یکی از مهم ترین موضوع هایی که ویتگنشتاین در پژوهش های فلسفی بدان پرداخته است، مسئلة زبان خصوصی است. بنا بر نظر وی کاربر زبان از آن جهت که کاربر زبان است، نمی تواند اندیشه ها، احساس ها و عواطف خود را به زبانی یکسره خصوصی و فردی بیان کند. واژه ها و جمله ها معنایی خصوصی ندارند. برهان زبان خصوصی ویتگنشتاین بر تمایز «صحیح – آنچه صحیح به نظر می آید»، استوار است. از سوی دیگر فرگه در مقالة اندیشه به ...

یکی از تقریرهای برهان جهان شناختی با برهان مفهوم گرایی شناخته می شود. این برهان با تکیه بر فرضیۀ صدق در دلالت شناسی منطق موجهات، بر آن است تا به اثبات وجود خدا بپردازد. با توجه به اینکه گزاره برآیند ذهن است و بدون ذهن گزاره ای وجود نخواهد داشت، طرفداران این برهان بر این عقیده اند که وجود گزاره های صادق در همۀ جهان های ممکن، نشان دهندۀ وجود خداست؛ زیرا با توجه به اینکه در همۀ جهان های ممکن، ذهن ...

مقاله پیش رو در  نگاهی آسیب شناسانه نخست ریشه های فکری و تاریخی رو آوردن به مادی گرایی در روابط بین الملل غرب را مطالعه نموده و سپس به ناکامی نظریه های مادی گرای روابط بین الملل در تحقق اهداف خود در مهار جنگ ها و برقراری صلح توجه می نماید. به این منظور، زمینه های تاریخی و فکری  تقابل انسان محوری در غرب با خداباوری و چگونگی نضج گرفتن روندهای مرتبط با این نوع نگرش مورد توجه واقع می شود. سپس رونده...

یکی از عمیق ترین مسائلی که از دیرباز اندیشه انسان، به ویژه فیلسوفان را به چالش و تفلسف واداشته، چگونگی رابطه ی عین و ذهن، یعنی نسبت بین شناخت انسان و دنیای خارج است. متفکران شرق و غرب در طول تاریخ فلسفه مواضع مختلفی در قبال این مسأله اتخاذ نموده اند. این تحقیق به صورت مقایسه ای و تطبیقی درصدد بررسی دیدگاه دو فیلسوف برجسته ی شرق و غرب یعنی صدرالمتألهین و کانت در راه حل این معمای بزرگ است. کانت ب...

مطابق آرمان علم غیرارزش بار در ارزیابیِ معرفتیِ نظریه های علمی تنها ارزش های معرفتی می توانند نقش مشروع داشته باشند. در این مقاله نشان خواهیم داد که این آموزه بر تصویری از علم و رابطۀ آن با ارزش ها مبتنی است که تعهدات فراهنجاری معینی در پی دارد و توجه به این تعهدات مهم است. برای این منظور نخست چارچوب کلی نظریۀ فراهنجاری را به اختصار معرفی می کنیم و سپس به بیان پیش فرض هایی می پردازیم که در پس آرم...

با نظر به پیچیدگی پدیده چند فرهنگی و روند رو به رشد آن در عصر حاضر، مسئله مورد نظر در این مطالعه شناسایی رویکرد فلسفی مناسب برای تعلیم و تربیت در زمینه ‌های چند فرهنگی است. این مقاله با در پیش گرفتن دیدگاه واقع ‌گرایی انتقادی به عنوان چارچوب راهنما، شیوه‌ ای نو برای تامل و عمل از این منظر ارائه نموده است. این دیدگاه فلسفی با برجسته نمودن عناصر نقد تبیینی، رهایی ‌بخشی و عاملیت عقلانی به طور همزم...

موضوع فرد و جامعه یا عامل و ساختار در جامعه شناسی یا موضوع خرد- کلان در علوم اجتماعی و اقتصادی، همگی به یک مسئله اشاره دارند که از سوی فیلسوفان علوم اجتماعی به نام نوظهوری اجتماعی خوانده می شود. مسئله ی نوظهوری به مطالعه هستی شناختی و روش شناختی پدیدارهایی می پردازد که از کنش و واکنش اجزای یک سیستم حاصل می شود. مسئله نوظهوری اخیرا در زمینه علوم شناختی نیز توسط فیلسوفان ذهن مورد بحث است. تعامل ا...

روایت شناسی علمی است که به درک و فهم تازه از آثار روایی کمک شایانی می نماید. البته روایت نه تنها در بستر داستان که در متن زندگی وسایر متون چون تاریخ روزنامه و زندگی نامه ها نیز جاری است. نگارنده در این رساله کوشیده است تا با تعریف روایت وطرح نظریات اصلی در این زمینه وتطابق این نظریات با چند رمان فارسی دریچه ای کوچک برای اشنایی با این علم بگشایید و نگاهی تازه به برجسته ترین متون ایرانی بیفکند. ...

تحولات سیاسیـ امنیتی افغانستان پس از حمله امریکا به این کشور و اشغال آن به همراه نیروهای ائتلاف غربی، یکی از مهم ترین و پیچیده ترین چالش های منطقه ای و بین المللی در خلال حوادث 11 سپتامبر 2001 بوده است. این مسئله تحت تأثیر عواملی از قبیل رویکردها، منافع، اهداف و سیاست های متفاوت و در مواردی متعارض بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای در قبال افغانستان و عدم تحقق یک رویکرد مشترک منطقه ای نسبت به آن ب...

درس تاریخ، از دیرباز در برنامه ی درسی راهنمایی و متوسطه قرار داشته و تدریس آن متاثر از پیش فرض های فلسفی مختلف و متمایزی متأثر بوده است. این پیش فرض ها، که از سویی بر اساس رویکردهای مختلف به ماهیت تاریخ و از سوی دیگر بر مبنای نوع نگرش به آدمی شکل می گیرند، برنامه ی درسی تاریخ را تحت تاثیر قرار می دهند. در این نوشتار، بر اساس رویکردی اسلامی در فلسفه ی برنامه ی درسی، پس از بررسی پیش فرض های موجود...