طی سال‌های 1357ـ1341،گفتمان‌های سیاسی متفاوتی نقش آفرین صحنه‌ی تحولات ایران بودند. با توجه به خصوصیت شکل دهی گفتمان‌ها به فهم و تصور از واقعیت و تأثیر آن در حوزه‌ی گفتار و رفتار، موضوع بررسی می‌شود. پرسش اصلی مقاله این است: گفتمان‌های فعال در عصر قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران (1357ـ1341) کدامند و گزاره‌‌های مقوّم آنها چه بوده است؟ معرفی شش گفتمان سیاسی به همراه مفاهیم، گزاره‌ها وتشکل ها هر...

این مقاله به بررسی سیر تحول گفتمان توسعه سیاسی در تاریخ معاصر ایران از پیروزی انقلاب مشروطه تا پایان دهه دوم انقلاب اسلامی می پردازد. یافته های حاصل از یک پژوهش کیفی بر اساس روش تحلیل گفتمان و با استفاده از الگوی ترکیبی نورمن فرکلاف و تئون ای ون دایک دست مایه این بررسی است که هشت دوره تاریخی را در بر می گیرد. مقاله حاضر نشان می دهد که شاخص های توسعه سیاسی از قبیل آزادی، قانون گرایی، جامعه مدنی،...

انقلاب اسلامی‌ایران با رهبری امام خمینی(ره) به پیروزی رسید. پس از سقوط رژیم سلطنتی و پیروزی انقلاب اسلامی، «جمهوری اسلامی‌» به عنوان نوع حکومت جدید مورد تأیید اکثریت مردم قرار گرفت  و دوره جدیدی از حکومت در تاریخ ‌ایران آغاز شد. بررسی ابعاد مختلف حکومت «جمهوری اسلامی‌» از اهمیت برخوردار است. بررسی نقش امام خمینی (ره) در تعیین «جمهوری اسلامی» به عنوان نوع حکومت از مباحث برجسته در‌این خصوص است و ...

پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، نقطه عطف تاریخی و سرآغاز دوران جدیدی از حیات حکومت اسلامی در تاریخ جهان اسلام به‌شمار می‌رود. یکی از بارزه‌های این تحول شگرف، احیا مفاهیم ناب الهی- انسانی در چارچوب آموزه‌های دین مبین اسلام می­باشد؛ اما این احیاگری که به نوعی نشئت گرفته از مطالبات مردمی به‌شمار می‌رود، محدود به تنگناهای زمانی/ مکانی جامعه ایرانی نمانده و به علت غنای محتوایی/ معنایی خود، د...

نگارش تاریخ تلاش های ایران در راستای دست یابی به انرژی هسته ای هر چند دارای اهمیتی چند جانبه و یک ضرورت انکارناپذیر است اما کمتر مورد توجه محافل دانشگاهی و علمی قرار گرفته است. تاریخ تلاش های هسته ای ایران به دو دوره قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تقسیم می شود. این دو دوره دارای ماهیتی دوگانه و بسیار متفاوت است. قبل از انقلاب اسلامی، تلاش های هسته ای در سایه حمایت دول غربی و در راستای اهداف ...

معمولاً وقتی کشوری تصمیم به جنگ با یک دولت دیگر می گیرد به پیروزی خود در جنگی که آغاز می کند، مطمئن است. عراق پس از انعقاد معاهده ی 1975 با ایران، فرصتی یافته بود تا به طور مرتب بر قدرت نظامی خود بیفزاید و با استفاده از نیروهای مسلح، نفوذ خویش را در منطقه گسترش دهد. با روی کار آمدن صدام حسین در تیر 1358، ساختار حکومت دیکتاتوری در حکومت عراق به نهایت خود رسید و جاه طلبی های صدام اساس رفتار این کش...

آمریکا پس از پایان جنگ جهانی دوم به مداخله در مسائل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایران پرداخته است. یافته‌ها تحقیق نشان می‌دهد دولت آمریکا به جهت تبدیل شدن به یک هژمون برتر و ایران به دلیل موقعیت استراتژیک، منابع نفتی، بازار مصرف و همچنین کانون جریان انقلاب اسلامی در خاورمیانه، مورد توجه قرار گرفته‌اند. در دوران پهلوی، آمریکا با نفوذ در نخبگان سیاسی و ترویج فرهنگ آمریکایی و اعطای کمک‌های نظامی و اقت...

بررسی ویژگی های مشارکت کنندگان در انقلاب اسلامی ایران با هدف شناخت بیشتر مشارکت کنندگان در انقلاب و تطبیق آن با نظریه های موجود، در قالب تحقیق صورت گرفت که مقاله حاضر حاصل آن است. در این تحقیق با بهره گیری از نظریه های مارکس، هانتیگتون، گر، دیویس، بریتون و نیز بررسی نظرات مربوط به انقلاب اسلامی ایران (آبراهامیان، کاسی، فوکو، محمدی و امام خمینی) پنج فرضیه تدوین و به روش پیمایشی با ۵۰۰ نمونه از ا...

در میان مسائل مختلف انقلاب­ها، مرحله پس از پیروزی، مهم­ترین مرحلۀ انقلاب است. این مرحله نقطۀ اوج تکاملی و شاید افول آن نیز قلمداد گردد. در این مرحله است که هویت­های سیاسی زمان ائتلاف گستردۀ بسیج انقلابی، به ناگاه دچار افولی زود­هنگام می­شوند که بازتاب­های آن در ساختار حکومت جدید، نمودار می­شود. از این­نظر در انقلاب اسلامی نیز که فرجام نهایی آن، استقرار نظام جمهوری اسلامی بود، چنین فرایندی بوجود...

تحقّق اهداف انقلاب اسلامی، مستلزم فهم نظری دقیق و عالمانة مسئولان، نخبگان و آحاد مردم از ماهیّت و چیستی انقلاب اسلامی و نسبت آن با جمهوری اسلامی است. تعابیر و خوانش­ های متعدّدی در این موضوع از سوی صاحب ­نظران در جامعة نخبگانی کشور ارائه شده که باور و ابتناء به هریک از آنها، تأثیرات مهم و اساسی در جهت­ گیری­ ها و سیاست­ های آینده نظام در مسیر تحقّق اهداف انقلاب اسلامی برجای خواهد گذارد. نظر...