اخوان الصفا در رسایل خود بعد از پیشینة تاریخی بحث نظام فیض، دربارة چگونگی پیدایش کثیر از واحد، دو نظریه بیان کرده اند. بر مبنای نظریة اول، مراتب طولی فیض عبارتند از: خدا= عقل فعال = عقل منفعل (نفس کلی) = هیولای اولی= جسم مطلق (هیولای ثانیه). بر مبنای نظریة دوم، بین مراتب طولی فیض و سلسلة اعداد (از 1 تا 9) تناظر وجود دارد و این سلسلة طولی عبارتند از: خدا= عقل=نفس=هیولی= طبیعت= جسم فلک=ارکان چهار...

صفوة‌الصفا از معتبرترین کتاب‌های عرفان و تصوف و یکی از اساسی‌ترین منابع در شرح حال شیخ صفی (650‑735 ق)، جدّ اعلای پادشاهان صفوی است. رسالة قشیریه نیز از کتاب‌های مهم تصوف است که در حلقه‌های درسی قرن هشتم به آن توجه می‌شد. تأثّر شیخ صفی در صفوة‌الصفا از رسالة قشیریه بیش از منابع دیگر بوده است؛ درواقع برخی از تفسیرهای شیخ صفی ب...

یکی از مهم ترین مسائلی که از قرنها قبل تاکنون ذهن انسان را به خود مشغول ساخته، این مسأله است که موجودات کثیر چگونه از مبدأ وجود پدید آمده اند؟در این پایان نامه سعی شده است با روش توصیفی و نظری و نیز با پی گیری روند تاریخی این مسأله به بیان چگونگی پیدایش عالم بپردازیم. فلوطین اولین کسی است که نحوه ی پیدایش هستی از مبدأ نخستین را بحث می کند.این پایان نامه ضمن بحث از تأثیر و تأثر فلسفه ی نوافلاطون...

از دیرباز تاکنون، حاصل مطالعات و اندیشه های دانشمندان گذشته به صورت مکتوب به ما رسیده است. یکی از راههای دستیابی به پیشینه فرهنگ هر جامعه نیز، تصیح و احیای متون مکتوب برجای مانده مربوط به آن می باشد. از جمله علوم مورد مطالعه، علم تفسیر قرآن است. این علم نیز دارای شمار زیادی منابع مکتوب و خطی بوده که به منظور فهم آنها، باید به تصحیح و تحقیق این منابع همت گماشت. از جمله نسخ خطی مربوط به این علم،...

آراء و دیدگاههای اخوان الصفا در باره ماهیت دین و تأویلات آنان در باره آیات قرآن مورد توجه جمعی از اندیشمندان به ویژه مفسران قرآن بوده است. شماری ازمفسران تحت تأثیر دیدگاههای باطنی اخوان الصفا واقع شده و مستقیماً و یا بطور غیر مستقیم از آراء آنان بهره برده اند. هرچند اخوان الصفا برای فهم آیات قرآن، تمسک به معنای ظاهری را مجاز ندانسته و تأویل آیات را امر ضروری می دانند، لکن هرنوع تأویلی را روا ندا...

در این جستار تلاش شده است از رهگذر پژوهشی بنیادی ‐ تاریخی، با پیروی از روش پژوهشی توصیفی ‐ تحلیلی، و با استناد مستقیم به رسائل اخوان الصفا، پاره ای از دلالت های تربیتی آنها برگرفته و پیش رو نهاده شود. از این پژوهش نیک برمی آید که اخوان الصفا، فراوان به تعلیم و تربیت پرداخته اند و از دلالت های تربیتی ره یافته در رسائل آنان می توان به مؤلفه های تربیتی مهمی چون: چیستی، امکان، ضرورت، هدف ها، اصول، ...

عصر اخوان الصفا، عصر آشنایی و تعامل فرهنگ ها و تمدن های گوناگون با یکدیگر بود . اخوانالصفا به این گوناگونی توجه داشتند؛ به طوری که در نظام فکری آن ها عواملی از قبیل تنوع شرایطآب و هوایی، گوناگونی منابع و ثروت های طبیعی، شیوه بهره برداری از این منابع، نوع خوراک وپوشاک و گرایش های متنوع به صنایع، گوناگونی اخلاق انسان ها  که ناشی از اخلاط و مزاج بدنو تأثیرات بروج و کواکب و شیوه تعلیم و تربیت است  ...

چکیده ندارد.

تصحیح و تحقیق متون اسلامی بجا مانده از گذشتگان ، به منظور غنی سازی هر چه بیشتر کتابخانه های اسلامی ضرورتی شایان توجه است. پژوهش نگارنده بر اساس تصحیح به شیوه ی قیاسی و بر مبنای یگانه نسخه باقیمانده از صفوه التفاسیر است ولی با دو تفسیر دیگر وی ( الجوهر الثمین و تفسیر وجیز) نیز مقابله شده است . این پایان نامه تصحیح و تحقیق بخش نخست نسخه خطی صفوه التفاسیر ( ج1، صص 1تا30 ) است که شامل فوائد شانزده...

همزمان با شکوفایی علم و فرهنگ در میان مسلمانان در قرن چهارم هجری و نیز بروز پاره ای اشکالات مذهبی و سیاسی و اجتماعی، جماعتی از دانشمندان، انجمن سری گرایش شیعی و با مقاصد سیاسی بنیان گذاشتند. نام این گروه سری اخوان الصفا و خلان الوفاء بود. آنان اندیشه های فلسفی، اخلاقی، سیاسی و اجتماعی رایج زمانه را با شیوه ای علمی و روان در مجموعه ای با عنوان رسائل اخوان الصفا و به قلم جماعی از نویسندگان گروه ع...