حجم گستردۀ متون سُغدی­ ـ ­بودایی حاکی از فعالیت­ های دامنه­ دار و جدی مترجمان بودایی مذهب در صومعه­ های آسیای مرکزی است. هدف از این مقاله، بررسی موضوعی پرسش و پاسخ‌های مطرح شده در متن سُغدی‌ ـ بودایی سوترۀ علت و معلول کردار می­ باشد؛ به همین جهت، پرسش­ های مطرح شده توسط آننده (یکی از شاگردان بودا) از شخص بودا از متن سوتره (با حرف‌نویسی مکنزی) انتخاب شده است. این بندها برای ارائۀ ترجمۀ فارسی بهتر،...

مقایسه های تطبیقی بین آموزه های مکاتب گوناگون همواره مهم و موردنیاز بوده است. خصوصاً اگر موضوع مورد مقایسه نیز دارای کاربرد و اهمیت خاصی باشد این ضرورت بیشتر جلوه می نماید. تحقیق حاضر به مقایسه تطبیقی فلسفه مراقبه در عرفان اسلامی با فلسفه یوگا و مدیتیشن در سنت عرفانی هند پرداخته است و نقاط اشتراک و افتراق را تا حد امکان روشن ساخته است. منظور از فلسفه در این تحقیق همانا معنای مضاف آن است که مبا...

آرای پال توئیچل و راجنیش اشو در باب تناسخ را می‌توان از جنبه‌هایی مقایسه کرد. در این تطبیق دو وجه اشتراک و دو وجه اختلاف به‌دست می‌آید. وجوه اشتراک از این قرارند: نخست) هر دو قائل به معنای واحدی از تناسخ‌ هستند و به تأثیرگذاری یک‌جانبۀ قانون کرمه بر چرخۀ زندگی اذعان دارند؛ دوم) هر دو به اهمیت اثبات تناسخ اعتقاد دارند، در این مقام علاوه بر استناد به تجربه‌ها‌ی معنوی خویش، از نظریۀ‌ یادآوری خاطرا...

یکی از مهم‌‌ترین آموزه‌‌های دین بودا، مسأله رنج در زندگی انسان است. بودیزم اساساً به‌‌دنبال نجات انسان از رنج است. تعالیم اولیۀ بودا راه رهایی از رنج را آگاهی صرف از وجود رنج می‌‌دانست؛ اما با گسترش بودیزم در میان فرهنگ‌‌های مختلف و بسط اجتماعی آن، مکاتب مختلفی از بودیزم شکل گرفت که مسأله رنج و راه رهایی از آن را به‌‌گونۀ دیگری نسبت‌‌به تعالیم اولیۀ بودا تبیین می‌‌کردند. این مقاله در پی پاسخ به ...

گرچه شاید در نگاه نخست، بودیسم تهراواده (هینه‌یانه) عاری از هر گونه قداستی به ‌نظر برسد، اما در بودیسم مهایانه اعتقاد به امر قدسی و پرستش موجودات متعالی (انواع بودا)، فضای این آیین را مشحون از قداست کرده است. به ‌رغم تنوع آرای دین‌پژوهان، ظاهراً در بودیسم مهایانه قداست به‌ مثابۀ حقیقتی ذومراتب، دارای مجلاهای متنوع و ساحتِ ملکوتی همۀ موجودات در نظر گرفته می‌شود. نقاط عطف زندگی سیدارتاگوتَمه‌بودا و ...

«ساموئل بکت» (Samuel Beckett)یکی از نویسند‌‌گان نامی قرن بیستم است که توانسته نظر محققان زیادی را به خود جلب کند. گرچه وی آثار ادبی کمی از خود به جا گذاشته‌، ولی همین آثار اندک، از جنبه‌های مختلفی مطالعه شده‌‌اند. در این جستار، نمایشنامة «آخر بازی» از منظر ذن بوداییسم بررسی شده‌است. بدین منظور، نخست مراحل مختلف ذن بوداییسم بیان شده، سپس با قدری تامل در دیالوگ، صحنه‌آرایی، شخصیت پردازی، رفتار و ...