در این مقاله کوشیده­ایم با روش توصیفی ـ تحلیلی مفاهیم و موضوعات آزادی­خواهی و استبدادستیزی را در اشعار پیش از انقلاب اسلامی شفیعی­کدکنی بررسی کنیم تا به واسطه­ی آن هم نقش این شاعر آزادی­خواه را در آگاهی بخشی به جامعه­ی عصر خود روشن­تر کنیم و هم جلوه­هایی از تعهد و رسالت اجتماعی شاعر را باز نماییم. مهم­تر آنکه شیوه­ی بیانی مؤثری را که او در بیان این موضوع, متناسب با فضای اجتماع عصر خود برگزیده ا...

رسانه‌های ارتباط‌جمعی، شبکه‌های تلویزیونی و ماهواره‌ای، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی اینترنتی یا رسانه‌های اجتماعی در جنبش‌های اجتماعی نوین کشورهای جهان نقش فراوانی داشته‌اند. یکی از این کشورها مجمع‌الجزایر بحرین است که در سال 2011 تحت تأثیر فعالیت‌های جوانان در فضای اینترنت شاهد تظاهرات و جنبش‌هایی بوده است. جوانان بحرینی هم‌زمان با پیروزی انقلاب‌های تونس و مصر و تحولات لیبی، مردم را از طریق شبک...

منظره پردازی و گرایش به طبیعت در مینیاتور شاخه ای از هنر طبیعت گرای ایران باستان است که ریشه در باورها و آیین های نیاکان ما دارد. آنچه فضای مینیاتور را با خیال و رویا و به عقیده جمعی از اندیشمندان به عالم مثال و عالم تجرید پیوند می زند، شیوه قرار گیری عناصر واقعی و طبیعی است که در زمان و مکانی واقعی نمی گنجد و به گونه ای غیر متعارف، رویایی و نمادین در کنار هم قرار گرفته اند. این مقاله با استناد...

ریشۀ اصلی نظریه‌های جنسیتی، سلطة مردانه است و شناختعناصر واقعی و نمادین خشونت مردان در فضای یک جامعه به‌طور خاص و نیز عناصر نمادین خشونت‌پذیری زنان و ترسیم سلسله‌مراتب ارزش‌ها در آن فضای اجتماعی برای تحلیل نابرابری جنسیتی اهمیت دارد. در این پژوهش علاوه بر متغیرهای زمینه‌ای، براساس نظریه‌های چافتز، بوردیو و هریسون، تأثیر سه متغیر مستقل گرایش به ایدئولوژی مردسالاری، فرایند جامعه‌پذیری جنسیتی و با...

نقوش تزئینی سنگ مزارها، بازخوردی از شرایط فرهنگی، اجتماعی و دینی است، که در قالب نقوش حیوانی، انسانی، هندسی، کتیبه­نگاری و نقوش نمادین تجلی می­یابد. بر اساس مطالعات میدانی به عمل آمده، قبرستان قدیمی مار زلیخا (مادر زلیخا)[i] در شهرستان دره­شهر، یکی از مناطقی است که به‌رغم فرسودگی سنگ­قبور آن به دلایل مختلف، از منظر مطالعات هنری و مردم­شناسی، قابلیت بررسی و مطالعه روشمند و علمی را دارد. از اهداف...

عطار از نخستین شاعرانی است که به‌صورت جدی در غزل روایت‌پردازی کرده است. طرح روایت در این دسته از غزلیّات تنها وجه یا قالب ادبی نیست، بلکه ساختاری معرفت‌شناختی دارد. عطار در طرح این روایت‌ها و پیشبرد فرآیند معناسازی در آن، به­نحو مؤثری از فضای دلالی حاکم بر اشعار بهره می‌برد. در این غزلیّات فضا عنصر پس‌زمینه‌ای ساده محسوب نمی‌شود؛ بلکه بر کل روایت سایه افکنده است. بررسی غزل‌روایت‌های عطار نشان می‌...

هنرمندان نگارگر ایرانی، همواره مضامین بلند و متعالی دینی، عرفانی، حکمی و ادبی را دست مایه خلق آثار گران بهای خود قرار داده اند. مصورسازی موضوع و واقعه شگفت انگیز معراج پیامبر9 از این نمونه هاست. این واقعه حیرت آور و مهم، در ادوار گوناگون تخیل هنرمندان مسلمان نگارگر را به خود معطوف ساخته و حاصل آن، بازتاب های متفاوت و زیبای محتوایی و بصری این رویداد در نگارگری بوده است. یکی از این نمونه های برجس...

به نظر می رسد نظریه جامعه شناختی بوردیو حاوی تمامی عناصر و مولفه هایی است که بنیادهای یک نظریه سیاسی را تشکیل می دهند. در این مقاله با بازخوانی آثار و اندیشه های بوردیو، تلاش شده است: اولا، این عناصر و مولفه ها بررسی شده و ثانیا، با ترکیب و تالیف دوباره آنها در چارچوبی نظری، نظریه سیاسی بازسازی شود. چنین کاری از آن جهت بدیع و نوآورانه است که تاکنون به سرانجام نرسیده است. بنابراین در این مقاله ا...

رسانه‌ها و همپای آن فناوری‌های نوین همواره در تغییر ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی یک جامعه تاثیرگذارند. در این میان طنز و شوخ طبعی به صورت عام و در بین انواع آن، جوک‌ها به‌عنوان بخشی از خرده فرهنگ جامعه می‌توانند در روند تغییرات اجتماعی اثرگذار باشند. با گسترش فضای مجازی و پیام‌رسان‌های متعدد از جمله تلگرام، این فضا با توجه به ظرفیت‌ها، تعاملات چشم‌گیر و کنش متقابلی بین محیط اجتماعی و خروجی‌های آن...

هدف از نوشتار حاضر، بررسی رابطه سرمایه نمادین مبتنی بر الگوی ایرانی ـ اسلامی با سبک زندگی اسلامی بر مبنای سیره رضوی است. با تدوین یک سؤال کلی و شش سؤال جزئی، مشخص شد سرمایه نمادین ایرانی ـ اسلامی با سبک زندگی اسلامی و ابعاد آن (آموزش زندگی دینی در هر زمان، الگوسازی سیره اهل بیت(ع)، اصول عقاید دینی، اصول تولی و تبری، آموزش بندگی و عبادت و غفلت زدایی) رابطه معنادار و به ترتیب برابر با61/0، 73/0، ...