قواعد حقوقی که در ذات و ماهیت خود قواعدی اخلاقی و انسانی اند در حوزه های مختلف، به صفت انسانی یا حقوق بشری شدن آراسته شده و تبعیت از اصول حقوق بشری در مقوله های مختلف نظام حقوقی را غایت خود قرار داده اند. در حوزه قوانین بین الملل در نسل های اول و دوم حقوق بشر، همچنین در قوانین کشورهای اروپایی تحولات در راستای حمایت از حقوق بنیادین آدمی به خوبی نمایان شده اند. در این مقاله نگارندگان پس ا...

برخی از مکاتب الهی و بشری، حقوق اخلاقی متمایزی برای زن و مرد قائل اند، بر این اساس این سؤال مطرح است که آیا ابتناء حقوق اخلاقی متمایز زن و مرد بر تفاوت های تکوینی یا اجتماعی آنها توجیه عقلانی دارد؟ این مسئله به لحاظ ابعاد اخلاقی (هنجاری و تحلیلی)، مستلزم آن است که در قالب رهیافت های نظری مکاتب اخلاقی بررسی شود. مکاتب اخلاقی غایت گرا، وظیفه گرا، فضیلت گرا و حق گرا، مکاتب اخلاقی مطرحی هستند که بر...

نسبی­گرایان قائلند که هیچ معیار مطلقِ عینیِ جهان­شمولی وجود ندارد و بنابراین، همة داوری­ها زمینه‌محورند. از­این­رو، تمام امور ـ‌‌ از امور مربوط به زیبایی­شناسی گرفته تا معارف بشری و حتی اصول اخلاقی­‌ ـ نسبی­اند؛ یعنی، در نسبت با زمان، مکان و فرهنگی خاص معنا می­یابند. ازاین­رو، هر فردی/ سنتی هر کاری انجام دهد، بنا به بسترِ فرهنگی - اجتماعیِ خاصی که در آن قرار دارد، صائب و محِقّ است. پُلفایرابند، فیلسوف...

از بدو تدوین معاهدات حقوق بشری در چارچوب ملل متحد، گزارش های ادواری به عنوان یکی از متداول ترین ابزارهای نظارتی نهادهای حقوق بشر مطرح بوده است. این امر تا حد زیادی ناشی از این طرز تفکر در میان دولتها بوده است که گزارش دهی را یک ابزار نظارتی مؤثر تلقی نمی کرده اند. به عبارت دیگر دولتها بر این باور بوده اند که ارائه گزارش ادواری، بر خلاف مکانیسم شکایات فردی، مشکل چندانی برای آنها ایجاد نکرده و خد...

قانون اساسی به عنوان مهمترین قرارداد بین فرمانبران و فرمانروایان، متضمن اساسی ترین حقوق و تکالیف طرفین می باشد. اصلی ترین محوری که در قانون اساسی همه کشورها به آن اشاره می شود حقوق ملت می باشد. از طرفی امروزه حقوق بشر یکی از بنیان های اساسی در روابط بین الملل محسوب می شود به نحوی که همه کشورها چه کشورهایی که به معاهدات حقوق بشری پیوسته اند و چه کشورهایی که به آنها نپیوسته اند خود را متعهد به رع...

نسبی­گرایان قائلند که هیچ معیار مطلقِ عینیِ جهان­شمولی وجود ندارد و بنابراین، همة داوری­ها زمینه محورند. از­این­رو، تمام امور ـ از امور مربوط به زیبایی­شناسی گرفته تا معارف بشری و حتی اصول اخلاقی­ ـ نسبی­اند؛ یعنی، در نسبت با زمان، مکان و فرهنگی خاص معنا می­یابند. ازاین­رو، هر فردی/ سنتی هر کاری انجام دهد، بنا به بسترِ فرهنگی - اجتماعیِ خاصی که در آن قرار دارد، صائب و محِقّ است. پُلفایرابند، فیلسوف نس...

زمینه: پژوهش حاضر ملاحظات اخلاقی در منشور حقوق بشر را در ارتباط با مفاهیم عدالت و آزادی از دیدگاه رئالیسم و لیبرالیسم بررسی ‏می‌نماید. از دیرباز دستیابی به عدالت و آزادی و تعیین حدود آنها از مهمترین دغدغه‌های فکری و اخلاقی بشر بوده است؛ لیکن پس از جنگ ‏جهانی دوم توجه دولت‌ها و ملت‌ها به حقوق بشر و در پی آن پرداختن به مسائل مهمی مانند عدالت و آزادی در افکار اندیشمندان  اهمیت ‏ویژه‌ای پیدا کرد. پ...

حق تعیین سرنوشت ازجمله حقوق و آزادیهای اساسی انسانی به شمار می رود که بر اساس آن همه ی افراد و دولت ها می توانند امور خویش را در زمینه های مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی اداره و راهبری کنند.اصل حق تعیین سرنوشت را می توان به عنوان یکی از اصول اساسی و پایه حقوق بین الملل معاصر شناخت،اهمیت این اصل تا آنجاست که در منشور سازمان ملل متحد، میثاقین 1966و سایرقطعنامه ها و اعلامیه های صادره از سوی سازمان...

حقوق بشر زنان یکی از موضوعات کلیدی در چارچوب نظام حقوق بین­الملل بشر است؛ تا کنون اسناد و معاهدات بین­المللی متعددی در حوزه‌ی حقوق بشر زنان به تصویب رسیده و نهادها و سازمان­های متکثری در این حوزه در جنبه­های مختلف به نقش‌آفرینی در عرصه‌ی جامعه‌ی بین­المللی می­پردازند. سازمان­های بین­المللی در راستای اعمال نظارت بر تحقق حقوق بشر زنان در سراسر جهان کارکردهای متنوعی دارند. یکی از مهم­ترین این کارک...

با پیش‌بینی نظام تحدید حقوق و آزادی‌ها در حالت عادی و وجود نظام تعلیق در شرایط اضطراری و نیز تفکیک حقوق تعلیق‌پذیر از حقوق تعلق‌ناپذیر در اسناد حقوق بشری، تا اندازه‌ای وضعیت آزادی‌ها در نظام فراملی حقوق بشر روشن شده است. قانون اساسی ایران ضمن پیش‌بینی عناصر محدودکننده آزادی‌ها، در اصل 79 به‌ صورت اختصاصی به حالت اضطراری و وضعیت آزادی‌ها در این شرایط پرداخته است و ضمن ممنوع‌کردن حکومت نظامی، از ...