اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری، ایران بویژه خراسان در نابسامانی و تشویش اوضاع سیاسی، جنگ های داخلی، تعدد روزافزون فرقه های مذهبی و نزاع بر سر حقانیت هر یک، به سر برده است. آشفتگی های سیاسی و مذهبی منجر به رواج ناامنی، فقر و غارت و دیگر نابسامانی های اجتماعی شده بود. میان ائمه و مشایخ متعصب و ریاکار، که هر یک در پی کسب قدرت و محبوبیت اند، هجویری، عارف پاک باخته ظهور می کند که با رفتار و...

سفرنامه ها یکی از مهم ترین اسناد تاریخی و مردم شناسی در حوزه مطالعات فرهنگی-تاریخی یک ملت است. از میان سفرنامه های عصرفتحعلیشاه سفرنامه جیمز موریه و میرزا ابوالحسن خان ایلچی حایز اهمیت است. تحلیل وتطبیق محتوای متون این دو سفرنامه روشنگر نگاه از بیرون ودرون محسوب می شود. باتوجه به اقامت نه چندان طولانی موریه در ایران، وی نتوانسته کاملاً از لایه های بیرونی رفتار مردم ایران به ورای کنش ها توجه کند....

چکیده «خداوندنامه» اثر فتحعلی خان صبای کاشانی منظومه ای است دینی در قالب مثنوی که در قرن سیزدهم ه.ق به تقلید از شاهنامه فردوسی در بحر متقارب سروده شده است. این مثنوی ظاهراً مفصلترین منظومه حماسه دینی است که موضوع آن ترجمه حال رسول اکرم (ص) و امیرالمومنین علی (ع) و ماجراهای زندگی و غزوات آنان است و به داستان «لیله الهریر»، از وقایع جنگ صفین، ختم می شود. این منظومه تا کنون به صورت نسخ? خطی باقی...

یکی از عواملی که موجبات زیبایی و شهرت غزلیات کلیم کاشانی را فراهم ساخته، موسیقی کلام و آهنگ زبان اوست. موسیقی شعر، از مولفههای اصلی زبان شاعرانه است و بر توالی، نظم و ترتیب واژگان شعری جهت بیان هرچه بهتر احساسات، عواطف و مضامین شاعرانه دلالت دارد. در این پژوهش که با هدف بررسی جنبههای زیباشناختی شعر کلیم کاشانی صورت میگیرد، تلاش می-گردد تا به شیوه توصیفی – تحلیلی عنصر موسیقی در غزلیات کلیم کاشان...

فرمایش‌های امام علی (ع) در نامه‌های نهج البلاغه با اسلوب‌های تعلیل فراوان همراه است و مترجمان اغلب از واژگانی محدود در مقابل این تنوع تعلیلی استفاده می‌کنند و گاه برای جلوگیری از تکرار این واژگان محدود، تنها برخی از تعلیل‌ها را منعکس می‌سازند. از آنجا که تعلیل از شیوه‌های اقناع مخاطب است، ضرورت دارد برابری تعلیلی نامه‌ها وترجمه‌ها تا حدّ امکان رعایت شده و از تکرار واژگان محدود پرهیز گردد؛ این مق...

نقاشی ایران در قرن حاضر وامدار تغییراتی است که در اواخر دوره قاجار در محتوا و فرم آن صورت گرفته است. مهمترین حوادث سیاسی اجتماعی دوره قاجار شکل گیری جنبش مشروطه خواهی و به دنبال آن انقلاب مشروطه در کشور است. این تحقیق در پی آن است که بررسی کند آیا مابین جنبش مشروطه خواهی و آثار نقاشی این دوران ارتباطی وجود دارد و جنبش مشروطه خواهی چه تاثیراتی را بر هنرمندان این دوره و آثار آنها بر جای گذارده اس...

کتاب هزارویک شب بین سال‌های 1268 تا 1271ق، زیر نظر ابوالحسن غفاری (صنیع الملک) در «مجمع‌الصنایع» ناصری، مصور شده ‌است.متن مورد مطالعه‌ی این نوشتار یکی از چالش برانگیزترین نگاره‌های این مجموعه‌‌‌ی شش جلدی ست. مجلسی که با عنوان  «خلیفه با جعفر صحبت می‌دارد.»، از سایر مجالس کتاب قابل تشخیص است: (مجلس میانی در تصویر«1»). این نوشتار تلاش دارد، با بهره‌گیری از عناصر «درون متنی» از قبیل نشانه‌های تصوی...

موضوع عاشورا به عنوان یکی از پرشورترین و افتخارآمیزترین رویدادهای تاریخی، همواره مورد توجّه ملّت­های مختلف بوده و هست؛ تا آنجا که ادیبان و شاعران در آثار ادبی خود، از زوایای گوناگون به آن پرداخته­اند. در شعر عربی و فارسی هم شاهکارهای بسیاری درباره عاشورا آفریده شده که گاه بر ادبیّات سایر ملّت­ها تأثیری شگرف نهاده است. ترکیب­بند محتشم کاشانی یکی از این شاهکارها است که مورد استقبال شاعران متعهّد؛ از ج...

نسخه خطی منحصربه‌فرد و ناشناخته جامع القصص، تحریر و تألیف «ابن ابوالحسن الواعظ الادیب کاشانی» از جمله آثار و متون دینی قرن یازدهم هجری است که به سال 1077ﻫ به زبان فارسی به رشته تحریر درآمده است. موضوع این اثر، دنباله آثار مشابه دیگر همچون تاج القصص،‌ قصص الانبیا و تفسیر الستین الجامع است که اتفاقاً مؤلف از این آثار به عنوان منبع نیز سود جسته است. مؤلف از طبقه تحصیل کرده در حد متوسط کاشان است که ...

افضل‌الدین کاشانی در زمره متفکرانی است که با جودت ذهن و ذوق سرشار خود توانسته است به قدر مقدور از مجاهدت‌های فکری پیشینیان خود بهره‌مند گردد. او که در انواع فنون حکمت، فلسفه، کلام و ادبیات ایرانی، اسلامی وارد شده و جامعیتی کسب کرده بود، نمونه‌ای است اعلی از اندیشمندان سنت حکمت اسلامی. صرف نظر از جنبه‌های مختلف آثار و افکار این اندیشه‌ور بزرگ، می‌توان به نقش او در استمرار فکر سیاسی در میان متفکر...