پایان نامه ی حاضر به موضوع «تقابل معنایی در قرآن کریم» اختصاص دارد. این پایان نامه سعی دارد با بررسی آیات قرآن کریم، واژه های متقابل را استخراج و آنها را براساس انواع تقابل معنایی طبقه-بندی نماید. تقابل معنایی یکی از روابط مهم مطرح در حوزه ی معنی شناسی ساختگرا می باشد. اصطلاح تقابل معنایی در برگیرنده ی جفت یا رشته واژه هایی است که به طور همزمان، علاوه بر اینکه از نظر معنایی متضاد و مخالف هستند ...

زمان یکی از مهم ترین عناصر در روایت شناسی است. پژوهشگران فراوانی در این زمینه به نظریه پردازی پرداخته اند. ژرار ژنت در کتاب «گفتمان روایت» الگویی در تحلیل زمان ارائه داده است. ژنت در الگوی پیشنهادی خویش معتقد به سه رابطه ی زمانی میان زمان متن و زمان داستان است: 1- نظم و ترتیب: ( پاسخ به پرسش«کی»)، 2- تداوم : (پاسخ به پرسش «چه مدت»)، 3- بسامد: ( پاسخ به پرسش«چند وقت یک بار»). نظم جایگاه های زمان...

قرآن‏ پژوهان از گذشته‏ های دور، به بحث دربارۀ منابع تفسیر قرآن کریم توجه ‏کرده ‏اند. قرآن کریم، روایات، تاریخ، عقل و دستاوردهای قطعی علوم از جملۀ این منابع‏ اند. در این مقاله، ابتدا به برخی مفاهیم بنیادین، همچون تفسیر، منبع و منابع تفسیری، اشارۀ گذرا می‏ کنیم. به‏ دنبالِ‏ آن، دربارۀ دلایل منبع بودن قرآن کریم بحث می‏کنیم. این دلایل عبارت ‏اند از تصریح آیات قرآن کریم، سیرۀ عقلا در محاوره و سنت و س...

یکی از راه های کارآمدی که ادیبان مسلمان و غیر مسلمان برای شیوایی و ماندگاری سخن خود از آن بهره جسته­اند، بهره­مندی از واژگان ساختارها و مفاهیم قرآن کریم در واژگان و معانی اسالیب آثار ادبی­ خویش است، و این امر موجب شده تا اثر ارزنده­ای از خود به یادگار بگذارند. مقاله­ی پیش رو، با عنوان «تأثیر قرآن کریم بر اشعار ابوالفتح بستی» یکی از شاعران قرن چهارم هجری است، که تأثیر پذیری این شاعر از قرآن کریم...

قصۀ طالوت و جالوت در قرآن کریم، همچون دیگر قصه‌های ذکرشده در قرآن، حاوی عمیق‌ترین مسائل فلسفی، اجتماعی، جامعه‌شناسی،اقتصادی، سیاسی، روان‌شناسی و حقوقی با بیانی شیوا و هنری است. با این مقاله در صدد تحلیل و بررسی «فلسفۀ جهاد» از دیدگاه قرآن هستیم که در داستان «طالوت و جالوت» با بیان هنری ذکر شده است. در این مقاله، اصول «فلسفۀ جهاد و مبارزه» در ده مورد بیان شده است که عبارتند از: نفی اشرافی‌گری، ...

گفت­وگو که از جمله عناصر مهم قصه و داستان به شمار می­آید، در قرآن کریم نیز به عنوان یک سنت الهی به گونه­های مختلف نشان داده شده است. در نظر قرآن انسان موجودی گفت­وگو محور محسوب می­شود، همچنین گفت­وگو به عنوان مقدس­ترین راه به شمار می­آید چرا که خداوند در انتقال حقایق و مصالح انسان همواره این­راه را برگزیده است، و در ارتباط با پیامبرانش، اولین و بهترین راه را برای انتقال اندیشه و حل اختلاف­ها و ...

در این پژوهش که با عنوان «نقدنظریّه¬ی تأثیرپذیری قرآن از فرهنگ عصرنزول (جاهلیّت، یهودیّت و مسیحیّت) و بررسی شبهات مستشرقین در این زمینه»تألیف گردیده است؛ به بیان و بررسی شبهات خاورشناسان در چندین مسئله¬ی مهم می پردازیم. برخی از این شبهات؛ شبهات مربوط به وحی است که همگی به این مسئله ختم می¬شود که وحی امری صرفاً ماورائی و غیر مادی نیست بلکه محسوس، ملموس، و برای تمام افراد بشر ممکن¬الوقوع است. یکی دیگر...

ابوالعتاهیه شاعر برجسته و مبتکر فن زهدیات در عصر عباسی به نحو بارز و چشمگیری تحت تأثیر اعجاز بیانی قرآن کریم قرار گرفته و از فنون بلاغی و آرایه های قرآنی در سروده هایش بهرة فراوان برده است. تأثیرپذیری ابوالعتاهیه از قرآن کریم شامل همة ابعاد واژگانی، ترکیبی، بلاغی، موسیقایی و مضمونی است، امّا آنچه در شعر وی بیش از همه به چشم می خورد آرایه هایی است که فرم و مضمون آنها از قرآن کریم اقتباس شده که از...

از رویکردهای مهم و دیرینه ی قرآن پژوهان، تأمل در زبان و چگونگی فهم و تفسیر این متن عظیم است که دارای وجوه گوناگون دینی، معرفتی و هنری می باشد. از جمله‌ی این رویکردها، رویکرد ادبی و زبان شناسی به قرآن است که افرادی چون سید قطب، مستنصر میر، نیل رابینسون، ایزوتسو، آنگلیکا نویورت طرح و آثاری در این زمینه تألیف کرده‌اند. با پیشرفت تحلیل مباحث گوناگون زبان شناسی و نشانه شناسی در متون مختلف، دریافته ...

داستانهای قرآن کریم از دیر باز در فرهنگ و ادب مسلمانان تاثیرگذار بوده است، از جمله این داستان¬ها که تاثیر بسیار زیادی را در شعر و ادب فارسی برجای نهاده، داستان حضرت یوسف(ع) می¬باشد. داستان حضرت یوسف(ع) از جمله داستان¬هایی است که از بن مایه¬های قرآنی - دینی سرچشمه گرفته و در دوره¬های مختلف، مورد استقبال شاعران قرار گرفته است. حضرت یوسف(ع)، حضرت یعقوب(ع)، زلیخا، حسادت و نیرنگ برادران، به چاه افتا...