موضوع هسته­ای به عنوان مهم­ترین مسئله سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در یک دهه گذشته، عرصه رقابت گفتمان­های مختلف در این حوزه بوده است. انتخابات ریاست جمهوری خردادماه 1392 منجر به تحول گفتمانی در موضوع هسته­ای گردید. در این انتخابات حسن روحانی به عنوان حامل گفتمان اعتدال یا اعتدال گرایی توانست نظام معنای حاکم بر این گفتمان را عمومیت بخشیده و آن را هژمونیک نماید. از این رو، مقاله حاضر با استفاد...

نظریه نقد ایدئولوژی اسلاوی ژیژک به عنوان یکی از نظریه های عمده در حوزه ایدئولوژی اشتراکاتی با نظریه گفتمان ارنستو لاکلاو و چانتال موفه دارد اما در عین حال، ژیژک بر پیامدهای سیاسی رادیکال نظریه خود که کاملا متفاوت از دموکراسی رادیکال است، تاکید می کند چون معتقد است که نظریه گفتمان معضل ایدئولوژی را نادیده گرفته است. در این مقاله، نگارنده تلاش می کند تفاوت های بین نظریه گفتمان و نقد ایدئولوژی را ...

مباحث حاضر چکیده نشست علمی است که با حضور دکتر تاجیک در تاریخ 14/10/84 در گروه علوم سیاسیپژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی برگزار گردید.

انقلاب اسلامی باعث شکل­ گیری گفتمان و نظام معنایی جدیدی در ایران شد. یکی از گونه­ های  بررسی ومطالعه پدیده­ های سیاسی، تحلیل آن­ها بر اساس روش تحلیل گفتمانی است. نظریه تحلیل گفتمان لاکلا وموفه یکی از غنی­ ترین نظریه­ ها در حوزه تحلیل گفتمان می­ باشد. پرسش اصلی این مقاله آن است که بر اساس نظریه یاد شده، مفصل­ بندی مفاهیم، فرایند هویت­ یابی و استقرار گفتمان انقلاب اسلامی ایران چگونه بوده است. در ...

گفتمان اخیرا در رشته ها و شاخه های علوم انسانی و علوم اجتماعی کاربرد فراوان و گسترده ای یافته است. گفتمان را عموما با نام فوکو و به عنوان نظریه ای تبارپژوهانه می شناسند اما این نظریه در عین حال کاربردی روش شناسانه نیز یافته است. تلاش ما برآن است که طی این نوشتار نشان دهیم گفتمان به چه معنا است و به کدام دسته از تاملات روش شناختی اشاره دارد و نیز خواهیم کوشید نشان دهیم که بهره گیری از گفتمان به ...

در این مقاله، دو ویژگی متنی انسجام و پیوستگی در نظریه های مطرح گفتمانی بررسی و بر اساس نتایج آن چارچوبی تلفیقی برای ارزیابی خوانش پذیری در سطح گفتمان ارائه شده است. پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که نظریه های مختلف گفتمانی هر یک به چه میزانی به مشخصه های متنی انسجام و پیوستگی پرداخته اند و کدام نظریه ها می توانند سازوکارهای عملیاتی ساده و مناسبی را برای ارزیابی خوانش پذیری در سطح ...

زنان در دو دولت: تحلیلی گفتمانی از جایگاه زنان در دولت­های دهه 80 شمسی     شقایق نظرزاده [1]   علی افخمی [2]   تاریخ دریافت: 2/8/90   تاریخ تصویب:10/2/91   چکیده   مقاله حاضر می کوشد با تکیه بر نظریه گفتمان لاکلا و موف به بررسی جایگاه زنان در دو گفتمان سیاسی متمایز دهه 80 شمسی بپردازد. در این راه، نخستین گام، تمایز دو گفتمان سیاسی مطرح این بازه زمانی و تمیز این دو از یکدیگر به زبان نظریه گفتمان...

رخداد انقلاب اسلامی ایران، به عنوان رویدادی کم نظیر در سال های پایانی قرن بیستم، توجه بسیاری از اندیشمندان و پژوهشگران حوزۀ علوم اجتماعی و سیاسی را به خود جلب کرده است. ازاین رو، برای مطالعۀ این پدیده از نظریه ها و رویکردهای گوناگون بهره گرفته شده است. اکثر این نظریه ها به بررسی چگونگی شکل گیری رخداد انقلاب معطوف شده و کمتر به تحلیل چرایی هژمونیک شدن گفتمان اسلام گرا به طور نظام مند توجه کرده ا...

آیا فیلم«سنگ صبور» بیان کننده ماهیت واقعی زندگی زناشویی جامعه افغانستان است؟ برای جواب به این سؤال و اینکه آیا شخصیت ها و کارکردهای زن و مرد در این فیلم، نشان‏دهنده فرهنگ مردان و زنان افغانی هست یا خیر؛ مفاهیم تشکیل دهندة مردانگی و زنانگی دیالوگ های یکی از معروف‏ترین فیلم‏های افغانی به نام «سنگ صبور» با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی لاکلاو و موف و با نظریه روان کاوانه «کارن هورنای» و نظر...

انقلاب اسلامی ایران، یکی از بزرگترین وقایعی است که جوانب گوناگون حیات بشری را دگرگون ساخته است. یکی از معارف نابی که به واسطه انقلاب اسلامی، در عمل احیا گشت، نظریه ولایت فقیه بود. از دیگر سو و به واسطه اهمیت یافتن تربیت دینی بعد از انقلاب اسلامی در نظام آموزش و پرورش، کارنامه چندساله در این زمینه عدم توفیق نسبی آن را تایید می کند. از جمله علل این ناکامی را می توان بی توجهی به مبانی ایدئولوژیک و...