این جستار، دعای سال نو را به منزلة اثری ادبی در نظر می‌گیرد. ابتدا به چند الگوی ارتباطی از جمله الگوی یاکوبسن، اشاره می‌شود. در این الگوها جایی برای موقعیت ارتباطی دین شناختی متصور نیست. این مقاله سرآغاز ورود به حیطة گفتمان دینی از جمله ادعیه است. ابتدا از پیشینة ادعیه به منزلة آثار ادبی سخن به میان می‌آید. بعد، به ویژگی‌های زبان ادعیه اشاره می‌شود. سپس نقش شعری دعا در پرتو ساختار و کارکرد زبان...

نقد پسااستعماری در مقام یکی از رویکردهای ادبیات تطبیقی و مطالعات فرهنگی، بازخوردهای استعمار را در متون ادبی تحلیل می‌کند. در این نوع نقد فرهنگی، پژوهشگر در اندیشة بازخوانی و واسازی گفتمان استعمار است و به همین جهت با دو مقولة استعمارگر و استعمارزده پیوند می‌خورد. بی‌تردید، نقد پسااستعماری از آن رو که به دوگانه‌هایی نظیر «من» و «دیگری» یا استعمارگر و استعمارشده می‌پردازد، یکی از قلمروهای مطالعات...

جامعه­شناسی ساخت­گرا از­ رویکردهای نقد ادبی معاصر است که به بازتاب ساختارهای اجتماعی در اثر ادبی توجه دارد. به عقیدة لویی آلتوسر (Louis Althusser) جامعه­شناس ساخت­گرا، فرآیند حفظ قدرت در دورة ماقبل مدرن، از طریق دستگاه­های سرکوب­گر (Suppressive apparatuses) صورت می­پذیرفت که در دورة مدرن، به­صورت نامحسوس و ایدئولوژیکی از طریق دستگاه­های ایدئولوژیک(Ideological ­apparatuses) همچون آموزش(خصوصاً مدر...

رسالت جهانی قرآن در هدایت بشر مستلزم به کارگیری زبانی است که بتواند با همه آنها سخن بگوید. این امکان را زبان ادبی فراهم می‌کند. از این‌رو، مقاله حاضر با روش تحلیلی- استنتاجی بر ادبی‌بودن زبان قرآن تأکید می‌کند و بر اساس نظریه جدایی‌ناپذیری زبان ادبی از زبان عادی، به تحلیل ماهیت و اقتضائات زبان ادبی آن پرداخته و بر خلاف رویکرد تفسیر بیانی معاصر، ویژگی‌های دیگری برای زبان ادبی قرآن تعریف می‌کند؛ ...

رمان پسایازده سپتامبر ( 9/11 fiction ) جایگاهی ویژه در ادبیات معاصر امریکا دارد. در پی رخداد یازده سپتامبر، گفتمان تروریسم به یکی از دغدغه‌های اصلی ادبیات امریکا بدل گردید. نویسندگان برجسته‌ای چون مارتین ایمیس، جان آپدایک و دان دلیلو به طور مستقیم به بازنمایی و طرح داستانی این موضوع پرداختند. در این میان رمان‌های دان دلیلو، به دلیل چند دهه پیشینه در پرداختن به تروریسم و شیفتگی به این موضوع، مور...

اقناع فرآیندی آگاهانه و راهبردی است که از سوی گوینده کلام در مسیر رویکرد گفتمانی تأثیرگذار با توسل به قوه عقلانی بر ذهنیت افراد انجام می پذیرد. انتقال اندیشه ها به مخاطب و برانگیختن عواطف و احساسات او ازنقطه نظرهایی است که یک گوینده با اعمال سویه های کلامی در حیطه ی زیباشناختی کلام، زبان شناختی و سایر علوم زبان شناسی به دنبال آن است. در میان انواع گفتمان، توانش ارتباطی زبان شعری به عنوان یکی از...

سبک شیوه خاصی است که نویسنده یا شاعر برای بیان مفاهیم مورد نظر خود در اثر ادبی به کار می برد. در مورد سبک از گذشته تاکنون تعاریف گوناگونی بیان شده است؛ اما مفهوم این اصطلاح با ظهور مکاتب جدید ادبی و دستاوردهای علمی زبان شناسی متحول گردیده است. این اصطلاح در حال حاضر در مورد روش هایی به کار می رود که با استفاده از فنون و مفاهیم زبان شناسی به مطالعه تحلیلی ادبیات می پردازد. سبک شناسی جدید در صدد ...

مقاله حاضر جستاری است بر درک بهتر اشعار پری شادخت شعر معاصر ایران، فروغ فرخ زاد و نامدارترین شاعره معاصر آمریکا، سیلویا پلات. بر طبق نظر شوالتر، نقد و بررسی آثار شاعران و نویسندگان زن براساس چارچوب های برآمده از آثار ادبی نویسندگان مرد از یک سو به معنای تأیید گفتمان مردسالارانه حاکم بر فضای نقد می باشد و از سوی دیگر منجر به سکوت زنان حتی در تجزیه و تحلیل آثار خودشان می شود. این مقاله بر آن است ...

نوشته حاضر به موضوع روایت داستانی و یا داستان روایی از دیدگاه ژرار ژنت نظریه پرداز ادبی فرانسوی می­پردازد. مفهومی که تا کنون درک و دریافت­هایی متفاوت از آن توسط منتقدان ادبی ارائه شده است. ژنت اهم نظریات خود را پیرامون عنصر روایت در مقاله‌ای تحت عنوان «دربارة متد» ارائه داده است. در این گفتار پنج مفهوم مهمی را که روایت شناسی ژنت از آن سود جسته، مورد بررسی قرار می­دهیم و به تفاوت­های داستان و گف...

با توجه به گسترش نقد ادبی در سال های اخیر، می توان به بازبینی دوباره ی آثار ادبی در نظرگاه های جدید پرداخت. هدف این رساله بررسی جامعه ی عصر بیهقی و نگاهی جامعه شناختی بر نوشتار بیهقی است تا سیاست های حاکم بر ایران قرن پنجم و در زمان حکومت غزنویان از آن دریافته شود. پس از شناخت جامعه ی عصر غزنوی از تاریخ بیهقی و منابع دیگر، سعی شده است تاثیر جامعه و قدرت حاکم بر آن مورد بررسی دقیق تر قرار گیرد. ...