بسیاری از مورخان و پژوهش گران کشورهای عرب بر آنند تا علاوه بر جعل نام خلیج فارس ، پادشاهان ایرانی هرمز را نیز عرب تبار، و فرهنگ و قلمرو پادشاهی آنان را متعلق به کشورهای عربی بدانند . از این رو لازم است تا از این پس علاوه بر شواهد و تحقیقات تاریخی ، ادبیات خلیج فارس نیز مورد بازنگری و تحلیل جدی قرار گرفته تا بی پایه بودن این ادعاها بیش از پیش آشکار گردد . بنابر همین ضرورت این مقاله یکی از آثار ا...

اندیشه سیاسی ایرانشهری، سامانه ای منسجم از تفکّر ایرانی برای اداره گیتی است. ایرنیان با برخورداری از چنین اندیشه منظمی توانسته?در طول تاریخ، با اقتدار، ضمن اداره مطلوب ایرانشهر، بر گستره گیتی مسلط شود. بختیاری این اندیشه به سبب پیوستگی بن مایه های آن به درگاه یزدان پاک و بهره مندی از فرّه ایزدی است که به توأمانی دین و سیاست و فرهمندی حاکمیت می انجامد. شعار بنیادی پادشاهان، دادگری مبتنی بر خرد سی...

در این مقاله اندیشه های ایرانشهری نظیر شاهی آرمانی، فرّه ایزدی، توأمان بودن دین و مُلک، عدالت، راستی و مانند آن در کلیله و دمنه بررسی شده است. در کلیله و دمنه، پادشاهی عطیه الهی است که شاه در مرکز ثقل امور مملکتی قرار دارد، پس باید مُهر ن‍ژادگی بر جبین وی نقش بندد، چه اگر جز این باشد، موجودی اهریمنی است که سبب دگرگونی نظم حاکم بر کائنات می گردد. وی باید در جولانگاه حکومت از پشتیبانی فرازمینی بهره ...

در ایران اندیشه ایرانشهری به‌طور خاص، خود را در دولت ساسانی نشان داد و دولت ساسانی و شاهانی مانند اردشیر و انوشیروان، روح تئوریک و عملی اندیشه و تعریف ایران از امر سیاسی در قالب ایده ایرانشهری شد. با سقوط دولت ساسانی و قدرت گرفتن خلفای اموی و عباسی این اندیشه رو به افول نهاد. در این دوره حکومت‌های طاهریان، صفاریان از قدرت‌های خُرد شکل‌گرفته در دل حکومت مرکزی اسلامی، در جدال و رویارویی مداوم با س...

رسالت اصلی بسیاری از متون ادبی رواج اندیشه های سیاسی، اخلاقی و عرفانی است کتاب کلیله و دمنه از جمله متون سیاسی است که زبان ادبی- تمثیلی و زمینه اخلاقی داستان ها ، مخاطب را از درک شفاف اندیشه های نهفته در آن، باز می دارد.این کتاب حاوی اندیشه ی سیاسی ایرانشهری است که.رعایت سلسله مراتب به مثاب? حفظ عدالت، اصلی ترین مفهوم و مشخصه ی آن است یکی از راههای درک این اندیشه در متون ادبی ، توجه به دلالت ها...

مرزبان نامه یکی از شاهکارهای کلاسیک ادبیات فارسی است که به واسطه پیوند عمیق و اثر بخشش با فرهنگ و هویت ایرانی سرشار از اندیشه های ایرانشهری است. در این پژوهش سیر و تداوم اندیشه های ایرانشهری را که در لابه لای افسانه و حکایت های مرزبان نامه نظیر: شاهی آرمانی، همبستگی دین و فرمانروایی، عدالت، آرمانشهر، راستی و اشه و... آمده است مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در اندیشه ایرانشهر پادشاه مهمترین رک...

تقریباً عمده روشنفکران ایران که در حوزه اندیشه امروزین ایرانشهری قلم زده اند، عقاید دینی را بسان روشنفکران اروپایی سنت روشنگری، عامل واپس ماندن قلمداد می کنند. در تاریخ معاصر ایران، عرفی گرایی دوران مشروطیت، بناپارتیسم رضاشاهی، چپ گرایی و لیبرال باوری در دوره محمدرضا شاه و حتی ملی گرایی مستقل که میراث دکتر محمد مصدق بود، نمودهایی از چنین روند و باوری به شمار می آیند؛ اما بررسی تاریخ مدرن ایران ک...

مفهوم ایرانشهری، یکی از مفاهیم اساسی در اندیشه سیاسی ایران است. مفهومی که توافقی عام بر سر چیستی آن وجود دارد، اما در مورد روند تحولش در طول تاریخ و نتایج منتج از آن اختلاف‌نظرهای فراوانی هست. چگونگی نگاه اندیشمندان به این مفهوم  و نتایجی که از عملکرد آن در تاریخ ایران استخراج کرده‌اند، مسئله مقاله پیش روست. پاسخ به این مسئله را از طریق بازخوانی جایگاه مفهوم ایرانشهری در سامانه نظری محم...

نظام فکری اندیشه ایرانشهری در عصر اسلامی در مؤلفه‌هایی چون راستی و راستگویی، پیوستگی دین و سیاست، السلطان ظل الله، حفظ نظام طبقاتی، رحمت الهی،‌ دروغ و جایگاه پادشاه و...‌ تبلور و تداوم یافت. متون عربی- اسلامی، مزدایی و پهلوی نیز در انتقال و گسترش اندیشه‌های ایرانشهری مؤثر بوده‌اند و تصویری کلی از مفردات اندیشه‌های ایرانشهری به دست دادند. کتبی مانند «ادب ‌الکبیر و ادب‌ الصغیر» نوشته ابن مقفع...