زمین در شهرها همواره به عنوان مهمترین عنصر در توسعه شهر و به عنوان منبع قدرت، زمینه بحث ها و مناقشات بسیاری بوده است. از این جهت، مدیریت زمین مهمترین بخش از مدیریت شهری بوده و تاثیر بسیاری بر توسعه شهری دارد. اهمیت زمین و مدیریت آن در کشورهای درحال توسعه به دلیل رشد سریع شهرنشینی و مهاجرت بی رویه به شهرها، که تقاضا برای زمین شهری را به شدت افزایش داده است دو چندان می¬شود. در کشور ایران نیز افزا...

رویکرد برنامه ریزی طراحی محور به عنوان رویکردی نوین در تهیه طرح های توسعه شهری در آستانه قرن 21 وارد ادبیات شهرسازی دنیا گردیده است. این رویکرد سعی در برقراری تعامل میان نظام های برنامه ریزی شهری و طراحی شهری دارد و الگوی ارتباط خطی و منفک میان این دو را نقد می کند. مقاله حاضر پس از مرور ادبیات شهرسازی که عمدتا مبتنی بر جستجوی خاستگاه و چرایی پدید آمدن این رویکرد می باشد، به بسط و تبیین اصول و ...

طرح استراتژی توسعه شهری، رویکرد راهبردی است که هم اکنون در بسیاری از کشورهای جهان و به خصوص کشورهای در حال توسعه با استقبال مواجه شده است. در حالیکه که طرح-های جامع و تفصیلی که سند توسعه شهر در کشور ما محسوب می-شوند بیشتر نقش بازدارنده داشته و نقش هدایت کنندگی آنها بسیار کمرنگ است، اما طرح های استراتژیک می توانند شهرداری-ها و نهادهی مردمی را از حالت انفعال بیرون آورند و به آنها نقشی فعال و هدفم...

در فرایند جهانی شدن، شهروند گرایی در شهر و مدیریت های شهری امری متعارف است. اما در هزاره سوم میلادی، رژیم های شهری (از مدیریت و حکومت های شهری تا سازمان ها و مقامات شهری و شهرداری ها) درصدد گسترده تر کردن کمّی و کیفی نوعی از شهروندگرایی برآمده اند که به دولت ملت محدود نبوده و بیشتر به سطوح محلی و شهری پایبند است. به طور دقیق، شهروندی شهری ناظر به چنین وضعیت شهری پرافت و خیزی است و مسئله ای است م...

چکیده تراکم و سرانه از مباحث کلیدی در مطالعات شهری هستند. بطور معمول این اصطلاحات در حوزه-ی برنامه¬ریزی شهری و مسکن با شاخص¬های خاصی بیان می¬شوند. شاخص¬های مزبور جهت ترسیم وضعیت کالبدی و اجتماعی شهر از اهمیت بسیاری برخوردارند و پایش تغییرات آنها به کارشناسان و مدیران شهری، جهت آگاهی از روند تحولات شهر یاری می¬رساند. در این راستا پژوهش حاضر روند¬ تغییرات شاخص¬های تراکم مسکونی ـ شامل تراکم ناخا...

سیاست توسعة درون‌افزا، فرایند تولید فضای شهری جدید و توسعة جدید شهری از طریق بهینه‌سازی استفاده از زمین درون نواحی شهری است. این سیاست در مقایسه با سایر سیاست‌های رشد در بیرون و پیرامون، با چارچوب پایداری سازگارتر و به اهداف پایداری نزدیک‌تر است. در پژوهش حاضر، با روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از داده‌های اسنادی در تهران، عرصه‌های درون‌افزایی مطالعه و کارآمدی سیاست رشد درون‌افزا تحلیل می‌شود. برا...

موضوع رشد شهری و گونه های مختلف آن ب ههمراه سیاست های مدیریت و مهار آن ب هعنوان یک موضوع علی و فرادست، بسیاری از برنامه ها و طرح های شهری و منطقه ای را تحت تأثیر قرار می دهد. مقاله حاضر بر آن است تا به گونه شناسی سیاست های مدیریت و مهار رشد شهری در مناطق شهری بپردازد. برای این منظور دو بخش جهت رسیدن به اهدف مقاله تنظیم شده است. در بخش اول، ابتدا با تدقیق در ده مطالعه مهم و پراستناد در زمینه انو...

فرایند تحول و گذار از مراکز روستایی به شهری در قلمروی پیرامونی کلانشهر تهران یا به عبارتی تحولات پیراشهرنشینی، در دهه های اخیر روند درحال رشد و گسترشی داشته است. یکی از نیروهای تاثیرگذار بر چنین تحولاتی سیاست های هدایت و کنترل رشد شهر است. این سیاست ها از ابعاد کلانی چون کمربند سبز و مرزهای رشد شهری تا ابعاد خردی همچون ضوابط و مقررات توسعه شهری و منطقه بندی کاربری اراضی در طرح های جامع شهری را ...

سیاست شهری در تاریخ معاصر ایران به ویژه در عرصه فضاهای عمومی شهری به باور متخصصان و صاحب‌نظران شهرسازی یک دوره تحول‌آفرین و در عین حال سرآغاز عصر نوین در تاریخ شهرسازی ایران محسوب می‌شود. تحولات مربوط به فضاهای عمومی شهری در مقطع سال‌های 1299 – 1320 ش. در نهایت خود را به عنوان یک تحول الگویی به نمایش نهاد. پژوهش پیش رو در راستای پاسخ‌گویی به این پرسش اصلی بوده که "سیاست شهری این دوره در زمینه ف...