هدف این مقاله بررسی تطبیقی دستور زبان داستان و ساختار پیرنگ در دو روایت از داستان «افشین و بودلف» در تاریخ بیهقی به قلم ابوالفضل بیهقی و فرج بعد الشدت اثر قاضی محسن تنوخی است. به نظر می‌رسد اگر چه از نظر گونۀ روایت و نقطۀ دید تفاوتی در ساختار دستور زبان دو روایت دیده نمی‌شود، اما در واکاوی و تحلیل ساختار دستور زبان دو روایت از دیدگاه علم روایت شناسیِ ساختارگراهمواره این نکتۀ جالب ذهن نگارنده را ...

با توجه به نقش مهم درک حرکت و بازنمایی آن در زبان و شناخت، مقالۀ حاضر به گونۀ خاصی از حرکت می‌پردازد که حرکت فرضی نام دارد. در حرکت فرضی که یکی از انواع بازنمودهای مجازی حرکت در زبان است، حرکت به پدیده­‌ها و اشیائی که فاقد توانایی حرکت هستند، نسبت داده می­شود. بر این اساس با توجه به این که تاکنون پژوهشی دربارۀ حرکت فرضی در زبان فارسی صورت نگرفته است، این مقاله می­کوشد تا به طبقه‌بندی و ماهیت حر...

پایان نامۀ حاضر به «بررسی نظام آوایی گونۀ اقلید در چارچوب واج شناسی زایشی» اختصاص دارد و مشتمل بر پیشگفتار، پنج فصل و ضمائم می باشد. در این اثر، نظام آوایی و فرآیندهای واجی موجود در گونۀ اقلیدی کشف، و بر اساس روشهای موجود در واج شناسی زایشی به شیوۀ خطی مطالعه گردید. داده های مورد نیاز برای انجام این تحقیق از چند منبع گردآوری شده است: 1) گفتار خود پژوهشگر به عنوان گویشور بومی 2) گفتار بیست نف...

اوّلین تجربۀ روزنامه‌‌نگاری ایرانی، تقلیدی تفنّنی از روزنامه‌‌نگاری غربی بود که از سوی دربار قاجار و با انتشار نخستین روزنامۀ دولتی در سال 1253ق آغاز شد. روزنامه‌‌های دولتی که حاوی مضامین بی‌‌اهمیّتی چون وصف سیر و سیاحت شاه بود، به سبک منشیانه تحریر می‌شد و به‌عنوان رسانه‌‌ای برای قدرت‌‌نمایی و بیان شکوه و اقتدار نظام سلطنت به­چاپ­می‌‌رسید. زبان تک‌‌صداییِ دربار تنها سیاسـت‌‌های نظام سلطنت را تبلیغ...

مهم ترین تمایز کاربردی زبان، که از وسیلۀ بیان ناشی می شود، تمایز گفتار و نوشتار است. این تمایز دو گونۀ گفتاری و نوشتاری زبان را پدید می آورد که در همۀ زبان ها کم و بیش به چشم می خورد. تفاوت های دو گونه به دوری یا نزدیکی صورت های گفتاری از صورت های نوشتاری بستگی دارد. به دلیل اختلافات بارز گفتار و نوشتار در زبان فارسی، آموزش این زبان به عنوان زبان خارجی دشواری فراوانی برای زبان آموزان به همراه د...

حبسیه به قصیده‌ای اطلاق می‌گردد که شاعر آن را در وصف وضعیت زندان و زندانی سروده باشد و از خلال این سروده، به وصف ظاهری (برونی) زندان و آن‌چه که در آن وجود دارد (در و دیوار، غل و زنجیر، زندانیان، زندانبان و...) بپردازد.افزون بر این اوصاف ظاهری، شاعر از حالات درونی خود نیز در حبسیه ابیاتی را می‌آورد و در آن، از بی‌گناهی خود، جدایی از خویشان و نزدیکان، شب زندان، توسل جستن به دیگران برای رهایی و .....

زبان فارسی مانند دیگر زبان‎ها، در همۀ حوزه‏های جغرافیایی، دوره‏های تاریخی و بافت‏های اجتماعی یکسان به کار نمی‏رود. خرده‏فرهنگ‏ها را می توان از عوامل مهم بروز تنوع‏ اجتماعی دانست که در گسترۀ رواج زبان فارسی شکل گرفته‏ و به صورت پایدار و ناپایدار در به وجود آوردن «گونه های زبانی» مؤثر واقع شده اند. جبهه‎های دفاع مقدس در ایران، به منزلۀ جامعه‏ای کوچک، خرده‏فرهنگ هایی با ابعاد رفتاری، نوشتاری و گفت...

انسان همواره در جامعه نیازمند ارتباطات اجتماعی بوده و هست، و همیشه افرادی نیز بوده‌اند که به‌علت تن ندادن به هنجارهای اجتماعی، مایل نبوده‌اند مکالماتشان بر دیگر گویشوران آشکار شود. پس مبادرت به ایجاد گونۀ زبانیِ خاصی کرده‌اند تا بتوانند بدون بروز مشکل به ارتباط با یک‌دیگر بپردازند. چنین گونۀ زبانی‌ای را زبان مخفی می‌نامند. یکی از گروه‌هایی که تمایل ندارند اسرار و مکالماتشان بر دیگران فاش شود نوج...

مهم‌ترین تمایز کاربردی زبان، که از وسیلۀ بیان ناشی می‌شود، تمایز گفتار و نوشتار است. این تمایز دو گونۀ گفتاری و نوشتاری زبان را پدید می‌آورد که در همۀ زبان‌ها کم و بیش به‌چشم می‌خورد. تفاوت‌های دو گونه به دوری یا نزدیکی صورت‌های گفتاری از صورت‌های نوشتاری بستگی دارد. به دلیل اختلافات بارز گفتار و نوشتار در زبان فارسی، آموزش این زبان به‌عنوان زبان خارجی دشواری‌ فراوانی برای زبان‌آموزان به همراه ...

زبانِ گفتار، هم پدیده های زنجیری دارد و هم پدیده های زبرزنجیری. این پدیده ها هریک به نوبۀ خود بخشی از زبان را می سازد. بدونِ پدیده های زبرزنجیری (تکیه، آهنگ، زیروبمی، درنگ[1]، مکث[2] و...)، گفتار، مصنوعی و ماشینی به نظر می رسد. درمیانِ این پدیده ها به پدیدۀ مکث توجه اندکی شده است. این پژوهش با استفاده از روش آواشناسیِ صوت­شناختی و با توجه به متغیر های جامعه شناسیِ زبان، درپی یافتن ویژگیِ آواییِ مکث، ب...