امروزه با افزایش روند استفاده از انرژی هسته­ای، شاهد افزایش فشارهای بین‌المللی از سوی نهادهای قانونی و کشورهای قدرتمند هسته­ای برای انحصاری کردن این فناوری هستیم که سبب ایجاد رقابت‌های هسته­ای در جهان و البته محدودیت‌های تبعیض­آمیز در این روند شده است. در این رابطه می­توان از مناقشه هسته­ای ایران یاد کرد که طی دهه گذشته موضوع اکثر محافل­ سیاسی در جهان بوده است. در این میان، اسرائیل با قلمداد کر...

بشر به طور طبیعی در طول زندگی در این جهان با نگرانی ها و اضطراب های بسیاری رو به رو بوده و همواره جهت پیروزی بر آنها و از میان بردن عوامل پیدایش آنها کوشیده است. از سویی دیگر، امید به آینده و دستیابی به آرامش، ارتباط عمیقی با نوع جهان بینی هر فرد دارد، چنان که اگر فردی فلسفه و هدف زندگی خویش را بر مبنای پوچ گرایی قرار دهد، گریزی از ناامیدی نخواهد داشت، چرا که حیات او محدود به وقایع و حوادث فعلی...

 ناسیونالیسم ایدئولوژی ملت است و بر حاکمیت ملت بر سرنوشت خویش تاکید دارد. ناسیونالیسم ایرانی با پیشینه دوسده‌ای خود، همزاد گریزناپذیر مدرنیته ایرانی است. در مقاله حاضر، با بازخوانی ناسیونالیسم ایرانی در سده نوزدهم، اهداف و ابعاد زمینه‌ساز پیدایش آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. پیدایش ناسیونالیسم ایرانی در این سده، پیامد گریزناپذیر بحران ناشی از رویارویی ایران سنتی با مدرنیت است که به صورت نخبه‌گرای...

مقوله دولت در جامعه معاصر ایران، از جمله موضوعاتى است که کمتر مورد توجه محققان، خصوصآ جامعه‌شناسان واقع شده است. یکى از معدود مطالعات انجام‌شده در این زمینه مقاله آقاى حمیدرضا جلایى‌پور است که با عنوان «جامعه و دولت معاصر در ایران: تمهیدى نظرى براى ارزیابى تکوین ملت‌ـ دولت» تلاش مى‌کند به کندوکاوى در خصوص وضعیت ملت‌ـ دولت در ایران معاصر بپردازد. از آن‌جا مشارکت جامعه علمى در این خصوص مى‌توان سو...

بروز جنگ بین دو کشور، منافع دیگر کشورهای منطقه ای و بین المللی را دستخوش تغییر می کند و به همین دلیل فرصت ها و تهدیداتی را پدید می آورد که کشورهای منطقه و قدرت های بین المللی به ناچار می بایست موضع خود را نسبت به آن جنگ مشخص کنند. اینکه چه عوامل و زمینه هایی سبب می شود در شرایط بحرانی، یک دولت رویکردی جانبدارانه در حمایت از یکی از طرف های درگیر اتخاذ کند و یا اینکه در طول سال های درگیری بر حسب ...

گفتمان مبارزه ی مسلحانه در میان بخشی از فعالان سیاسی عصر پهلوی دوم پدید آمد و در دهه ی 1350، حکومت پهلوی را با چالش مواجه ساخت. مبارزه ی مسلحانه اساساً برخاسته از ماهیت سرکوب گرانه ی حکومت پهلوی دوم پس از کودتای 28 مرداد 1332 بود. پس از کودتا، امکان هرگونه فعالیت سیاسی قانونی از میان رفت و راه برای توسل به شیوه های خشونت آمیز و زیرزمینی مبارزه ی سیاسی هموار شد. نخستین نشانه های اعتقاد به مبارزه ...

شکل­گیری احزاب سیاسی یکی از نتایج ورود نیروهای متفقین و سقوط رضاشاه بود. حزب توده فعال­ترین حزب سال­های دوره اشغال به شمار می­رفت که پیوستگی­های بسیاری به اردوگاه چپ داشت. این علقه­ها در میان اعضای اصلی کمیته ایالتی حزب توده در خراسان که بسیاری از آنان در شمار مردان فرهنگ و ادب بودند نیز وجود داشت. علاوه بر رسوب تفکرات حزبی که نقش محوری داشت، حضور موثر ارتش سرخ در مشهد و نیز عضویت بسیاری از آنا...

مقاله حاضر به این نکته می­پردازد که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و در پی لشکرکشی ایالات متحده آمریکا به خاک افغانستان و عراق از منظر اقدام پیش دستانه، مجموعه­ای از فعالیت­ها و تحرکات نظامی- اطلاعاتی در دو جبه شمالی و غربی ایران توسط نیروهای اشغالگر برنامه­ریزی و اجرا شد. ازگذرگاه این فعالیت­ها بود که حضور رژیم صهیونیستی به صورت فعال­تر از گذشته در منطقه احساس شد. گرچه این تحرکات در برخی از ...

مفاهیم سیاسی در ایران معاصر چنان به هم آمیخته اند، که سبب به وجود آمدن نوعی آشفتگی وبحران مفاهیم در این زمینه شده اند. منشأ این بحران به چند امر باز می گردد: ویژگی های خاص رشته علوم سیاسی، خصوصیات مفاهیم سیاسی در ایران، رویارویی سنت (و دین) با تجدد وبالاخره کژتابی مفاهیم. قسمت دوم مقاله از آشفتگی مفاهیم سیاسی زیر در ایران معاصر بحث می کند: سیاست وعلوم سیاسی، دولت، مشروعیت نظام سیاسی، ایدئولوژی،...

میرزامحمد آخوندزاده متخلص به «بهرام سیروس» به سال 1885م در شهر لنکران جمهوری آذربایجان چشم به جهان گشود. وی یکی از بنیان گذاران «حزب کمونیست ایران» است که در طول سال های 1920-1925م بارها توقیف و زندانی شده است. سیروس پس از وارد شدن به عضویت حزب کمونیست اتحاد شوروی برای کار در هیئت دفتر آسیای میانگی کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی به شهر تاشکند فرستاده می شود. او از سال 1930م به بعد در تاجیک...