این نوشتار، نگاهی انتقادی به فرایند سنتی برنامه ریزی شهری دارد و تلاش ما معطوف به ارتقای جایگاه برنامه ریزی شهری در ایران است. این مقاله با تاکید بر نقش نادیده گرفته شده ی عامل قدرت در فرایند سنتی برنامه ریزی شهری نشان می دهد که چگونه برنامه ریزی شهری متداول، تحت تاثیر این عامل، از فرایند مورد انتظار حامیانشان منحرف می شود و قدرتمندان در آن دست بالا را در اختیار می گیرند. در این مطالعه، نقش قدر...

با توجه به افزایش روز افزون جمعیت و ضرورت توسعه مناطق شهری، چگونگی مقابله با بلایای طبیعی، یکی از نگرانی های مهم جوامع شهری می باشد. رشد شهری[1] در حال تغییر مستمر از شرایط زیست انسان  بر زمین است. ابعاد و اندازة شهرهای امروز چه از نظر جمعیت ساکن و چه از حیث وسعت بی سابقه است. تغییرات عمده ای در ابعاد شهرها، نحوه استفاده از زمین و منابع آن و به دنبال آن اثرات نامطلوب محیطی ناشی از این تغییرات آ...

پایداری و ایمنی سکونت گاهها در مقابل خطرات طبیعی همیشه فکر ما را به خود مشغول کرده است. زلزله یکی از این خطرات طبیعی است که همواره سگونت گاهای بشر و جان انسان ها را تهدید کرده است و در مدت کوتاهی می تواند خسارات و تلفات بسیار گسترده ای خصوصاً در شهرهای بزرگ ایجاد کند. در واقع زلزله به عنوان یک پدیده طبیعی به خودی خود نتایج نامطلوبی در پی ندارد، آنچه از این پدیده یک فاجعه می سازد عدم پیشگیری از ت...

توسعه مبتنی بر سرمایه‌گذاری خارجی در کرة جنوبی از معجزه‌های اقتصادی قرن حاضر است. تکامل این معجزة اقتصادی با موفقیت تام برنامه ­ریزی فضایی میسر شده است. بارزترین ویژگی برنامه­ ریزی فضایی کرة جنوبی تحقق­ پذیری آن است. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی روند موفقیت توسعه در کرة جنوبی را برای پاسخ به اینکه برنامه­ ریزی ­فضایی در فرایند توسعة کرة جنوبی چه نقشی را ایفا کرده است؟ و این تجربه چه آموزه­ ...

یکی از مسائل مهم در فرایند توسعه شهری در جهان، کاربری زمین و برنامه ریزی برای پایداری های شهری بوده است. با عنایت به این مهم، پژوهش حاضر، برنامه ریزی کاربری اراضی دوگنبدان را هدف خود قرار داده است. پژوهش از نوع کاربردی- تحلیلی است و با استفاده از شاخص گسترش اراضی و مدل پتانسیلی هنسن سعی شده به مطالعه و برنامه ریزی کاربری اراضی در این شهر پرداخته شود. شاخص گسترش اراضی شهری 53.12 درصد محاسبه شده ...

رشد مباتی فکری و نظری (که جز در قالب فرآیندهای درونی جامعه رخ نمی دهد)، تعیین کننده میزان بلوغ در جامعه در زمینه های کارکردی و عملکردی است و نبود این مبانی، جامعه را وادار به کاربست رویکردهای بیگانه در قالب ساختار و رویه های جاری می نماید. در چنین شرایطی است که تعارضات پیش آمده در نتیجه عدم انطباق ماهیت به عاریت گرفته شده با رویه های جاری، خود به عنوان چالشی جدی از حاشیه به مرکز رانده شده و موض...

تحولات شهرسازی در ایالات متحده، تابع ویژگی های خاص این کشور بوده است که اهم آن ها عبارتند از: وجود نظام فدرالیسم، تسلط مالکیت خصوصی زمین، نقش اقتصاد آزاد، تسلط اتومبیل و حومه نشینی، تأثیر جنبش های سیاسی و اجتماعی و غیره. به طور کلی در نظام فدرال آمریکا ارائه بخش مهمی از خدمات عمومی و رفاهی، به عهده دولت های ایالتی و محلی است و برنامه ریزی محلی به عنوان ابزاری ضروری برای پاسخگویی به نیازهای مردم...

بررسی نظام برنامه‏ریزی فضایی در کشورهای مختلف می‏تواند راهنمایی در راستای اتخاذ تصمیمات مقتضی جهت بهبود نظام عملکردی برنامه‏ریزی در کشور باشد. کشور بلژیک با وجود مساحت کم آن دارای نظام برنامه‏ریزی منحصر به فردی است، که ناشی از موقعیت ویژه سیاسی و اجتماعی این کشور است. بلژیک دارای سیستم فدرالی متشکل از سه جامعه فرهنگی و سه منطقه اقتصادی است که برنامه ریزی فضایی در حیطه اختیارات مناطق اقتصادی قرا...

سنندج هماننددیگرشهرهای کشوربه دلیل افزایش جمعیت ومهاجرت دردهه های اخیرباگسترش فضایی و کالبدی روبه روبوده است هجوم ناگهانی روستائیان به شهروحاشیه موجب رشدقارچ گونه بافت درجوارروستاهای اطراف شهرگردیده وفاقدهرگونه تأسیسات وتجهیزات وخدمات شهری میباشندتخصیص کاربریهای مناسب برای سیستمهای حمل ونقل عمومی وخصوصی وهمچنین آینده نگری برای راههای درون شهری وبرون شهری و ایجادامکانات مناسب رفاهی برای مناطقی ک...

رویکرد استراتژیک، رویکردی نوین در راستای نظریّه­پردازی در برنامه­ریزی شهری است که از اوایل دهه هفتاد قرن بیستم، جایگزین رویکردهایی چون برنامه­ریزی متمرکز و سیستمی شده است. رهیافتی چرخه­ای، فرایندی و مشارکتی که به عنوان الگوی مناسب می­تواند جایگزین رویکرد برنامه­ریزی جامع متمرکز با ویژگی­های غیر قابل انعطاف و غیر واقع گرایانه آن در کشورهای درحال توسعه، از جمله کشور ما، قرار گیرد. برای جمع آوری پی...