امروز «مطالعات تطبیقی» عنوانی مرسوم و متداول در عرصه پژوهش های علوم انسانی و علوم فرهنگی است. با آنکه در عرصه هنرپژوهی دانشگاهی در ایران سهم بزرگی از تحقیقات را می توان ذیل «مطالعات تطبیقی هنر» دسته بندی کرد، اما با توجه به کمبود منابع تحقیقاتی در این حوزه، تعاریف کامل و دقیقی برای آن موجود نیست. چه بسا پژوهش هایی که در عنوان خود به این رویه پژوهشی اشاره دارند ولی در عمل نشانی از انجام بررسی ها...

اگر بپذیریم که تاریخ رسمی هنر، طبق کتب و منابع مرجع، متشکل است از مجموعه ای از دسته بندی های تاریخی من جمله مکاتب، سبک ها، و شیوه های هنری، که مورّخان هنر در باب هنر ملل گوناگون ارائه کرده اند، می توان رابطه و بستگی های مطالعات تطبیقی هنر و تاریخ هنر را بر حسب چگونگی بهره گیری تطبیق گران از این طبقه بندی ها و استفاده های متقابل تاریخ هنر از دست یافته های مطالعات تطبیقی توضیح داد. در این مقاله، ض...

دو مکتب «مطالعات فرهنگی بیرمنگام» و «انتقادی فرانکفورت» ضمن تاثیرپذیری از جریان­های سیاسی-اجتماعی قرن بیستم، نقش مهمی در تحولات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و علمی جهان معاصر  ایفا نموده­اند و مطالعه تطبیقی این دو مکتب با رویکرد انتقادی، مواجهه منطقی و خودآگاه، با این مکاتب را به دنبال خواهد داشت. ازاین­روی، تلاش شده است، با بهره­گیری از روشهای مقایسه­ای توافق و اختلاف پرزوسکی و تیون، ضمن بیان وجوه ا...

بیان مسأله : بنای تکیه‌دولت تهران همواره از منظر پژوهشگران حفاظت و تاریخ معماری از جنبه‌های گوناگون محل بحث بوده است. محور اصلی این بحث، مربوط به تاریخ بنا و ارتباط میان دو بنای رویال‌آلبرت‌هال و تکیه‌دولت است. بسیاری از پژوهشگران، در تأیید و یا نفی شباهت این دو، مطالبی اغلب مت...

در این رساله، قرائت های مختلف تفسیرپژوهان از تفسیر تطبیقی نقد و تحلیل میشوند. این نقد از لحاظ چیستی، مبانی و روش تفسیر تطبیقی است. ضرورت این تحلیل و نقد در شناخت بنیانهای معرفتی و ارکان هرمونتیکی تفسیر تطبیقی است؛ زیرا مطالعات تبیقی همانطور که در حوزه های مختلف گسترش یافته است، در تفسیر هم مورد اقبلا واقع شده است و این مطالعات بدون برخورداری از پشتوانه های معرفتی و روش شناختی مفید و مثمر ثمر نخ...

در این مقاله تلاش می شود که با اتکاء به دو روش شناسی مشخص و جداگانه از اقتصاد توسعه به معنا و مفهوم واقعی توسعه دست یابیم. در روش شناسی نوع اول مطالعات توسعه که به قبل از سال های 1950 برمی گردد توسعه دارای تعاریف متفاوت و متعددی می باشد و اعتقادی به قانونمندی های علم توسعه وجود ندارد. در روش شناسی نوع دوم که از 1950 آغاز می شود با علم توسعه سروکار داریم و با توجه به اکسیوماتیک بودن این علم در ا...

پس از آنکه دانش ادبیّات تطبیقی، چالش­ها و محدودیّت­های خاص مطالعات تاریخی - فرهنگی و جریان اثبات‌گرایی تأثیر و تأثّر مکتب فرانسه را پشت سر گذراند، مطالعات میان‌‌رشته­ای از سوی رماک و ولک به عنوان قلمروی نوین در این حوزه مطرح گردید. این عرصه­ی پژوهشی تازه، پایانی بر تک‌گویی، انزوا و تجزیه­ گرایی علوم انسانی، بویژه ادبیّات، در پیوند با دیگر هنرها و دانش­های بشری (موسیقی، نقاشی، عکاسی، سینما، فلسفه، س...

مطالعه علل وقایع و رخدادهای تاریخی یکی از اهداف اصلی و مهم مطالعات تاریخی است. با وجود این، وقتی دانش پژوهان در مطالعات تاریخی شان مدعی می شوند که فلان عامل «علّت» یک رخداد یا نتیجه خاص می باشد، دقیقاً روشن نیست که مدلول و منظورشان از واژه علّت چیست. در مقاله حاضر تلاش شده است تا ضمن معناشناسی علّیّت در علوم اجتماعی نشان داده شود که محققان تاریخی معمولاً علّیّت را به معنای شرط لازم/کافی برای نتایج مورد...

تحولات ساختاری و ارزشی برآمده از چرخش فرهنگی در جوامع معاصر، به موازات رشد، توجه به مقوله حافظه را به دنبال داشته است. حافظه فرهنگی به ابزار مهمی در تولید گفتمان ها و بازنمایی ها و نیز شکل دهی هویت فرهنگی گروه های اجتماعی و ارتباط با بسیاری از نهادها و ساختارهای اجتماعی تبدیل شده است. پیوند حافظه با فرهنگ عامه پسند و نقش صنایع فرهنگی در تولید، بازآفرینی یا تغییر حافظه های فرهنگی اهمیت استراتژیک...