرافیایی ایران، تأثیری قابل توجه بر شرایط کلی منطقه داشت. افزون بر ساختار سیاسی مستقل و یکپارچه در ایران، رویکرد مذهبی آنها نیز شرایطی متفاوت را در مناسبات منطقه‌ای پدیدار ساخت. در این میان، تلاقی قلمرو جغرافیایی صفویان در مرزهای غربی با عثمانی‌ها، در کنار ناهمگونی ادبیات مذهبی بین طرفین، شرایطی رقم زد که مناسبات آغازین دو طرف و تداوم آن بر مبانی پرتنش و آمیخته با...