وضعیت سیاسی ـ اجتماعی جهان اسلام در دوران میانی در شرایطی قرار گرفت که در خلال آن امنیت به اصلی ترین مفهوم در توجیه سیاست تغلب و استیلا تبدیل شد. در این دوره و بنا بر نیازهای سیاسی ـ اجتماعی، جریان های فکری متفاوتی ظهور کردند که در یک محور اساسی با هم اشتراک داشتند و آن توجیه گری حکومت مطلقه بر اساس مفهوم امنیت و ضرورت دوری از هرج و مرج بود. چنین دریافتی از سیاست و حکومت به حدی در مسیر افراط قر...

یکی از مسائل بسیارمهم درهر بخش از تاریخ، منابع مختلفی است که در تاریخ­نگاری هر دوره مورد استفاده قرار می­گیرند و یا به نوبه خود از منابع تاریخ­نگاری آن دوران محسوب می­شوند. در دوران سلجوقیان حاکمیت «اندیشه ایرانشهری» برذهن مورخان ایرانی، اولین تحول را در اندیشه آنان به جای گذارد. در دوران  حکومت مغول- ایلخانی، مورخان به نگارش تواریخ جهانی پرداختند و دومین تحول مهم در اندیشة این قشر ایجاد گردید....

در حوزة نظری، یکی از مهم‌ترین مشکلات علم سیاست در جامعة ایران، آشفتگی مفاهیم سیاسی است. به جرأت می‌توان گفت این آشفتگی حتی در مهم‌ترین مفهوم علوم سیاسی یعنی«دولت» نیز وجود دارد. در حوزة عملی نیز یکی از مهم‌ترین موانعرشد و گسترش جامعة مدنی در تاریخ معاصر و ایران امروز، پایداری ساختار «اختلاف» بین «ملت» و «دولت» است؛ زیرا واژة «دولت» چه در متون ادبی کهن و چه در زبان نوشتار و گفتار امروز ما کاربرد...

در کیهان‌شناسی پیشامدرن همواره این ایده وجود داشته که جهان انضمامی توسط نیرو یا نیروهایی شکل گرفته که جهت و مسیر نهایی عالم را مشخص می‌کند. اگر اندیشه‌ی سیاسی مجموعه‌ای از ایده‌ها برای تدبیر امور سیاسی عالم دانسته شود که به بحث از مبادی قدرت می‌پردازد، همسازی میان اندیشه‌ی سیاسی و کیهان‌شناسی ضروری خواهد بود. بر این اساس، کیهان‌شناسی الگویی متعالی برای اندیشه‌ی سیاسی فراهم می‌آورد که تبلور این ...

مرزبان‌نامه یکی از شاهکارهای کلاسیک ادبیات فارسی است که به واسطه پیوند عمیق و اثر بخشش با فرهنگ و هویت ایرانی سرشار از اندیشه‌های ایرانشهری است. در این پژوهش سیر و تداوم اندیشه‌های ایرانشهری را که در لابه‌لای افسانه و حکایت‌های مرزبان‌نامه نظیر: شاهی آرمانی، همبستگی دین و فرمانروایی، عدالت، آرمانشهر، راستی و اشه و... آمده است مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌است. در اندیشه ایرانشهر پادشاه مهمترین رک...

عدالت از مفاهیم اساسی و بنیادین در اندیشه سیاسی و شیوه حکومت گری، به عنوان آرمانی بشری همواره مورد توجه و تأمل منظومه‌های فکری و اندیشمندان گوناگون بوده است.هدف پژوهش حاضر این است که مروری اجمالی بر سیر تحول مفهومی عدالت در چند خاستگاه اندیشه‌ای تاثیرگذار درطول تاریخ انداخته و ضمن بررسی و تبیین جایگاه آن در دو اندیشه ایرانشهری و انقلاب اسلامی، نظرات و دیدگاه‌های برخی از صاحب نظران هرکدام از این...

در ایران اندیشه ایرانشهری به‌طور خاص، خود را در دولت ساسانی نشان داد و دولت ساسانی و شاهانی مانند اردشیر و انوشیروان، روح تئوریک و عملی اندیشه و تعریف ایران از امر سیاسی در قالب ایده ایرانشهری شد. با سقوط دولت ساسانی و قدرت گرفتن خلفای اموی و عباسی این اندیشه رو به افول نهاد. در این دوره حکومت‌های طاهریان، صفاریان از قدرت‌های خُرد شکل‌گرفته در دل حکومت مرکزی اسلامی، در جدال و رویارویی مداوم با س...

یکی از مسائل بسیارمهم درهر بخش از تاریخ، منابع مختلفی است که در تاریخ­نگاری هر دوره مورد استفاده قرار می­گیرند و یا به نوبه خود از منابع تاریخ­نگاری آن دوران محسوب می­شوند. در دوران سلجوقیان حاکمیت «اندیشه ایرانشهری» برذهن مورخان ایرانی، اولین تحول را در اندیشه آنان به جای گذارد. در دوران  حکومت مغول- ایلخانی، مورخان به نگارش تواریخ جهانی پرداختند و دومین تحول مهم در اندیشة این قشر ایجاد گردید....

اندیشه سیاسی ایرانشهری، سامانه ای منسجم از تفکّر ایرانی برای اداره گیتی است. ایرنیان با برخورداری از چنین اندیشه منظمی توانسته?در طول تاریخ، با اقتدار، ضمن اداره مطلوب ایرانشهر، بر گستره گیتی مسلط شود. بختیاری این اندیشه به سبب پیوستگی بن مایه های آن به درگاه یزدان پاک و بهره مندی از فرّه ایزدی است که به توأمانی دین و سیاست و فرهمندی حاکمیت می انجامد. شعار بنیادی پادشاهان، دادگری مبتنی بر خرد سی...

هانس گئورگ گادامر و لودویگ ویتگنشتاین بعنوان نمایندگان سرشناس دو سنت اصلی فلسفة معاصر، یعنی سنت فلسفة قاره­ای و سنت تحلیلی به حساب می­آیند. نگرشهای فیلسوفان این دو سنت همواره در مقابل هم بوده است. اما به نظر می رسد برخلاف تصور رایج بتوان مشابهت­هایی را میان آنها یافت. در این مقاله تلاش کرده­ایم تا به بررسی وجوه اشتراک دیدگاههای زبانی گادامر و ویتگنشتاین دوم بپردازیم. در این تحقیق به سه وجه اشتر...