علم النفس هو العلم الذی یدرس جوانب نشاط الإنسان وهو دراسه سلوک الإنسان علمیاً، وتفسیر أسباب السلوک. والأدب هو مرآه المجتمع، حیث إنّه تعبیرٌ عن النزعات والظروف السائده علی بیئه الأدیب، فدراستنا التی تحمل عنوان: «دراسه نفسیه لتأثیر عقده النقص علی الهجاء لدی بشّار بن برد» توضّح الارتباط بین علم النفس والأدب. الإهانات وسوء معامله الناس لبشّار، وحیاتُه بما فیها من الفقر، ودناءهُ أسرته وکونه من الموالی، وا...

در دیدگاه الهی، انسان موجودی دوبعدی است و مرکب از جسم و روان و مسأله سلامت و بیماری برای هر دو بعد انسان مطرح است .همان‌طور که جسم انسان به انواع بیماری‌ها مبتلا می‌‏گردد، روح او نیز چنین است. یکی از امراض روانی که انسان عصر حاضر در جوامع بشری به آن مبتلا‌ست، احساس حقارت و خودکم بینی است که به رغم شیوع آن متأسفانه از دیدگاه اسلام کم تر مورد بحث و بررسی قرار گرفته است . در مقدمه این مقاله به ت...

دیوان خاقانی یکی از پر ابهام ترین کتابهای شعر در ادبیّات ایران است. دلایل ابهام در شعر خاقانی اگر با متون هم زمان آن مثل کلیله و دمنه مقایسه شود، البتّه ماهیّتی بسیار متفاوت تر پیدا خواهد کرد. علل ابهام در کلیله و دمنه اغلب به عاملهای خارج از درون نویسنده مثل سیاست، فرهنگ و ماهیّت موضوع مربوط است. در حالی که عامل دشواری در شعر خاقانی بیش از هر چیزی متأثّر از متغیّرهای درونی است. احساس حقارت از پاره ا...

فرضیه ای که برای این پایان نامه بکار برده شده تئوری روانشناسی سیاسی می باشد. به این صورت که از لحاظ روانشناسی اگر کودکی در دوران حیات زندگی مورد بی مهری والدین قرار گیرد در آینده برای جبران عقده حقارت راه خشونت را در پیش می گیرد. چنین فردی دارای روحیه قوی می باشد. اشرف پهلوی نمونه کامل اثبات این فرضیه است . به طوریکه خود در خاطرات خود اذعان می کند که بخاطر جبران عقده های حقارت دست به اعمال بسیا...

خاقانی شاعر بلند آوازه قرن ششم اشعار فراوانی را در ستایش از خود سروده است. وی در این اشعار و با این مضامین، حالات روحی  خود هم چون ترس، روان پریشی و حقارت را با شگردهای تازه­ای به تصویر می کشد. خاقانی در این خودستایی­ها، پریشان حال و با خود در تعارض است. نگارندگان در این پژوهش که به شیوه تحلیل محتوا انجام یافته است، ضمن روشن کردن دلایل این خودستایی­ها، می کوشند خودستایی­های وی را با توجه به نظر...

یکی از رویکردهایی که امروزه در نقد ادبی به دلیل پیوند ادبیات با روان شناسی مورد توجه فراوانی قرار می گیرد نقد روان شناختی است. بر مبنای این نوع از نقد قادر خواهیم بود نحوه تکوین ادبیات و مراحل ایجاد آن را تبیین کرده و نیز بر پایه آثار ادبی در مورد حالت روانی و شخصیت خالق آن، به کنکاش پرداخته و به درکی درست نسبت به رازهای درونی اثر ادبی برسیم. این پایان نامه که در مورد تحلیل شخصیت و ادب ابن رو...

علم روان کاوی، با شناخت ضمیر ناخودآگاه و کشف سطوح مختلف شخصیت انسان، توانسته است ساحت های پنهان روان را تحلیل کند. نقد روان کاوانه با کمک این علم تلاش می کند تا با بررسی پیوندهای میان ادبیات و روان انسان، تحلیلی روان شناختی از آثار ادبی ارائه دهد. در این میان به نظر می رسد که دو اثر بلقیس سلیمانی یعنی به هادس خوش آمدید و بازی آخر بانو قابلیت نقد روان شناختی دارند. این پژوهش به شیوه ی کتابخانه ا...

رنگ، گستره وسیعی از محیط پیرامون انسانها را فراگرفته است؛ به­طوری­که همه­چیز دارای رنگ خاص خود است و انسانها در طول تاریخ با این عنصر جدایی­ناپذیر در تعامل بوده­اند و گاهی هم از آن برای بیان مقاصد خاصی استفاده می­کرده­اند. شاعران نیز با توجه به مکان و زادگاهشان، کم و بیش با رنگ سر و کار داشته­ و آن را در شعر خود منعکس نموده­اند. شاعران دوره پیش از اسلام هم از این قاعده مستثنی نبوده و به­طور عاد...

رنگ، گستره وسیعی از محیط پیرامون انسانها را فراگرفته است؛ به­طوری­که همه­چیز دارای رنگ خاص خود است و انسانها در طول تاریخ با این عنصر جدایی­ناپذیر در تعامل بوده­اند و گاهی هم از آن برای بیان مقاصد خاصی استفاده می­کرده­اند. شاعران نیز با توجه به مکان و زادگاهشان، کم و بیش با رنگ سر و کار داشته­ و آن را در شعر خود منعکس نموده­اند. شاعران دوره پیش از اسلام هم از این قاعده مستثنی نبوده و به­طور عاد...

هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه تکبر و ذلت از منظر آیات قرآنی می‌باشد. کبر که به عنوان خودبزرگ‌بینی تعریف شده است، به صورت خصلت تکبر در رفتار آدمی بروز و ظهور می‌یابد. در این پژوهش که از نوع کتابخانه‌ای می‌باشد، به اقسام تکبر که شامل تکبر در برابر خداوند، تکبر در برابر پیامبر و امام، و تکبر در برابر مردم است، اشاره شده است و به ریشه‌شناسی خصلت تکبر که احساس حقارت و عقده درونی است، پرداخته شده اس...