نهمین قانون اساسی مصوب 1382 افغانستان طبق توافقنامه بن با رویکردی دموکراتیک به تدوین و تصویب رسید. این مقاله به بررسی اصول این قانون اساسی با دو مدل دموکراسی لیبرال (حمایتی و تکاملی) پرداخته است. در این سنجش پنج شاخص – انسان شناسی، مقوله حق، نظام سیاسی، دموکراسی، فرایندهای تحقق دموکراسی – به عنوان مبنای تحلیل قرار گرفته است. در این تحلیل قانون اساسی جدید افغانستان در پنج شاخص با هر دو مدل مذک...

چکیده فرید زکریا، روزنامه‌نگار نومحافظه‌کار امریکایی که در دوران ریاست جمهوری جرج بوش مشهور شد، در آیندة آزادی: اولویت لیبرالیسم بر دموکراسی نگاه پایان تاریخی خود به جهان‌گیر شدن دموکراسی‌های لیبرالِ امریکایی را با چاشنی انتقادی مطرح کرد. انتقادهای او بیش‌تر به نظام سیاسی فعلی امریکا و ستودن روند تاریخی آن است که نخبه‌گراتر و کارآمدتر است. مقالة حاضر به مباحث این کتاب نگاهی انتقادی دارد؛ بنابرا...

بررسی آرای انتقادی به نظریه«پایان تاریخ»فرانسیس فوکویاما امین مهاجر شیخی[1]- امیر دبیری مهر[2] چکیده: همزمان با پایان یافتن جنگ سرد و فروپاشی اردوگاه شرق، ایدئولوژی جدیدی بایست شکل می‌گرفت. از این‌رو «فرانسیس فوکویاما» دانشمند آمریکایی ژاپنی‌تبار با گرفتن مفهوم تاریخ از هگل، سال 1989 مقاله‌ای تحت عنوان «پایان تاریخ» در نشریه «نشنال اینترست»[3] به چاپ رساند و پایان قرن بیستم را پایان تاریخ نا...

چکیده      هدف این مقاله مقایسه نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران با نظام سیاسی لیبرال دموکراسی، به منظور شناخت نوع الگوی سیاسی حاکم بر این کشور است. روش تحقیق، مقایسه­ای- تطبیقی و تکنیک گردآوری اطلاعات اسنادی است. در این مقاله ابتدا به مفهوم و اصول لیبرال دموکراسی اشاره شده و سپس به مقایسه این اصول:1.اصل حاکمیت مردم؛ 2.برابری سیاسی؛3. آزادی سیاسی؛4. نظارت همگانی؛5. اصالت قا...

آزادی مفهومی است که همواره مطلوب و آرزوی آدمیان بوده و هست و همه مکتب ها، ایدئولوژی ها و دیدگاه-های سیاسی مدعی دفاع از آن هستند، و یکی از اهداف بنیادینشان را تأمین آزادی می دانند؛ با توجه به اهمیت آزادی و به دلیل کستردگی دو الگوی لیبرال دموکراسی و مردم سالاری دینی؛ تعریف و مقایسه آزادی در این الگوها از اهمیت بالایی برخوردار است بنابراین پژوهش حاضر با هدف ارائه تعریف دقیق از آزادی در دو الگوی لی...

در گذر تاریخ همیشه نظام ها وروش های مختلف سیاسی ، حقوقی ، فرهنگی و... منبعث از بنیان های فکری جوامع وجود داشته است ، از این حیث می توان مباحث معرفتی را به منزله ریشه پنهان و سیستم های مختلف سیاسی ، حقوقی ، اقتصادی و ... را به مثابه شاخ و برگ آشکار در نظر گرفت .از آن جمله است نظام های مردم سالاری دینی و لیبرال دموکراسی . هر دونظام ، به واسطه مرتبط بودن با " دموکراسی " و " مردم سالاری " ، مردم نق...

دو مفهوم آزادی و عدالت در نظریه پردازی نظام های سیاسی، جایگاه سیالی داشته و فرازو نشیب هایی طی کرده اند. نظریه لیبرال دموکراسی نماد برتری و ترجیح آزادی بر عدالت است؛ اما تلاش های متفکران متأخر غربی برای آشتی این دو موجب ظهور نظریه های دیگری مانند دموکراسی اجتماعی و مشورتی شده که بر نقش عدالت در ایجاد و تداوم دموکراسی تأکید دارند. از این نظر، شرایط اقتصادی جامعه بستر لازم برای دمکرسی را فراهم می...

مقالۀ حاضر به ‌بررسی مقولۀ «شرح‌حال‌نویسی» در دخترک امریکایی در عربستان صعودی (2012) اثر جین سسون می‌پردازد. نویسنده با رویکردی پسااستعماری و پساچندفرهنگی و با استفاده از‌ نظریات منتقدانی نظیر ادوارد سعید و سیدونی اسمیت در پی پاسخ به‌ این پرسش بنیادی است که رابطۀ گفتمان فرهنگی- سیاسی حاکم بر‌ جامعۀ امریکایی بعد از یازده سپتامبر با ‌ظهور مجدد شرح‌حال‌نویسی (به‌ عنوان نوع ادبی مدرنیسمی) چیست؟ بدی...

چکیده انقلاب‌ها و خیزش‌های مردم کشور‌های خاورمیانه و شمال افریقا، به منزلة یکی از مهم‌ترین رخداد‌ها در ابتدای دهة دوم قرن بیست‌ویکم، توجه صاحب‌نظران و تحلیل‌گران امور بین‌الملل را به خود جلب کرده است. در این میان نظرات متفاوتی پیرامون علل و زمینه‌ها و همچنین ماهیت این رخداد‌ها ارائه شده است. یکی از رهیافت‌ها رخداد‌های مذکور را بر پایة طرح خاورمیانة بزرگ تحلیل می‌کند، اما رویکرد فراگیر مردم و نخ...

در این مقاله تلاش می شود نسبت اسلام و دموکراسی در قالب دموکراسی ژرف و دموکراسی متعهد (از دیدگاه شریعتی) بررسی شود. بنابراین، این نسبت در هفت مولفة مفهوم دموکراسی، آگاهی از دنیای بیرون، رهیافت چندگانه به دموکراسی، تعامل اجتماع و فرد، ارتباط کلامی، خود موقعیت مند و کثرت گرایی سنجیده شده است مولفه هایی فراتر از لیبرال دموکراسی رایج در غرب و هم در انتقاد به آن هستند. چون دموکراسی متعهد از آراء عل...