صفت فعلی فاعلی و مفعولی در هر دو زبان، همانطوری که از نامشان پیدا است، ویژگی های موصوف خود را بیان می نمایند. این دو صفت، ضمن بیان ویژگی موصوف، بیان کنندهء عمل فعلی اند که از آن مشتق شده اند. صفات فاعلی و مفعولی در زبان فارسی از تمام افعال می توانند مشتق شوند، ولی در زبان روسی صفت فعلی مفعولی فقط از افعال گذرا (متعدی) ساخته می شوند. در زبان فارسی فقط صفات مفعولی می توانند بیان کنندهء رمان باشد،...

این مقاله، نظریة متناقض­نمائی تجارب عرفانی که توسط استیس، مؤلف کتاب «عرفان و فلسفه»، ارائه شده است را با توجه به مباحث عرفان اسلامی، به نقد کشیده و نشان می­دهد این نظریه که متضمن غیرعقلانی بودن عرفان است، با مبانی عرفان اسلامی سازگار نیست. دلیل اصلی این عدم تطابق، نگرش نادرست استیس در تفسیر اندیشة وحدت وجود می­باشد که در آن، تفکیک عمیق مقام احدیت و واحدیت را ناشی از توجیه عرفا دانسته و به هیچ م...

پژوهش حاضر در چارچوب صرف ساختی به بررسی تنوعات معنایی واژه‌های مرکب مختوم به ستاک حال «یاب» در زبان فارسی پرداخته است. به‌این‌منظور، واژه‌های مدنظر از پیکره‌های درزمانی و همزمانی زبان فارسی گردآوری شدند. این واژه‌ها در مقوله‌های معنایی ویژگی شخص/ شئ عامل، ابزار و شخص عامل جای می‌گیرند و به دو مقولۀ عمدۀ واژگانی صفت و اسم تعلق دارند. بررسی درزمانی واژه‌های استخراج‌شده نشان داد فرضیۀ سنتی بسط مفه...

سرمایه گذاری ریسک پذیر اسلامی، یکی از روش های نوین تأمین مالی اسلامی است که علیرغم اذعان بسیاری از متخصصان بر کارایی این مدل و مزیت های خاص و ویژۀ آن، آنچنان که باید مورد توجه متخصصان مالی اسلامی قرار نگرفته است. بدین جهت بیشتر مطالعاتی که تاکنون در این زمینه صورت گرفته اند، تنها دو ساختار مضاربه و مشارکت را جهت تأمین مالی در فرایند سرمایه گذاری ریسک پذیر اسلامی معرفی نموده اند. این در حالی است...

«عدالت» صفت نیکویی است که موصوفهای متعددی به آن تعلق می‌گیرند. این موصوفها به سه دسته‌ی کلی شخص انسانی، وضع اجتماعی و جامعه قابل تقسیم هستند. هر یک از این موصوفها دارای شرایط و ویژگیهای خاصی هستند که بر اساس آنها نمی‌توان  هر تعریفی از عدالت را برای آنها به کار برد. هدف از نگارش این مقاله تبیین این مدعاست که توجه به موصوف عدالت در تعریف عدالت امری ابتدایی و ضروری‌ است و توجه نکردن به این موضوع ...

این مقاله بر آن است تا نشان دهد مبحث «قصر» در منابع فارسی علم معانی چندان به سامان و منسجم نیست. در این آثار مرز میان جمله‌های مقصور ادبی تعیین‌نشده است؛ علاوه بر این، تقسیم‌بندی‌های آن بر اساس اشراف و تسلط خواننده بر قصد متکلم یا مخاطب شکل می‌گیرد. نگارنده در این مقاله با نقد و تقسیم‌بندی‌های سه‌گانه کتاب‌های معانی نتیجه می‌گیرد که جملات مقصور حقیقی و غیرادعایی باید در حیطه‌ زبان و جملات غیرحق...

چکیده شاهنامه از زبده آثاری است که در آن نوع ادبی و الفاظ و اوصاف همخوانی دارند و مرتبط هستند؛ یعنی شاعری توانا همانند فردوسی نهایت تلاش خود را بکار برده است تا اوصافی بیاورد که در وهله نخست با محتوای حماسی اثر سازگار باشد و در درجه دوم موصوف را به خوبی در ذهن مجسّم کند. وصف همواره برای وضوح بیشتر موصوف استفاده می شود و ابعاد جدیدی از موصوف را آشکار می کند. وصف انواع مختلفی دارد که هر یک از ای...

رساله حاضر به بررسی و تحلیل وصفهای تمثیلی،رمزی،احترازی،توضیحی وتاکیدی در قران کریم پرداخته است.وصف تمثیلی وصفی است که دو معنای ظاهری وباطنی از آن استنباط میگردد. وصف رمزی به ویژگی اطلاق میگردد که به طور مستقیم افاده معنا نمیکندو به صورت نمادین برای عبارت دیگری به کار میرود.وصف احترازی وصفی است که از هر چه غیر حکم خودش است احتراز میجوید. وصف توضیحی به شرح وبسط موصوف میپردازد.و وصف تاکیدی به کلام...

این رساله در برگیرنده یکی از موضوعات مطرح در مباحث الفاظ می باشد. مفهوم لقب از اقسام مفهوم مخالف و مدلول لازم کلام می باشد که این لزوم، لزوم بین به معنی اخص است. گاهی کلام علاوه بر مفهوم مخالف، دارای مدلولی است که بین به معنای اعم یا غیر بین است که در اصطلاح نه مفهوم و نه منطوق محسوب می شوند و در اصطلاح اصولیون دلالت سیاقی نامیده می شود و به سه قسم تقسیم می شود: 1- دلالت اقتضاء 2- دلالت تنبیه 3...

موضوع پژوهش پیش رو بررسی کنایات و انواع آن در تاریخ بیهقی است. کنایه عبارت یا جمله ای است که مراد گوینده معنای ظاهری آن نباشد، امّا قرینه صارفه ای هم که ما را از معنای ظاهری متوجّه معنای باطنی کند وجود نداشته باشد. در کتب معانی و بیان، کنایه بر اساس دلالت مکنیّ به به مکنیّ ‎عنه به سه دستۀ کنایه از فعل و مصدر، کنایه از موصوف و کنایه از صفت تقسیم شده است. همچنین بر اساس قلّت و کثرت روابط بین مکنیّ‎ ...