با توجه به اینکه احیای آثار گذشتگان زبان و ادبیات فارسی، نقشی اساسی در شناخت ویژگی‌های فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و سیاسی جامعۀ گذشتۀ ما دارد و نیز با این شناخت می‌توان افق‌های روشنی را به زندگی امروز گشود، نویسنده را بر این داشت تا به گردآوری دقیق و تحلیل و تصحیح اشعار یکی از انسان‌های وارسته و پاک دورۀ صفویه و افشاریه بپردازد. این پژوهش سعی دارد تا پس از شرح احوال زندگی شاعر، نسخه‌های خطی</e...

وجود آثار مؤلفان خجندی‌تبار در گوشه و کنار پاکستان خود دلیلی محکم بر روابط فرهنگی دیرینه و دادوستد علمی در گذشته‌های دورودراز است. در این مقاله چهار مؤلف یا شاعر خجندی‌تبار به‌ترتیب زمانی برگزیده شده و آثار خطی آن‌ها که در کتابخانه‌های مختلف پاکستان وجود دارد، معرفی شده است. این چهار مؤلف عبدالجبار خجندی، کمال‌الدین مسعود خجندی، علاء‌الدین احمد خجندی برهانی و نظام‌الدین محمد خجندی هستند که در م...

نسخ خطی و هنر نگارگری ایرانی- اسلامی همواره زبان گویای فرهنگ و تمدن بزرگ ایرانی بوده و حفظ و نگهداری این آثار و گنجینه‌های ارزشمند در موزه‌ها و کتابخانه‌های ایران و جهان گام بزرگی در جهت حفظ و ارتقاء فرهنگ اسلامی- ایرانی است.  نسخ خطی مصور کتابخانه مرکزی تبریز  نیز به لحاظ قدمت، محتوی، تجلید و تزیینات، منحصر به فرد است و قابلیت پژوهش دارند. بنابراین مساله پژوهش حاضر یافتن ویژگی­های زیباشناسی نگ...

کتاب ترجم? تفسیر طبری یکی از کهن ترین متون نثر فارسی و نخستین ترجمه و تفسیر قرآن به زبان فارسی است. این کتاب یکی از مهم ترین منابع، برای مطالعات زبان شناختی در دوره های نخستین شکل گیری فارسی نو و منبعی مهم برای بررسی سیر تفسیرنویسی فارسی و ترجمه های فارسی قرآن کریم است. پس از حدود پنجاه سال که از نخستین و تنها تصحیح این کتاب می گذرد، در این رساله، تصحیحی انتقادی از جلد چهارم آن، ارائه شده است. ...

پژوهش حاضر با هدف بررسی فرایند دیجیتال سازی نسخ خطی در کتابخانه های شهر قم انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی و با رویکرد توصیفی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی مدیران و کارشناسان بخش دیجیتال سازی نسخ خطی 5 کتابخانه شهر قم است. ابزار گردآوری داده ها، دو پرسشنامه ای است که برای دو گروه جامعه آماری تدوین گردید. برای تجزیه و تحلیل، از انواع فنون آماری ت...

کاغذ به عنوان یک تکیه گاه نوشتن و نقاشی که به طورعمده از پلیمر طبیعی سلولزساخته شده است، همواره دچارفرآیندهای فرسودگی پیچیده ای بوده است. امروزه آسیب شناسی نسخ خطی و مرمت آنها از عمده ترین وظایف کتابخانه ها و موزه های کتاب است. این پژوهش قصد دارد با مطالعه بر روی سه نسخه خطی موجود در کتابخانه و موزه ملی ملک به نام های مُجمَلُ اللّغَه،نَفائِسُ الکَلام وَ عَرائِسُ الاَقلام و اللِّبَاب مِن عُلوم الکِتاب، به شناسایی ع...

یکی از موضوعات مطرح در زمینه قرآن فلسفه نسخ های قرآنی است. سوال اصلی مطرح در این تحقیق این است که به چه علت نسخ رخ می دهد؟ یکی از خصوصیات شریعت اسلام را می توان سهله و سمحه بودن آن دانست. دین اسلام با عقل و فطرت بشری مطابق است، عقل و فطرت مخالف سختی احکام است. تشریع احکام در اسلام نیز بر این اساس است. نسخ احکام یکی از راه هایی بوده که سبب سهله و سمحه بودن شریعت شده است و سختی های احکامی که مر...

سید اسماعیل جرجانی یکی از بزرگترین دانشمندان و پزشکان ایران و جهان است. او در 434 ق™ 1042 م در گرگان زاده شد و در 531 ™ ق 1136 م در در گذشت. او با نگاشتن کتاب‌های و که به ترتیب دایر¦ المعارف‌های بزرگ و متوسط پزشکی به زبان فارسی‌ هستند، پزشکی نویسی به زبان فارسی را اعتلا داد. اگرچه نوشتن کتاب‌هایی به زبان فارسی حتی قبل از زمان ابوعلی سینا نیز مرسوم بوده ولی آن نه چنان بوده که با آن پزشک بپر...

چکیده توصیف گویش گیلکی رودسر عفّت امانی زبان به عنوان یکی از مهمترین مولفههای فرهنگی نقش بسیار مهمی در تکوین و شکلگیری نظام اندیشگانی بشر دارد. همه نگرش انسان به هستی و فرای آن در زبان جلوهگر میشود و این زبان است که سبب چیرگی انسان بر جهان پ با شناخت یـک زبان میتوان، زندگی اجتماعی گـویشوران آن زبان را از دیـدگاه روانشناسی، جامعهشـناسی، مـردمشناسی، ادبی، تاریخی، سیاسی و جز آن بازشناخت. بررسی...

در این مقاله سعی بر آن است تا به مسعله ی فرایند جایگزینی معنایی ٠ در واژگان زبان فارسی پرداخته شود. جایگزینی معنایی ، یکی از پربسامدترین فرایندهای معنایی اصت که بر روی محور همنشینی و تحت تاثیر بافت های درون زبانی و برون زبانی عمل می کند . بررسی چگونگی تعیین معنی واحدهای واژگانی بر روی محور همنشینی پس از اعمال حذف در محدوده ی بافت زبانی و فضای بافت برون زبانی هدفبود ٠ و چنین می نماید که از این ط...