با آغاز قرن بیست‌ویکم مشخص شد که تهدیدهای جدید، مانند مشکلات زیست‌محیطی، فقر، سلاح‌های کشتارجمعی، امنیت غذا و... به‌طور عمیق، دارای بعدی علمی‌اند؛ در نتیجه زمینه برای ایجاد مفهوم جدید دیپلماسی علمی فراهم شد. دیپلماسی علم و فناوری، راهی است که در آن دانش از انحصار ملل و نهادها خارج می‌شود و از راه تشریک ‌مساعی در سطح جهانی گسترش می‌یابد. امروزه دیپلماسی علمی تأثیر مهمی در موضوعات مربوط به سیاست ...

با ظهور رژیم حقوقی اتحادیۀ اروپا در دهۀ پنجاه میلادی و پیشرفت‌های روزافزون این نهاد منطقه‌ای در عرصۀ بین‌المللی، برخی صاحب‌نظران در این اندیشه‌اند که آیا ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد این سازمان بین‌الدولی قابل انتقال به عرصۀ نظم حقوقی بین‌الملل است؟ در گسترۀ حقوق بین‌الملل که با ویژگی‌هایی چون رضایت و فقدان سلسله‌مراتب میان تابعان و منابع حقوقی شناخته می‌شود، وجود خرده‌نظامی چون اتحادیۀ اروپا که منبع...

ادارۀ مطلوب به‌عنوان یکی از شاخص‌های حاکمیت قانون در نهادهای اداری به‌دنبال حمایت از حقوق اشخاص در قبال دولت است. این حق در سطح بین‌المللی برای اولین بار در منشور حقوق بنیادین اتحادیۀ اروپا تصریح و در رویۀ قضایی دیوان دادگستری اتحادیۀ اروپا تثبیت شده است. در نظام حقوقی ایران نیز اخیراً این حق در منشور حقوق شهروندی با عنوان ادارۀ شایسته تصریح شده است. قطعاً استفاده از تجارب و پیشرفت‌های هنجار اتحا...

با توجه بهاینکه ساختارها به رفتار بازیگران اجتماعی و سیاسی اعم از افراد و کشورها شکل می‌دهند، ساختارهای هنجاری یا انگاره‌ای (فرهنگ، زبان، مذهب، گفتمان و غیره که هم جنبۀ شناختی دارند و هم جنبۀ ارزشی) به هماناندازۀ ساختارهای مادی اهمیت دارند. اتحادیۀ اروپا به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و منسجم‌ترین اتحادهای متشکل از دولت‌ها در ابعاد سیاسی ـ اقتصادی، پس از جنگ جهانی دوم گام‌های زیادی در زمینۀ همگرایی و...

تحولات اوستیای جنوبی در تابستان گذشته، فصل جدیدی را در چالش های اتحادیه اروپا و ناتو بعد از خاتمه جنگ سرد گشود. ضد حمله گسترده روسیه در پاسخ به عملیات نظامی گرجستان در این منطقۀ جدایی طلب، این دو سازمان را در مقابله مستقیم با کرملین قرار داد، بطوری که نگرانی های عمیقی را برای ناظرین سیاسی جهان بخصوص ناظران غربی بوجود آورد. حضور کشتی های جنگی آمریکا در دریای سیاه برای کمک رسانی و در واقع جهت ایج...

با تحول نظام‌های سیاسی و اقتصادی، دنیا در حال تبدیل به دهکدۀ جهانی است و لزوم یکسان‌سازی قوانین و مقررات و جهانی شدن حقوق، بیش از پیش ملموس است. در این مطالعه شرایط و موانع شناسایی و اجرای احکام خارجی در حقوق ایران با مقررات اتحادیۀ اروپا تطبیق داده شده و اجرا و تفاوت‌های احکام در هر دو نظام بررسی شده است. نتایج نشان داد که از جمله مشترکات هر دو نظام آن است که صرفاً احکام مدنی و تجاری قابل شناسا...

رابطۀ نظام‌های حقوقی ملی و فراملی از موضوعات اصلی مطالعات حقوق عمومی محسوب می‌شود. در واقع مسئلۀ کلیدی این است که در زمان تعارض بین مقررات داخلی و قواعد فراملی، تا چه حد دولت‌ها موظف‌اند از قوانین بین‌المللی پیروی کنند؛ به بیان دیگر، پرسشی که باید به آن پاسخ داد این است که آیا برتری کلی حقوق فراملی بر حقوق داخلی کشورها، حتی بین رژیم‌هایی که ارجحیت حقوق بین‌الملل را قبول کرده‌اند، تا چه حد ضمانت...

در حالی که کشورهای اروپایی چند دهه‌ای است برای تحکیم همگرایی و تشکیل واحدی فراملی باعنوان اتحادیۀ اروپا گام برمی‌دارند و بخشی از حاکمیت و استقلال خود را به این نهاد واگذار کرده‌اند، در بسیاری از این کشورها جریان‌های جدایی‌طلب، خواستار گسست از دولت متبوعشان هستند و روند فزاینده‌ای به خود گرفته‌اند. این مقاله در پی تبیین همبستگی میان همگرایی و گرایش‌های جدایی‌طلبانه در اروپاست. بررسی‌های موجود نش...

راهروهای بین‌دولتی یکی از عرصه‌های رقابت بین قدرت‌های بزرگ هستند. از دیدگاهی واقع­گرایانه می‌توان این راهروها را  شاهراه انتقال ثروت و قدرت دانست که افزون بر برتری‌های اقتصادی، به کشورهای واقع در مسیر، قدرت چانه­زنی بیشتری می‌دهد. از این‌رو هر یک از قدرت‌های بزرگ راهروی مورد حمایت خود را در مناطق مختلف به­ویژه برای اتصال آسیا و اروپا طراحی و ارائه کرده‌اند که برنامه‌ تراسیکا و راهروی گاز جنوبی ...

در اتحادیۀ اروپا با وجود وضع مقررۀ رم 2 ناظر بر تعهدات غیرقراردادی، نسبت به تعیین دادگاه صالح در این نوع دعاوی سکوت شده است. اما مقررۀ بروکسل 1 در کنار صلاحیت دادگاه محل اقامت خوانده، دادگاه محل وقوع حادثه، دادگاه محل اقامت بیمه‌گذار، و دادگاه محل اقامت مصرف‌کننده را نیز صالح برای رسیدگی می‌داند. در حقوق ایران این پرسش‌ مطرح می‌‌شود که در تعهدات غیرقراردادی در مواردی که خوانده اقامتگاه، محل سکو...