در این مقاله کوشش کرده ایم درباره نقد اسطوره ای- یکی از شیوه های مهم نقد ادبی - و دیدگاه های متنوعی که در این زمینه وجود دارد سخن بگوییم . اسطوره با اجزای مختلف ادبیات نسبت دارد . مقصود از ادبیات ، هم شامل ادبیات کتبی است و هم ادبیات شفاهی؛ زیرا پیوند اسط وره ها را با ادبیات شفاهی نمی توان نادیده گرفت؛ چنان که روایت های شفاهی از برخی اسطوره های ایرانی هنوز هم در بین مردم ایران رایج است . پیوند ...

پژوهش حاضر در پی تحلیل بازنمایی واقعیت و صور خیالی در نقاشی قاجار از آغاز تا سال 1264 هجری قمری بوده است. به همین منظور در این پژوهش سعی بر آن بوده تا ضمن بررسی صور خیالی و واقع نگاری نقاشی نیمه ی نخست قاجار به تأثیر ادبیات بر این هنر اشاره شود و به صورتی مصداقی مورد تحلیل قرار گیرند. اثبات این فرضیه که نقاشان نیمه ی نخست قاجار در مواجهه با واقعیت و صور خیالی، متأثر از ادبیات و فرهنگ ایرانی بو...

تمثیل عرفانی چون حماسه ای است روحانی که از عشق ورزی به معشوق ازلی حکایت می کند و حکایات صوفیه در قالب حکایات و تمثیل ها، بخش مهمی از ادبیات عرفانی را تشکیل می دهند. این حکایات با اهداف گوناگونی در کتب صوفیه به کار گرفته می شوند که عمده ترین آنها تعلیم و ترغیب صوفیه در سیر و سلوک است. مجموعه ای از این حکایات تمثیلی به ادبیات مانوی، به ویژه تمثیل های عرفانی این متون، بازمی گردد. با وجود اینکه هیچ...

آیندة هر ادبیاتی، از گذشته و معاصر آن جدا نیست؛ زیرا در بیشتر موارد، ادبیات هر ملّتی به گذشته ای نظر دارد که اساس پیشرفت و فلسفة وجودی حال خود را بر آن بنا می نهد. سخن از دورنمای شعر معاصر عربی و یا اینکه به گذشتة خویش تکیه خواهد کرد، به معنای ایستایی در اندیشه نیست و یا تعیین مرزهای مشخّص مبنی بر اینکه «این است» و «جز این نیست»؛ چرا که ادبیات هر نسلی به دستاوردهای فکری و ادبی گذشتگان نظر دارد، د...

صادق هدایت از برجسته ترین داستان نویسان ایرانی است که بیش از نویسندگان دیگر ایرانی، در ادبیات معاصر جهان نام برآورده است. برخی از آثار صادق هدایت لایه دار و تأویل پذیرند و برای رمزگشایی از برخی نوشته های او باید به زمینه های فکری و مطالعات فرهنگی اش توجه کرد...

هنر آینه‌کاری از هنرهای سنتی ایران است که عمدتاً در تزیینات داخلی بناهای تاریخی به ویژه اماکن مذهبی کاربرد دارد. بهره‌گیری از این هنر همواره در راستای تحقق بخشیدن به کیفیت معنوی بنا و تجسم عالم مثال در اندیشۀ عرفا و هنرمندان ایرانی صورت گرفته است و همچون پلی ساحت قدسی و قلمرو انسانی را به یکدیگر پیوند می‌دهد. در این رشتۀ هنری، آینه‌کار با استفاده از آینه و برش آن به اشکال متنوع ساختاری از نقوش ب...

نقاشی ایرانی نوین در تبارشناسی تاریخی خود، دارای اشتراک و افتراق نسبی با دیگر مکاتب سنتی نقاشی ایرانی و حاوی کارکردها و مفاهیم خاص خود است. مسئله این پژوهش، نخست «طبقه بندی موضوعی» آثار بهزاد و فرشچیان و سپس بررسی تطبیقی و تحلیلی «موضوع» در آثار این دو هنرمند جریان ساز بوده است. هدف این نوشتار نیز، روشن نمودن چگونگی بهره گیری این دو هنرمند از موضوعات و آشکار نمودن افتراق و اشتراک آثار آنها در م...

ادبیات تطبیقی حوزه ای از پژوهش های ادبی است که درآن آثار دو یا چند نویسنده ازدو زبان وملیت متفاوت با یکدیگرمقایسه می شوند.دراین مقاله آثار داستانی سه نویسندۀ زن، یعنی «ویرجینیا وولف»، «سیمون دوبووار» و «سیمین دانشور» از زاویۀ دید ادبیات فمینیستی و مکاتب فکری تأثیر گذار بر اندیشۀ آنان بررسی شده است. مطالعه و تحلیل آثارشان نشان می دهد که وجه مشترک ادبیات فمینیستی، تلاش برای احیای حقوق و نمایاندن ...

ساختارگرایی رویکردی نوین در مطالعه ی‎ادبیات است. به دلیل آنکه قصه های عامیانه، ساختار نسبتاً ساده ای دارند، می توان قواعد حاکم بر آن ها را شناسایی و طبقه بندی کرد. از آنجا که ساختارگرایی در ادبیات، از خود نظام ادبیات به عنوان مرجع بیرونی آثاری که بررسی می نماید، استفادهمی کند، جایگاه ارزشمندی در مطالعات ادبی دارد. همای و همایون منظومه ای غنایی از خواجو کرمانی است که داستان سفر همای را برای یافت...