وجه به­طورکلی مقوله‌ای معنایی است که دیدگاه گوینده را دربارۀ گزاره‌ای نشان می‌دهد. عناصر وجهی مختلفی در زبان برای انتقال وجه وجود دارد؛ به­عبارت­دیگر، زبان‌ها ابزارهای مختلفی برای بیان مفاهیم وجهی در اختیار دارند؛ یکی از این ابزارها، وجه فعلی است. وجه فعلی آن جنبه از وجه است که در ساخت‌واژۀ فعل و از طریق صرف آن نمودار می‌شود و مقوله­ای دستوری است. با بررسی تاریخ دستورنویسی فارسی، مشخص می‌شود که...

چکیده در تحقیق حاضر به مطالعه مقایسه ای زمان حال در دو زبان فرانسه و فارسی پرداخته ایم. اهمیت این موضوع به جهت تفاوت های معنایی و کاربردی زمان حال در فرانسه و فارسی و نیز تاثیر این تفاوت ها بر درک و یا نحوه ترجمه متون مختلف نزد زبان آموزان ایرانی غیر قابل انکار است. در این تحقیق به منظور تشخیص و مشاهده تغییرات صورت گرفته در ترجمه افعال به کار رفته در زمان حال، به مطالعه برخی آثار ترجمه شده ا...

پژوهش حاضر با عنوان «بررسی دامنه خوانش پذیری متن در چارچوب الگوی تحلیل متن بارت: مطالعه موردی دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد» در صدد است تا ضمن ارائه نمونه ای از هزاران خوانش ممکن از متن، الگویی برای بررسی دامنه خوانش پذیری متن ارائه دهد، تا بر اساس این الگو برای اولین بار ابزاری جهت بررسی دامنه خوانش پذیری متن مطرح شود. چارچوب نظری پژوهش نسخه پیشرفته تری از الگوی تحلیل متن بارت (1977؛...

جملات گسسته و شبه گسسته در زمرة ساخت های گسسته قرار دارند. در متون پیشین، بر اساس داده های زبان انگلیسی به تفاوت های گفتمانی این جملات بر حسب وزن، زنجیرة ارجاع، نقش گفتمانی و نیز تفاوت های نحوی با توجه به اینکه کدام سازة نحوی می تواند در جایگاه سازة گسسته بنشیند، پرداخته شده است و نشان داده شده است که این جملات قابل جایگزینی نیستند. نگارندگان مقالة پیش رو سعی دارند تا با اتکاء بر داده های زبان ...

ناهمخوانی ادات ربط زبان طبیعی و ادات زبان منطق کلاسیک در تابع ارزشی بودن، موجب شده است تا برخی گمان کنند که زبان منطق کلاسیک در بازنمایی جملات زبان طبیعی و صورتبندی استدلالهای این زبان ناتوان است. در این مقاله تلاش می شود تا نشان داده شود که زبان منطق کلاسیک یکسره از آن صورت بندی عاجز نیست و مدعای مخالفان توانایی زبان منطق در بازنمایی جملات و استدلالهای زبان طبیعی، کامل نیست. دفاعیات در این زمی...

وحشی بافقی یکی از برجسته‌ترین سخن‌سرایان سدۀ دهم هجری و از سرآمدان مکتب وقوع است که در قالب‌های مختلف شعری، طبع‌آزمایی کرده‌است و در همۀ این قالب‌ها، اشعار درخوری از خود بر جای گذاشته‌است. او در منظومۀ خلد برین به مسائل تعلیمی و اخلاقی اشاره می‌کند و در این راه، به گونۀ مؤثری از ابزارهای بلاغی، به‌ویژه علم معانی بهره می‌برد. وحشی با استفاده از علم معانی و ابزارهای مناسب آن، مانند جملات امری، خب...

کاربرد جملات شرطی در متون دینی و ضرورت تحلیل ماهیت حکم مشروط، توجه دانشمندان اصولی را به تفاوت دیدگاه دانشوران علم منطق و عالمان بلاغت در تعریف جمله شرطی جلب کرده است. نتیجه این توجه طرح مباحثی است که به شکلی بسیار گسترده‌تر از آنچه در کتب منطق و بلاغت مطرح است، به تبیین معنای جملات شرطی می‌پردازد. هر چند بررسی تفاوت این دو دیدگاه سهم اندکی از مباحث اصولی مربوط به تحلیل مفاد جملات شرطی را به خو...

برای محاسبه اتحادهای مثلثاتی هیپربولیک ناچار به طی محاسبات وقت گیر و همراه با اشتباهی هستیم از قبیل استفاده از روش بسط یا استفاده از روابط زیر Cos x = chix ,sin = ولی با دانستن روش زیر می توان با توجه به اتحادهای مثلثاتی عادی که به علت چند سال تکرار در ذهن ما تقش بسته است اتحادهای مثلثاتی هیپربولیک را تقریبا بدون محاسبه وسریع بدست آورد و این روش این است .( روش هوده گام) - به جای sin x ...

حکیم نظامی از بزرگ‌ترین شاعران ادب فارسی است که در آثار خود به اندیشه‌های تعلیمی توجه ویژه دارد. او در غنایی‌ترین اثر خود یعنی منظومه خسرو و شیرین نیز بسیار به مسائل تعلیمی و اخلاقی اشاره می‌کند و در این راه به نحو مؤثری از ابزارهای بلاغی و به‌ویژه علم معانی بهره‌ می‌برد. این شاعر بزرگ با استفاده از علم معانی و ابزارهای مناسب آن مانند جملات خبری، امری و پرسشی به شیوه‌ای مؤثر، موفق به انتقال مفا...

این مقاله به بررسی غزل‌های صائب تبریزی از لحاظ کاربرد انواع تشبیه تمثیل و کارکردهای آن پرداخته است. تشبیه تمثیل از گونه‌های خاص تشبیه است. در یک طبقه‌بندی ساده می‌توان آن را به سه نوع گسترده، نیمه‌فشرده و فشرده (اسلوب معادله) تقسیم کرد. در شعر صائب تبریزی، دو گونۀ اخیر کاربرد فراوان دارد. به همین دلیل، صائب را شاعر تمثیل نام داده‌اند. در این مقاله، با در نظر گرفتن ساختار بلاغی ابیاتی که تشبیه ت...