نوع ادبی داستان کوتاه، در قرن نوزدهم، در اروپا پرورده و تلطیف شد. در همین قرن، فرد اندک اندک، به عنوان یگانه وارث آن جهان عرضِ وجود کرد که در آن، جهان بینی دینی در حال فروپاشی بود. تصادفی نبود که ادبیات نوین ایران با داستان کوتاه آغاز شد و نخست و پیش از همه تا جنگ جهانی دوم به صورت داستان های کوتاه به عرصه در آمد. ساخت داستان کوتاه، جایگاه شاخص راوی و تأکید بر تفسیر در جهان کوچک متن داستان، همه ...

در نیمه دوم قرن نوزدهم، تحولات ژرفی در مفاهیم و ساختار زبانی نثر فارسی و عربی پدید آمد. عواملی چند از جمله اعزام دانشجو به غرب، ترجمه ی آثار نویسندگان غربی، صنعت چاپ، ظهور و شکوفایی مطبوعات و تأسیس مدارس بر اساس الگوهای نوین در دگرگونی شیوه ی نویسندگی معاصر نقش بسزایی داشتند. به دنبال کوشش نویسندگان پیشگام هر دو زبان، شاخه های نثر نوین از قبیل نمایشنامه نویسی، نقد ادبی، داستان نویسی و مقاله نوی...

چکیده کنکاش­های وسیعی درباره آلفرد لُرد تِنِسن شاعر قرن نوزدهم انگلیس تا کنون انجام گرفته است، اما سهم و تاثیر حافظ در آثار تنسن، ملک الشعرای انگلیس هر چند کم، نباید از نظر دور داشته شود. شاعری چون تنسن تحت تأثیر گفتمان شرق­شناسانه به سبب عشقی که به حافظ پیدا کرد بر آن شد تا فارسی را بیاموزد. در ادبیات تنسن ایران باستان با زیبایی هایش نفوذ دارد، از این رو منابعی را که نشان می دهند تنسن از حافظ بهر...

چکیده شکست‌های پی‌درپی ایرانی‌ها و عثمانی‌ها، در حکم جوامع اسلامی، از اروپایی‌ها در دوران جدید فکر اصلاحات را در هر دو جامعه به‌هم‌راه آورد و به‌تدریج به پیدایش دسته‌ای از نخبگان و اندیشمندان در هر دو جامعه در نیمة دوم قرن نوزدهم انجامید که خواهان اصلاحات گسترده در عرصه‌های گوناگون جوامع خود بودند. از آن‌جا که اصلاحات موردنظر آنان در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، و فرهنگی ناگزیر با...

پس از دوران رنج و محنت صوفیان نعمت‌اللهی در دوران فتحعلی‌شاه قاجار، به تخت نشستن محمد‌شاه قاجار نویدبخش پایان سختی‌ها و مشکلات این طریقت در ایران بود. دو شعبۀ کوثرعلیشاهی و مست‌علیشاهی سعی کردند از بستر ایجاد شده در این دوره هرکدام به­گونه‌ای متفاوت برای دستیابی به موقعیت و جایگاهی بهتر بهره ببرند.از‌این‌رو مسئلۀ اصلی تحقیق حاضر نیز چگونگی عملکرد نظری و عملی این دو شعبۀ طریقت نعمت‌اللهیه به­منظ...

تلاش برای ساخت موشک‌ها در اوایل قرن 12 میلادی وجود داشت. اما فعالیت‌های جدی و علمی در این زمینه، در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی آغاز شدند. نتیجۀ این فعالیت‌ها، عاقبت در سال 1942 به ساخت موشک با سوخت مایع انجامید. بعد از جنگ جهانی دوم، این فعالیت‌ها عمدتاً در ایالات متحدۀ آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی (آن زمان) ادامه یافتند که منجر به ساخت یک سری از موشک‌های بزرگ شدند که بعدها اصلاح، ...

نوع ادبی داستان کوتاه، در قرن نوزدهم، در اروپا پرورده و تلطیف شد. در همین قرن، فرد اندک‌اندک، به عنوان یگانه وارث آن جهان عرضِ وجود کرد که در آن، جهان‌بینی دینی در حال فروپاشی بود. تصادفی نبود که ادبیات نوین ایران با داستان کوتاه آغاز شد و نخست و پیش از همه تا جنگ ‌جهانی دوم به صورت داستان‌های کوتاه به عرصه در ‌آمد. ساخت داستان کوتاه، جایگاه شاخص راوی و تأکید بر تفسیر در جهان کوچک متن داستان، هم...

در فاصله میان قرن هفدهم تا نوزدهم میلادی، جهانیان شاهد ظهور علوم جدیدی بودند که هر کدام به نحوی اصول اعتقادی موحدان را به چالش می­کشید و مقدمات بروز تعارض علم و دین را فراهم می­آورد. از جمله نظریات علمی که در قرن نوزدهم مسأله خداباوری را خدشه دار کرد، نظریه تکامل بود که توسط چارلز داروین مطرح گردید. در این پژوهش، سعی بر آن است که ضمن اشاره کوتاه به پیامدهای ­فلسفی-کلامی­ نظریه تکامل، از میان ای...

ایران‌شناسی در شوروی در قرن‌ نوزدهم میلادی بسیار رشد کرده و به دستاوردهایی درخشان نائل شده بود؛ اما همۀ آثاری که در این زمینه منتشر شده بودند، ارزش والای علمی نداشتند و بیشتر به توصیف اوضاع اقتصادی و سیاسی ایران آن زمان می‌پرداختند. برخلاف قرن نوزدهم، در قرن بیست میلادی ایران‌شناسی در شوروی بیشتر جنبۀ سیاسی به خود گرفت. در این دوره آثار ایران‌شناسان معروفی چون برتولد، برتلس، دیاکونوف و... پایه‌...

قدمت اختلافات شیعه و سنی در عراق و رقابت های مذهبی میان دو مذهب که گاه به نبردهای خونین نیز منجر می شده است به سال های بسیار دور بازمی گردد. در دوره حاکمیت عثمانی بر عراق و ظهور قدرت صفوی در مرزهای شرقی این سرزمین اختلافات مزبور وارد مرحله جدیدی شد و علاوه بر ماهیت مذهبی، ماهیت سیاسی نیز به خود گرفت. با ورود به قرن نوزدهم و ارتقای روابط دولت ها در چارچوب دیپلماتیک و پایبندی آنها به حفظ حقوق اقل...