در شاهنامه ی فردوسی، نامه به عنوان یکی از وسایل برقراری ارتباط و انتقال پیام، کاربرد و اهمیت فراوانی دارد. در این مقاله نامه های شاهنامه از جهت سطوح ارتباطی به سه دسته: بالادست به زیر دست، زیردست به بالادست و نامه ی همتایان به هم، تقسیم شده است. همچنین اجزا و ارکان تشکیل دهنده ی نامه ها که معمولاً به تناسب موضوع و مخاطب متفاوت بوده و چگونگی آغاز و انجام آن ها مورد بررسی قرار گرفته است. علاوه بر ...

واقعه محرم یکی از نقاط بارز و تأثیر گزار فرهنگ شیعی است، این واقعه تقریبا تمام ابعاد زندگی شیعیان را متأثر ساخته و از جمله در هنراسلامی بدان توجه ویژه ای شده است. وجود منابع تصویری در مکاتب مختلف هنری خود گواه بر اهمیت این موضوع می باشد که هنرمندان در دوره های مختلف هنری با استفاده از نظام های بیانی متفاوت به خلق آثار گوناگون در رابطه با آن دست زده اند. از این میان و در جستجوی ردپای این حادثه ع...

در شاهنامه‌ی فردوسی، نامه به عنوان یکی از وسایل برقراری ارتباط و انتقال پیام، کاربرد و اهمیت فراوانی دارد. در این مقاله نامه‌های شاهنامه از جهت سطوح ارتباطی به سه دسته: بالادست به زیر دست، زیردست به بالادست و نامه‌ی همتایان به هم، تقسیم شده است. همچنین اجزا و ارکان تشکیل دهنده‌ی نامه‌ها که معمولاً به تناسب موضوع و مخاطب متفاوت بوده و چگونگی آغاز و انجام آن‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. علاوه بر ...

چهره نگاری شاخه ای از نگارگری ایرانی است که سابقه تصویری اش به قبل از اسلام (زمان ساسانیان) برمی گردد. وارد شدن عناصر تصویری شرقی از طریق مانویان، چهره نگاری ایرانی را تا مدتها زیر نفوذ خود فرار داد اما بعد از سده نهم تا یازدهم/پانزدهم تا هفدهم هنر چهره نگاری به اوج خود رسید. هنر نگارگری عثمانی هم به لحاظ همسایگی نزدیک با ایران از این هنر متأثر گردید. و بعداً هویت اصلی خود را پیدا کرد. هنر چهره ...

هنر نگارگری از نمونه های ادبی سرمشق گرفته است. با این وجود در تحلیل نگاره ها ع.ما ÷شتوانه های ادبی آن مغفول می ماند.با توجه به اهمیت شاهنامه نگاری در ادوار مختلف بررسی نگاره های شاهنامه می تواند تصویری از رابطه ادبیات و نگارگری آشکار سازد.برای رسیدن به درکی جامع از شاهنامه خوانش آن به همراه نگارههایش ضرورت دارد. تحلیل ادبی نگاره های شاهنامه جنبه های نوینی از قابلیت های متن ادبی را مکشوف میسازد....

رستم از شاخص ترین شخصیت های ادبیات حماسی فارسی می باشد، که در شاهنامه ی ابوالقاسم فردوسی در قرن چهارم هجری قمری خلق شده است. بخشی قابل توجهی از این حماسه در برگیرنده ی توصیف های فردوسی از ظاهر، رفتار و روحیات رستم است. این توصیف ها دست مایه ی تصویرگران و نقاشان ایرانی برای خلق تصاویر بسیاری از زمان خلق این اثر تا کنون بوده است. تصاویر خلق شده از رستم که توسط تصویرگران در ادوار مختلف به تصویر ...

چکیده عینیت گرایی و ذهنیت گرایی در اثار تاریخی تعاریفی است که به تناسب میزان حقیقت نگاری و واقعه نگاری تاریخی و روش های نگارش تاریخ توسط مورخ در هر اثر تاریخی قابل تقسیم می باشد و این تقسیم بندی تاریخی در علوم نقلی جدید شق نوتری به خود یافته که می توان به شکل ساده ای آن را نقل واقعیت تاریخی بصورت واقعی و یا با تعابیر و تفاسیر ذهنی نامید تعاریفی که در علم فلسفه و تاریخ نگاری جدید اصلاحات و تعار...

معراج به‌عنوان یکی از مهم­ترین­ روایات مذهبی، در تاریخ هنر اسلامی بر اساس رویکردهای تاریخی و فرهنگی متفاوت، تصویرسازی شده است. ازجمله موضوعاتی که در تصویرگری نسخه­ های ادبی و مذهبی در هنر عثمانی بدان توجه شده است، زندگی پیامبر و حادثه‌ی معراج ایشان است. نسخه­ ی اسکندرنامه­ ی آماسیا مربوط به سال 798ه.ق ازجمله نسخه­ های اولیه­ ای­ است که دارای صحنه­ ی معراج است. از نسخه­ های دیگری که بعد از اسکند...

دست­نویس‌های متون کمترشناخته شدة فارسی در روشن کردن زمینه­های مختلف تاریخی، فرهنگی، ادبی کشورهای دارای سابقه تمدنی کهن، اهمیت فراوان دارند. در ژانر حماسه‌های تاریخی فارسی، دست­نویس‌های منتشرنشدة بسیاری وجود دارد که به منزلۀ گنجی گران­بها حاوی نکات بسیاری از میراث تاریخی ایران و میراث فرهنگی زبان فارسی هستند، امّا تاکنون شناسایی و معرفی نشده­اند. سلیمان‌نامه یا شاهنامه سلیمانی ی...

شاهنامه رشیدا با 93 نگاره بدون رقم، متعلق به قرن یازده ه.ق محفوظ در موزه کاخ گلستان، یکی از شاهنامه های مهم دوره صفویه به شمار می رود. خوشنویسی و نگارش زیبای آن به عبدالرشید دیلمی منسوب بوده؛ ازاین رو به شاهنامه «رشیدا» معروف شده است. به دلیل اینکه این شاهنامه امضا و شناسه ای ندارد، این مقاله به بررسی شیوه های شکل گیری در نگاره ها پرداخته و همچنین هنرمندان آن را شناسایی و معرفی کرده است. سؤال ا...