شرط اصلی استفاده از یک مدل هیدرولوژیک در یک حوضۀ آبخیز، ارزیابی عملکرد آن مدل است. در تمام معیارهای معمول در هیدرولوژی از جمله ضریب ناش- ساتکلیف (E)، ضریب همبستگی (R)، مجذور میانگین مربعات خطا (RMSE) و شاخص تطابق (d) به مقایسۀ خروجی مدل با داده‌های مشاهده‌ای پرداخته می‌شود و از توزیع احتمالاتی خروجی مدل و رابطۀ آن با توزیع مقادیر ورودی غفلت می‌شود. این مسئله به‌ویژه زمانی که هدف، استفاده از خرو...

همزمان با توسعۀ مباحث پایداری، تلفیق جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی برای انجام فرایند تصمیم ضروری به نظر می‌‌رسد. این مقاله با تجمیع جنبه‌‌های مختلف پایداری و استفاده از تکنیک تصمیم‌‌گیری چندمعیاره (فرایند تحلیل سلسله مراتبی) به سنجش و مقایسۀ سطح پایداری محصولات زراعی در مقیاس مزرعه‌ای پرداخته است. داده‌های مورد نیاز از طریق تکمیل 140 پرسش‌نامه و مصاحبۀ رو در رو با کشاورزان شرق حوضۀ رود...

در چند دهۀ اخیر روش‌های تکامل‌گرا، کاربردهای موفقیت‌آمیز زیادی در مسائل مختلف مهندسی و مدیریتی منابع آب، به‌‌ویژه در بهره‌برداری بهینه از مخازن داشته‌اند. در این پژوهش مدلی بر مبنای الگوریتم تکامل رقابتی جوامع (SCE) برای مدلسازی بهره‌برداری بهینه از سیستم پیچیدۀ چندمخزنی واقع در حوضۀ آبریز کرخه توسعه داده شد. مسیر بهینه‌سازی سیستم مورد نظر شامل تخصیص بهینه بین چهار منطقۀ کشاورزی به‌منظور تأمین ...

در این تحقیق، اثر پدیدۀ تغییر اقلیم بر مدیریت مخازن سطحی حوضۀ گرگانرود بررسی شده است. بدین منظور اطلاعات مورد نیاز منطقه از مدل گردش عمومی [CGCM3] شامل مقادیر بارندگی و درجۀ حرارت، برای دوره (1390-1414)، تحت سناریوی انتشار گازهای گلخانه‌ای A2 تأمین و به روش [SDSM] ریز‌مقیاس شد. نتایج در مجموع نشان‌دهندۀ کاهش حدود چهار درصدی بارش متوسط سالیانه و افزایش 05/0 درجه‌ای حرارت سالیانه است. برای بررسی ...

اکوسیستم‌های طبیعی از طریق کارکردهای متعدد خود، خدمات و کالاهای بسیاری را در اختیار جوامع بشری قرار می­دهند. یکی از جنبه­های مهم کارکردی اکوسیستم‌ها، تأثیر آنها در تنظیم چرخۀ هیدرولوژیک و کمک به نفوذ و نگهداشت آب در خاک و پیشگیری از جریان آن بر سطح خاک و آثار متعاقب آن از جمله فرسایش خاک و بروز سیل است. کمّی کردن کارکردهای اکوسیستمی و برآورد ارزش اقتصادی آنها، تأثیر زیادی بر تنظیم روند بهره­بردا...

خشکسالی از جمله بلایای طبیعی است که به‌شدت تحت تأثیر نوسانات اقلیمی است و مجموعه‏ای از مشکلات پیچیده را در بخش‏های مختلف ایجاد می‏کند. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطۀ زمانی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی در حوضۀ آبریز کرخه است. برای رسیدن به این هدف، از آمار 26 ایستگاه باران‏‏سنج و هشت ایستگاه هیدرومتری استفاده شد. در بخشی از تحقیق برای آگاهی از تأخیر جریان‏ها نسبت به بارش‏ها در حالت واقعی، ضریب هم...

آنالیز حساسیت ابزار مناسبی برای نمایش اختلاف خروجی‏ها درنتیجۀ تغییر در پارامترهای مدل است. از کاربردهای این نوع تحلیل یافتن پارامترهای حساس برای کالیبره‌کردن و شناسایی ورودی‏های مهم در سیستم است. هدف از این پژوهش، تحلیل حساسیت پارامترهای مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS(SMA)4.2 و بررسی واسنجی پارامترهای مدل SMA (احتساب‌کنندۀ رطوبت خاک) به‏عنوان بخشی از مدل HEC-HMS است. در تحقیق حاضر ضمن واسنجی و اعتبار‌...

در این پژوهش روند تغییرات کمی جریان ایستگاه چم انجیر در سه مقیاس ماهانه، فصلی و سالانه و تغییرات کیفی این ایستگاه در درازمدت با استفاده از آزمون‏های آماری بررسی شد. داده‏های استفاده‌شده شامل آبدهی ایستگاه چم انجیر و داده‏های چهار چشمۀ کیو، گلستان، مطهری و گرداب سنگی واقع در حوضۀ چم انجیر و کلیۀ اطلاعات بارش در ایستگاه‏های محدودۀ حوضه مد نظر است. در این تحقیق ابتدا شیب‏ خطی روند داده‏های نمونه ب...

در تحقیق حاضر با استفاده از شاخص‏های تغییرات هیدرولوژیکی IHA، تغییرات رژیم هیدرولوژیکی در دو دورۀ آماری «رژیم جریان طبیعی» و «رژیم جریان تغییریافته» در ایستگاه هیدرومتری نوده خاندوزه واقع در خروجی حوضۀ آبخیز تیل‏آباد (استان گلستان) بررسی شد. براساس روش IHA، در مجموع 67 پارامتر آماری توسط نرم‎افزار IHA7 محاسبه شد؛ این پارامترها به دو گروه شاخص‎های تغییرات هیدرولوژیکی IHA در محدودۀ هدف RVA و مؤلف...

خروجی مدل‏های گردش عمومی جوّ به دلیل تفکیک مکانی درشت آنها، در مقیاس منطقه‏ای و محلی کاربرد ندارند و لازم است در سطح کوچک‏تر ریزمقیاس شوند. در پژوهش حاضر عملکرد مدل SDSM برای ریزمقیاس‏نمایی متغیرهای بارش، کمترین و بیشترین دما در حوضۀ رودخانۀ گرگان‌رود بررسی شده و به‏منظور انتخاب متغیرهای پیش‏بینی‏کننده، روش غربالگری کمّی به‏کار گرفته شد. نتایج نشان‏دهندۀ کارایی مدل SDSM برای ریزمقیاس‏نمایی خروجی‏...