بدون تردید، قرن چهارم یعنی دورۀ حکومت سامانیان را باید نقطۀ اوج تمدّن ایرانی ، اسلامی دانست. در این برهه از تاریخ ایران، به دلیل فراهم شدن شرایط سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی و ... علوم و فنون مختلف پیشرفت چشمگیری پیدا می کند و به تبع آن، شعر و ادبیّات فارسی نیز تحت تأثیر این فضا قرار می گیرد. یکی از موضوعات مهمّی که در ادبیّات این عصر مورد توجّه واقع می شود، حماسه و حماسه سرایی است. برجسته ترین شاعر...

چکیده : هدف این پایان نامه بررسی بخش پایانی حماسه «عید الغدیر» است که به بیان وقایع عاشوراء اختصاص یافته است؛وبا پژوهشی پیرامون حماسه ونمونه های آن در ادبیات جهانی آغاز شده همچنانکه به محرومیّت ادبیات عربی نسبت به آن اشاره میشود وبه بررسی اقوال مختلف ناقدان در این رابطه می پردازد؛ناقدانی که در میدان رقابت ادبی با غرب،با دیدن فقر حماسه در ادبیات عرب ،عدّه ای به شعر جنگ ونبرد خود بالیدند وعدّه ای ...

شرح شاعرانه از پهلوانیهای قهرمانان اساطیری در راه حفظ کیان ملت و در قالب داستانهای جذاب و اوزانی دلنشین ومتنوع‘شعر حماسی نامیده می شود. هرچند که ادبیات عربی با شعر حماسی به معنی اخصّ آن آشنایی نداشت ‘در عصر حاضر وبنا به دلایل گوناگون ‘ ادبیات حماسی در میان ادبای عرب مطرح شد و درآثار شعرای حماسه سرا نظیر احمد محرم ظهوریافت . از سوی دیگر خصائص شعر حماسی به زیباترین شکل درآثار فوزی معلوف(سراینده حم...

حماسه کربلاء سروده سعید العُسیلی شاعر معاصر لبنان است. شاعر در این حماسه سترگ، زندگی امام حسین(ع) را از تولد تا شهادت، در بیش از 6000 بیت و222 قصیده به نظم در آورده است. ویژگی بارز این حماسه، وجود عاطفه رقیق، اسلوب منسجم و بیان روان و دور از تکلف است. در این مقاله که سعی در بررسی عناصر ادبی این حماسه دارد، به مواردی همچون: عاطفة شاعر و تنوع آن، صور خیال (تشبیه، استعاره و کنایه)، اندیشۀ شاعر و ش...

در مقاله حاضر، سعی بر آن است تا ضمن معرفی خلاصه‌ای از اهمیت اسطوره و تبیین مفهوم آن، به رابطه آن با حماسه پرداخته شود و سپس دو حماسه بزرگ جهان، «شاهنامه» و «بیوولف»(Beowulf) که پس از «ایلیاد و ادیسه»، سومین حماسه بزرگ غرب باستان و تنها حماسه انگلیسی مربوط به انگلوساکسون‌ها است، از نظرکهن الگوی سفر، ویژگی‌های قهرمان حماسی، دین و نگاه به زن با یکدیگر مطابقت داده شوند؛ هرچند که دو اثر فوق هر کدام ...

داستان‌ها و اشعار مبتنی بر توصیف اعمال پهلوانی و بزرگی‌ها و افتخارات قومی را در تعریف سنتی، حماسه می‌گویند. شعر حماسی از جمله جریان­های عمدة شعر معاصر است که ویژگی­های حماسی آن متناسب با شرایط تاریخی دگرگون شده است. در این پژوهش برای توصیف حماسه، متناسب با نیازهای بیانی تازه، ابتدا به روند تطور تعریف حماسه تا دوره‌ء معاصر اشاره شده و سپس نمودهای حماسی در شعرهای سیاوش کسرایی کاویده می­شود. در ای...

منظومه علی‌نامه هم اکنون نخستین حماسه مذهبی محسوب می‌شود که به زبان فارسی سروده شده. هر چند مبنای علی‌نامه بر نقل وقایع از منابع تاریخی است، اما سراینده به گزینش رویدادها پرداخته و از آمیختن واقعیت و خیال و با الگوبرداری از شاهنامه دو جنگ جمل و صفین را در قالب قصه منظوم و در 12 مجلس پرداخته است. این الگوبرداری هم در زبان حماسی و هم در صور خیال است، اما گاه در همان الگوها تغییراتی ایجاد کرده و آ...

این مقاله بر آن است نشان دهد که در اسطوره و بویژه اساطیر هندی (آفرینش و مهابهارات) حماسه را دو رویه است. یکی حماسه به معنای شناخته شدۀ آن که داستان دلاوری و تکاوری پهلوان یا مردانی بزرگ در نبرد با هر آن کس است که حرمت حریم سرزمین یا مردمان یا هستی کسی یا چیزی ارزشمند را درهم شکسته باشد؛ که در این رویه، حماسه بسامدی از رخ نمودن آداب جنگاوری و بی باکی است. دیگری آنکه حماسه چندان اوج و عمق می­ گیر...

نتیجه ای که در پژوهش حاضر حاصل شده آن است که گرچه هومر و فردوسی هر دو به نوع و سبک ادبی حماسی تعلق دارند، تفاوتی آشکار در رویکردهای نظری و ادبی این دو حماسه سرا دیده می شود؛ بدان معنا که چون هومر در آثار خویش در پی تبیین هیچ جهان بینی خاص نیست، حماسه های وی با انگیزه «صرف بیان احساسات بشری» سروده شده و همین امر موجب گشته تا وی فرصت و توفیق فراوان در تمرکز بر پردازش های داستانی یابد. در مقابل، ف...

حماسه کربلاء سروده سعید العُسیلی شاعر معاصر لبنان است. شاعر در این حماسه سترگ، زندگی امام حسین(ع) را از تولد تا شهادت، در بیش از 6000 بیت و222 قصیده به نظم در آورده است. ویژگی بارز این حماسه، وجود عاطفه رقیق، اسلوب منسجم و بیان روان و دور از تکلف است. در این مقاله که سعی در بررسی عناصر ادبی این حماسه دارد، به مواردی همچون: عاطفة شاعر و تنوع آن، صور خیال (تشبیه، استعاره و کنایه)، اندیشۀ شاعر و ش...