نیمة پایانی منظومة حماسی برزونامه، اثر عطاء‌بن یعقوب ناکوک رازی، برگرفته از ماجرای مبارزة سوسن رامشگر با پهلوانان ایرانی است که به سبب ساختار نسبتاً مستقل آن، داستانی مجزا و منفصل معرفی شده است. به نظر محققان این حماسه همانند سایر حماسه‌های ملی، در زیرساخت روایتگر اساطیر کهن ایرانی قرار گرفته است. از نظر خوانش اسطوره‌ای، اسطورة آفرینش در بندهش، از طریق دو عنصر کنش و شخصیت، در ساختار این اثر باز ...

عشّاق نامه یا دَه نامه گونه ای از ادبیات غنایی است که معمولاً در وصف عشق و حالات عاشق و معشوق بوده و معمولاً تغزّلاتی نیز از زبان عاشق و معشوق در لابلای مثنوی می آید. در بین بزرگان ادب فارسی شاعران معدودی به این نوع شعر اقبال نشان داده اند از جمله: فخرالدّین عراقی، عبید زاکانی، اوحدی مراغه ای. فخرالدّین عراقی از بزرگان تصوّف و شاعران بلند پای? ایران در قرن هفتم هجری است از این شاعر بزرگ آثار ارزنده ای ...

نوشتار حاضر عهده دار بررسی شخصیت و کنش های شخصیت در یکی از مهمترین آثار منظوم ادب فارسی است. شخصیت محوری و حادثه آفرینی دو ویژگی مهم داستان های کهن اند. تقریباً در همه جای جهان این دو نکته در کنار حماسه های ملی و اندیشه های عرفانی و آرمان گرا قرار می گیرد. داستان های نظامی و به ویژه اثر ارجمند او «هفت پیکر» نیز این گونه است و عمدتاً با تکیه بر شخصیت و ابعاد قهرمانی او و تأثیری که بر محیط و دیگران...

چکیده: منظوم? "شیرین وخسرو" سرودهای غنایی است، که توسّط «عبدالله هاتفی جامی» یکی از شعرای خوب قرن نهم و اوایل قرن دهم، به تقلید و تتبّع از منظوم? "خسرو و شیرین"حکیم نظامی گنجوی در 1815 بیت سروده شده است. موضوع این پژوهش نقد و تحلیل منظوم? «شیرین و خسرو» عبدالله هاتفی است. بنابراین، در آغاز به معرّفی هاتفی و پس از آن به بررسی فنون زیبایی شناسی و سبک شناسی این اثر ارزشمند، پرداخته شده و سطح زبانی، ...

داستانهای قرآن کریم از دیر باز در فرهنگ و ادب مسلمانان تاثیرگذار بوده است، از جمله این داستان¬ها که تاثیر بسیار زیادی را در شعر و ادب فارسی برجای نهاده، داستان حضرت یوسف(ع) می¬باشد. داستان حضرت یوسف(ع) از جمله داستان¬هایی است که از بن مایه¬های قرآنی - دینی سرچشمه گرفته و در دوره¬های مختلف، مورد استقبال شاعران قرار گرفته است. حضرت یوسف(ع)، حضرت یعقوب(ع)، زلیخا، حسادت و نیرنگ برادران، به چاه افتا...

در تذکره ها، کتاب های تاریخ ادبیات، فهرست ها و سایر مراجع به دلیل گستردگی و پراکندگی موضوعی، گاه مطالبی نقل می شود که نمی توان به درستی همه ی آن ها اطمینان داشت؛ یکی از آن موارد، انتساب آثار نسبتاً زیادی به ده نامه هاست. این وضعیت گاه نیز حاصل پیش داوری های غیر تحقیقی و اعتماد بدون مراجعه به اصل آثار است که برخی محققان مرتکب شده اند و به اندک نشانه ای مانند شباهت نام یا اشاره ی صرفاً واژگانی و نه...

تاجیکستان، پاره ای از تن خراسان بزرگ است، همان خراسانی که روزگاری زادگاه بزرگان علم و ادب ایران زمین بوده است، بزرگانی چون رودکی، ناصرخسرو، مولوی، و... اکنون مدت هاست که از اصل خود جدا افتاده است. با وجود همه ی سختی هایی که در قرون معاصر تحمل کرده است، هنوز در شعر مردم این سامان، آثار تعلیم به سبک شاعران گذشته وجود دارد، همچنین آثار غنایی بی شماری نیز زینت بخش کتاب خانه های این دیار است. در این...

ترانه ها اشعار کوتاه و ساده ای هستند که برای اجرای موسیقایی سروده می شوند. تاریخ دقیقی برای ظهور ترانه و اولین سراینده یا سرایندگان آن نمی توان یافت. با این وجود دو دور? اشکانی و ساسانی را دوره های ابتدایی ترانه سرایی محسوب می کنند. امروزه با گسترش روزافزون رسانه های مختلف دیداری و شنیداری و توجه به موسیقی، ترانه به یک ژانر فرهنگی و هنری قدرتمند تبدیل شده است و به خصوص در ده? هفتاد اقبال شاعران...

ادبیات غنایی گسترده ترین بخش آثار ادبی را دربر می گیرد و گونه های متعددی را در خود جای داده است، یکی از این گونه ها «شکواییه» است. تمایل به شکواییه در هر انسانی به صورت غریزی وجود دارد و شاعران، که حساس تر از دیگر مردم اند و با دید ظریف تری مسائل را می نگرند، با زبانی متفاوت به بیان این نوع ادبی می پردازند. در همة ادوار شعر فارسی شکواییه وجود دارد، اما در شعر معاصر نوع نگرش و نحوة پرداختن به آن...

شعر غنایی یا عاشقانه که شاعر در آن، احساسات و عاطفه های درونی خود را آشکار می سازد از عمده ترین نوع شعر به شمار می رود و کاربرد اشعار عرفانی و ستایشی در این نوع شعر بسیار گسترده تر از غنائیات اروپایی است. اشعار عاشقانه و غنایی در شعر فارسی از سال های میانی سدة سوم، یعنی از نخستین روزگار پیدایش شعر دری آغاز شد و قدیم ترین نمونۀ آنها را در ابیات بازمانده از حنظلة بادغیسی می یابیم، لیکن دورة کمال...