با گذشت عصور موسوم به انحطاط و آغاز نهضت، شاعران برای نجات شعر از رکود و ضعفی که آن را در برگرفته بود، به احیای نمونه های والا و ارزشمند گذشته روی آوردند. آغازگر این حرکت محمود سامی البارودی است، مکتب او و دیگر شاعرانی که راه او را ادامه دادند به مکتب کلاسیک مشهور است. هدف این شاعران تنها زنده گرداندن میراث در اذهان مردم بود تا از این طریق شعر را به جایگاه واقعی اش برسانند. پس از این مرحله رویک...

 توجه به بلاد شرق از جمله موضوعاتی است که در شعر شعرای معاصر ایران و مصر و کشور های همجوارشان خود نمایی می کند . از این رو مقاله ی حاضر به بررسی این درونمایه ی مشترک در شعر دو شاعر هم عصر ’ " احمد شوقی " ’شاعر مصری و " محمد تقی بهار " ’شاعر ایرانی می پردازد . این دو شاعر با وجود آنکه در دو کشور مختلف زندگی کرده اند ولی هر دو به بلاد شرق توجه داشته و این اهتمام ، نشان دهنده ی اشتراکات دینی ،فرهن...

بروز پیامدهای مختلفی چون صنعتی شدن جوامع، جنگ جهانی اوّل، تضاد طبقاتی، مفاسد اجتماعی، نظام های سیاسی مستبد، حکومت­های استعماری و نظایر آن، سبب شد که شماری از نویسندگان و شاعران در فرانسه گرد هم آمده، ادبیّات پوپولیستی را بنیان نهند و توجّه قشر روشنفکر ادبی را به این مقوله جلب کنند؛ از آنجایی که گرایش به این مکتب در ایران و دولت عثمانی و در کشورهای تابعۀ این حکومت، نظیر مصر چشمگیر بوده است، از این ...

شعر عربی از گذشته تاکنون به انسان و دغدغه¬های او توجه داشته است؛ اما این توجه در دوره¬های گذشته، کم¬رنگ¬تر از دوره¬-ی معاصر به نظر می¬رسد. بعد از این¬که جهان و سرزمین¬های عربی، تحولات سیاسی و اجتماعی بسیاری را پشت سر نهاد، مسائل انسانی بیش از پیش، مورد توجه شاعران واقع گشت. شاعران معاصر، سعی نمودند به عنوان یک عضو از جامعه، به مسوولیت خویش در برابر توده، عمل نمایند و این انجام تکلیف نیز با شکل¬...

شاعران از گذشته تا کنون، به عنوان زبان جامعه محسوب می¬شوند که در خلال اشعار خویش به بیان اوضاع جامعه می¬پردازند. شاعران معاصر نیز با توجه به موقعیت سیاسی و اجتماعی عصری که در آن به سر می¬برند، زبانی خاص را برای بیان مطالب خود برمی¬گزینند که یکی از آن¬ها آرکائیسم است. آرکائیسم که از آن با نام هنجارگریزی زمانی نیز یاد می¬شود، عبارت است از این¬که شاعر عناصر زبان گذشته را از بافت تاریخی خود جدا کند...

در تاریخ مدرن غرب، مقطع زمانی را که از دهه های پایانی قرن هجدهم آغاز گردید و تا سال های قرن نوزدهم ادامه یافت ‏دوران رمانتیسم می نامند. رمانتیست ها در تفسیر انسان گرایانه از بشر، توجه خود را بیشتر بر بُعد احساسی و عاطفی آن ‏متمرکز کردند و با رویکرد صرفاً عقل گرایانه میانه چندانی نداشتند. در پایان قرن نوزدهم میلادی به دنبال تحولات ‏سیاسی و اجتماعی و آشنایی با مکاتب ادبی مغرب زمین، حرکت های ادبی تا...

پس از حمله ناپلئون به مصر و به دنبال آن تأثیرات متعدّدی که در حوزه سیاسی و اجتماعی بر سرزمین های عربی و بویژه مصر داشت، جلوه های تازه ای در حوزه ادبیّات ظهور کرد. در پی ارسال هیئت های مختلف به کشورهای اروپایی و مطالعه آثار نقدی و ادبی ادبایی چون گوته و وردزورث و بایرون، نگاه تازه ای به نقد ادبی در میان ادبای نوگرای عرب چون عبدالرّحمن شکری رواج یافت. شکری سه سال را در انگلستان به بررسی شعر و نقد ار...

ادبیات معاصر مصر تا قبل از عصر نهضت بر همان راه ادیبان و شاعران عصر مملوکی و قبل از آن پیش می رفت، اما پس از ارتباط با غرب، نشانه هایی از نهضت ادبی به تدریج جلوه کرد. از این رو مصریان نخستین مردمانی بودند که نظاره گر این جنبش و حرکت در حوزه ادبیات شدند. بدین ترتیب ایشان از طریق آشنایی با ادبیات غرب دارای ذوق ادبی جدیدی شده، گرایش به نوگرایی و تجدد پیدا کرده و مکاتب و جمعیت های مختلف ادبی را تشک...

در دوره‌ی معاصر و از نیمه‌ی دوّم قرن بیستم، پس از دگرگونی‌های اجتماعی- سیاسی، شعر معاصر عرب دارای رسالتی خاص گردید و در جهت آگاهی‌ مردم و جامعه برای دستیابی به آزادی و عدالت اجتماعی به کار رفت. مصر به عنوان اوّلین سرزمینی که جریان نهضت در آن صورت گرفت، مهد شاعران و ادیبانی است که از این دگرگونی‌های تازه، متأثر گشته‌اند. از جمله شاعرانی که در این وادی هنرمندانه گام نهاده‌اند؛ حلمی سالم است. وی شاع...