چکیده آوازه و تأثیر شعر خواجة شیراز تنها به ایران و ادب فارسی محدود نمی­شود، بلکه در سرزمین­های دیگر، از جمله جهان عرب، نیز بازتاب گسترده­ای داشته است؛ این نوشتار، بر آن است تا به معرّفی توصیفی - تحلیلی پژوهش­های ادب عربی و جهان عرب دربارة حافظ و در برخی موارد به نقد دیدگاه­های آنها بپردازد؛ و همچنین تلاش می­کند که بر اساس مکتب فرانسوی ادبیّات تطبیقی به بررسی میزان و گسترة حافظ پژوهی در ادب عربی...

شخصیت های دینی از دیر باز به صفحات ادب و هنر راه می یافته اند و اسباب زیبایی و غنای مضامین آن را موجب می گشته اند. یکی از این شخصیت ها که در ادبیات قدیم و جدید عربی و فارسی بسیار مورد توجه شعرا بوده است شخصیت مسیح(ع) می باشد. در ادبیات گذشته غالب برداشت های شاعرانه از ایشان برگرفته از نگرش اسلامی به این شخصیت الهی است و نگرش مسیحی که در مواردی مهم با نگرش اسلامی در تضاد و تقابل است کمتر رنگ حضو...

در تاریخ ایران بعد از اسلام، از زمان های گذشته تاکنون، انجمن های ادبی در شکل-گیری و روند تکاملی شعر فارسی نقش درخوری داشته اند. انجمن های ادبی از آغاز حکومت طاهریان تا زمان مشروطه مهم ترین انجمن های ادبی به شمار می آیند. با آغاز نهضت مشروطیت ایران انجمن های ادبی نقش پررنگ تری در روند دگرگونی شعر معاصر عهده دار شدند. بسیاری از تغییرات و دگرگونی ها در شعر مشروطه از درون این انجمن ها شکل گرفت و اس...

تغییر شرایط و اوضاع سیاسی در کشورهای عربی و ورود مفاهیم جدید سیاسی در قرن معاصر شعر سیاسی ادبیات معاصر عربی را نسبت به گذشته دچار تحولات قابل توجهی کرده است. در این میان احمد مطر شاعر بزرگ عرب از برجسته ترین شاعران سیاسی معاصر است که نام او هم اکنون بیش از دیگر شاعران سیاسی در محافل ادبی می درخشد. زندگی پرفراز و نشیب این شاعر بزرگ، تعقیب ها، تبعیدها و فشارهایی که به موجب غربت و دوری از سرزمین و...

عمر ابوریشه، شاعر معاصر سوریه به شاعر وطن و عشق شهرت دارد. وی در شعر معاصر سوریه به عنوان یکی از نوگرایان و حلقه اتصال کلاسیک و رمانتیک محسوب می شود. اشعار او به سبک کلاسیک شعر عربی سروده شده اند و تاثیر مکتبهای ادبی همچون کلاسیک، رمانتیک و تا حدی سمبولیسم در اشعار او نمایان است. بررسی اشعار این شاعر نشان از آن دارد که او در نظم شعر همچون دیگر شاعران معاصر، به محورهای و موضوعات زیادی اهتمام ورز...

حب وطن نشان لطافت روح، رشد معرفت و انعکاس اصالت نژاد هر نویسنده و شاعر متعهدیست. در زبان عربی و فارسی «وطنیات» موضوعی است که در ادوار گوناگون تاریخ ادبیات در نظم و نثر جلوه‌گر بوده است. ناله و حنین بر ربع و اطلال و دمن در شعر عرب و به تبع آن در شعر فارسی نمونه‌هایی از این پرداخت‌هاست. در شعر معاصر عربی و فارسی نیز «حب وطن» همچنان از شاخصه‌های مهم شعر سیاسی- اجتماعی است. در آن سو امیرالشعرای عرب...

می دانیم سیطره هفتاد ساله ی روسیه بر تاجیکستان، ادبیات شوروی سابق - تاجیک را رقم زده است، که به آن ادبیات رئالیسم سوسیالیستی گویند. ادبیات معاصر آن دیار از محدوده انقلاب اکتبر 1917م در روسیه قابل بررسی است (البته این انقلاب در تاجیکستان با انقلاب خلقی بخارا در 1920م شکل گرفته). در مقاله حاضر، یکی از درون مایه های تعلیمی و غنایی شعر معاصر تاجیکستان یعنی روسیه ستایی و روسیه پرستی در دوره رئالیسم ...

تأثیر نگاه رمانتیک بر نوع و میزان توجه شاعران معاصر به اسطوره و چگونگی بهره گیری آنها از روایت های اسطوره ای، از مسائل مهمی است که باید دربارة آن پژوهش شود. اسطوره و البته اسطوره شکنی و اسطوره سازی در شعر رمانتیک، جایگاه خاصی دارد؛ علاوه بر جنبۀ زیباشناختی اسطوره، ایجاد روحیۀ انقلابی و مبارزه گری و نیز دگرگونی خواهی و تحول طلبی در میان مردم را می توان از دلائل رویکرد شاعران رمانتیک به اسطوره دا...

داستان انبیا(ع) دستمایه بسیاری ازهنرهای جدید و قدیم گردیده است و ادبیات در دو شاخه‌ی نظم و نثر، فیلم، مجسمه سازی، تئاتر، نقاشی، ادیان،عرفان، جامعه شناسی و روانشناسی ازجمله‌ی هنرها و علومی است که از پردازش به این موضوع غافل نبوده اند.انبیا اساسا به عنوان شخصیتهای مقدس، توجه بشر را به خود جلب کرده و صفات ویژه و مشترک آنها مخاطب را به تقدیس و پیروی فرا می‌خواند. یکی از این پیامبران که از گذشته و د...

کتاب «فلسفه ی زیباشناختی در فضای شعر معاصر عرب» اثر دکتر عبدالقادرعبو یکی از نویسندگان برجسته ی الجزائر می باشد. وی در این کتاب به بررسی روند دریافت شعر مدرن عربی، شناخت مکانیزم های تحلیل و تفسیر در نظریه ی زیباشناختی دریافت و تعامل میان دریافت کننده و متن شعری می پردازد،همچنین در تلاش است که از خلال این کتاب تجربه ی نقدی جدیدی در زمینه ی خوانش شعر نو ارائه و تعییرات رخ داده بر مکانیزم های رویک...