پیدا شدن برخی نسخ خطّی، جنگ‌ها و سفینه‌ها در کتابخانه‌های نقاط مختلف دنیا، نیاز به گردآوری و تصحیح مجدد دیوان بسیاری از شاعران را به عنوان امری ضروری اثبات نموده است. عمادی شهریاری یا غزنوی از جمله شاعرانی است که از اشعار وی می‌توان دانست که در شعر پایگاهی برجسته داشته است و شاعری توانا بوده است. امّا متاسفانه سروده-های وی همانند بسیاری دیگر از شعرای بزرگ ادب پارسی از بد حادثه، به ‌گونه کامل به د...

ناصر بن خسرو قبادیانی بلخی، شاعر و نویسنده‌ای چیره دست و حکیم و متکلمی متفکر و استوار است. وی در آغاز جوانی به فراگیری علوم معقول و منقول همت گماشت و از قریحه‌ی خداداد خود در جهت تبلیغ اندیشه‌های دینی، مذهبی استفاده کرد. آثار منثور و منظوم او یعنی جامع الحکمتین، وجه دین، گشایش و رهایش، زادالمسافرین، خوان الاخوان و دیوان اشعار وی سرشار از بیان مسائل کلامی و فلسفی است. او در «خوان الاخوان» اثر من...

مقالۀ حاضر نگاهی است بر زندگی و شعر میرزا علی‌رضا تجلی شیرازی (اردکانی)، از علما و شعرای نیمۀ دوم قرن یازدهم هجری و معرفی ده نسخۀ خطی از دو مثنوی معراج‌الخیال و وصف کشمیر، دیوان اشعار وی. این مقاله شامل مقدمه، پیشینۀ تحقیق، زندگی و روزگار تجلی، معرفی آثار، نسخ خطی، سبک شعری و ویژگی‌های آن، وزن شعر، قافیه و ردیف، شاعران هم‌‌عصر تجلی، و نتیجه‌گیری ‌است. این شاعر پ...

از میان دیوان های شعر  فارسی، دیوان حافظ در ایجاد ارتباط با خوانندگان مختلف، با امحتقادات متفاوت وعواطف گوناگون، جایگاه ممتازی دارد. این که عوام وخواص،کم سواد و پرسواد، با اندیشه های متنو ع وگاه متضاد، غزل های حافظ رامی خوانند وهرکدام از آنان، به فراخورفهم وعواطف خود، از آن بهره می برند؟ نشانه آن است که اشعار حافظ استعداد تاویل پذیری و قابلیت انطباق با افکار ومحقاید مختلف را دارد ودیوان اورا می...

در این پژوهش که با عنوان بررسی مضامین دیوان محمدرضا الشبیبی انجام گرفته است. پژوهشگر سعی بر آن دارد که به بررسی باب های این دیوان که شامل حماسه، حکمیات، اجتماعیات، اخلاقیات و الهیات، وجدانیات، وصفیات و رثاء می باشد، بپردازد. لذا هر یک از این باب ها در فصلی جداگانه از این تحقیق مورد تجزیه، تحلیل و بررسی قرار گرفته است.به طور کلی در زمینه اشعار محمد رضا شبیبی می توان گفت که این اشعار با توجه به ش...

در مقاله پیش رو برخی اشعار صائب تبریزی که در آن­ها جلوه­های عینی آیات قرآن کریم ملاحظه می­شود، از منظر خوانندگان می­گذرد. برای حصول به این هدف، ابیاتی از دیوان شاعر یادشده که به طور قطع و یقین، از آیه­های گهربار قرآن کریم سرچشمه گرفته، از دیوان صائب استخراج، سپس آیه­های مورد نظر به آن­ها افزوده، سرانجام به بررسی و تحلیل هر یک اقدام شده است. تردیدی نیست که هدف اصلی نگارندگان از...

سراج الدین یکی از شعرای فارسی سرای بنگال است که دیوان اشعار او به عنوان یکی از اسناد مهم زبان فارسی در شبه قارّه هند مطرح است و جزء میراث مکتوب دو کشور بنگلادش و ایران به حساب می آید، این شاعر در اواسط قرن نوزدهم میلادی می زیسته است. در این رساله سعی شده است ضمن ارائه متنی منقّح از دیوان وی جنبه هائی از زندگی و ویژگی های شعر وی برای مخاطبان شعر فارسی روشن شود و نیز سعی شده است تا خوانندگان با محی...

غلبۀ تقلید بر نوآوری یکی از ویژگی­های بارز شعر عربی پس از سقوط حکومت عباسیان است؛ اما در عین حال وام­گیری ادبی آگاهانه و آمیخته با خوش ذوقی و ظرافت، تداعیات و تأثیرات مناسبی برای مخاطبان دارد. در اصطلاح علم بدیع، اگر شاعری مصراع، بیت یا ابیاتی از سروده­های دیگران را به شیوة تمثّل و استشهاد، به وام گیرد و با همان وزن و قافیه در میان اشعار خود بگنجاند و یا به تناسب مقصود، آن را اندکی تغییر دهد، صن...

شکوائیه، عنوانی است برای اشعاری که مضمون و محتوای آنها شکوه و شکایت از درد و رنج های سراینده آنهاست. این گرایش در آثار تمام بزرگان و به طور کلّی در اشعار همه شاعران به نوعی یافت می شود. در آثار برخی از بزرگان شعر فارسی، استخوان بندی آثار را می سازد و یا بخش اصلی اشعار را تحت تأثیر قرار می دهد. اهمیّت شکوائیه‏ها بیشتر در شناساندن اوضاع روزگار سرایندگان آنهاست، زیرا علاوه بر آشکار ساختن وضع نامطلوب...

دوره صفویه یکی از ادوار مهّم ادبی ایران به شمار می رود، در این دوره، اشعار زیادی از طبع باریک اندیشان خیال پرور تراوش کرده، که از هر حیث قابل مطالعه می باشد. یکی از موضوعات مهّم ادبی، که قابل بحث و بررسی است، مسأله تکرار است. تکرار یکی از ویژگی های شعر در همه سبک ها بوده، که از قدیم الایام، مورد توجه گویندگان و نویسندگان پارسی زبان قرار گرفته است؛ البته تکرار در سبک هندی به مراتب بیشتر از سبک های...