آثار منقوشِ دوران باستان می­توانند سندی برای بررسی افکار و ارتباطات هنری و فرهنگیِ تمدن­های گذشته باشند. مناطق حسنلو، زیویه، قلایچی و ربط 2، متعلق به دوران ماننایی هستند. تعداد زیادی آثار منقوش از  این مناطق به دست آمده که در آنها، « نقش» به عنوان عنصری جهت تزیین  یا  برای نمایش مفاهیمی خاص به کار رفته است. این مناطق با قرارگرفتن در یک ناحیه­ی هم­جوار، دارای نقوشی با مضامین مشترک و مشابه هستند که...

سلجوقیان طایفه‌ای از ترکمانان‌غز بودند که پایان حکومت آن‌ها به دست خوارزمشاهیان انجام گرفت. آثار این دوره از شاهکارهایِ هنر دوران اسلامی محسوب می‌شود، از جملۀ این آثار هنرِ آبگینه می‌باشد که شیوۀ تزیین و ساخت آن‌ها، این هنر را در جایگاه ویژه‌ای قرار داده است. در تزئین این آثار، از نقوش هندسی، حیوانی، نوشتاری، انسانی و گیاهی استفاده شده است. هدف از پژوهش پیش‌رو، تمرکز بر شناساییِ نقوش گیاهی این دور...

گیاهان از زمانهای بسیار دور به صورت نمادها و اسطوره ها، در فرهنگهای شرقی تقدیس شده و با آیین های کهن عجین شده اند. در ایران نیز گیاهان به صورت نمادین مفاهیم خاصی دارند. نقوش گیاهی در هنر ایران راه درازی را پیموده اند؛ از غارهای لرستان، تا نقوش روی سفالینه ها، کتاب آرایی و باغهای بهشتی در نگارگری. در اواخر قرن هفتم نقوش گیاهی چینی مدتی بر نگارگری ایران سایه انداخت ولی با گذشت زمان در این هنر حل...

معرفی و شناخت نقوش سفال‌های شهر سوخته‌ی سیستان که یکی از بزرگ‌ترین محوطه‌های باستانی دوران آغازتاریخی فلات ایران به شمار می‌رود و نیز از تمدن‌های حوزه رود هیرمند محسوب می‌شود، دارای اهمیت زیادی درزمینهٔ های گوناگون فرهنگ ایرانی است. مطالعه و تحلیل نمادین نقوش سفال‌های شهر سوخته و شناخت ویژگی‌های تزئینی آن‌ها که با زیبایی و هماهنگی خاصی به‌صورت نقش و طرح جلوه‌گر شده‌اند، باعث آگاهی ما از تفکر، با...

گل و گیاه و ئرخت ونیز بستر رویش و پرورش آنها یعنی جنگل ومرغزار و چمنزار و گلزار وکشتزار وبوستان وباغ وراغ در فرهنگ ایرانی از دورترین اعصار تا به امروز همواره جایگاه رفیع و عزیز داشته است.جلوه های این جایگاه با شکوه به نحو بسیار برجسته ای در ادب و هنر ایران متجلی است.ترسیم یا در واقع تجسم این جلوه ها در ادبیات ایرانی مخصوصا منظوم فارسی لطیف زیبا وشاعرانه است.جلوه این جایگاه در هنر ایرانی نیز بسی...

گیاهان یکی از بنیادی ترین ، عناصر شکل بخشی کهن الگو ها در ایران هستند . در هنر پارسی تجلی عناصر مختلف انسانی ، حیوانی و گیاهی را می توان به وفور نظاره گر شد، به همین منظور ، تلاش شده است در این رساله ، به بررسی گیاه به عنوان یکی از مقدس ترین ، عناصر موجود در هنر کهن پارسی بپردازیم. برای یافتن پاسخ مناسب به چرایی حضور نقوش بی بدیل گیاهی در جای جای هنر ایران به بررسی جایگاه گیاه در متون کهن ایران...

قابلیت های ویژه ی موجود در طبیعت، همواره هدایت گر بشر بسوی خلق آثار هنری ارزشمند بوده است. از این میان عناصر گیاهی به مدد شکل ظاهری و بار معنایی که در بر داشته اند از اهمیت خاصی برخوردار بوده اند. شناسایی و بهره گیری از این دو ویژگیِ معتبر توسط انسان و ادغام آنها با پردازش های ذهنی او، توانسته است نمودی عینی را در قالب هنر ایجاد نماید. نقاشی سنتی ایرانی که مجموعه ای از طرحها و رنگهای قرار گرف...

بیشترین نقوش در فرش های دوره صفوی و قاجار را نقوش گیاهی فرا می گیرد و تعداد اندکی از نقوش از به صورت حیوانی و انسانی می باشد.تفاوت ها و شباهت های زیادی میان نقوش گیاهی دوره صفوی و قاجار وجود دارد ولی نقوش گیاهی موجود در دوره قاجار به نوعی تکامم یافته ی نقوش در دوره صفوی می باشد و تنها تعدادی طرح جدید به آن ابافه گردیده است

محراب های گچبری عصر ایلخانی، به عنوان یکی از باشکوه ترین جلوه های تزئین در معماری این دوره، علاوه بر تنوع آشکار در فرم ها و ابعاد ساخت، شامل مجموعه ی منحصربفردی از آرایه ها و همچنین کتیبه های گوناگون می باشد. این نقوش که تقریباً، در کلیه ی اجزاء و قسمت های محراب های گچبری اعم از پیشانی، حاشیه ها، ستون ها (پیلک)، سرستون ها، طاقنماها و لچکی ها به چشم می خورد؛ شامل انواع نقوش گیاهی (اسلیمی و ختایی)...