این مقاله بحثی است در زبان شناسی تاریخی درباره شیوه قرائت ماده مضارع مر - به معنی مردن - در شاهنامه. نخست پنج مورد فراوانی این پدیده زبانی در شاهنامه فراهم آمده است و سپس با توجه به شواهد دیگر در متون مشابه آن و گویش های زنده موجود، سه قرائت مُر، مِر و مَر به یاری قواعد قافیه به محک آزمون زده شده است و در نهایت سیر تحقیق، قرائت مَر را از حیث تاریخی پذیرفتنی تر مسائل قرائت های دیگر یافته است.

در هر فرهنگ و دوره ای زنان جایگاه متفاوتی دارند که این امر از ملیت و طرز فکر آنها نشات می گیرد. در میان بسیاری از بن مایه ها ی شیوه های رفتاری شخصیت های زن، عشق و پیامد های آن نقش مهم وتعیین کننده ای ایفا می کنند. در اثر حماسی فارسی شاهنامه فردوسی زنان با نژاد و فرهنگ ایرانی و غیر ایرانی به شکل متفاوتی رفتار می کنند. به همین ترتیب در اثر حماسی آلمانی سرود نیبلونگن بن مایه عشق و اندوه و نوع عملک...

ردیفها در شاهنامه جز چند مورد- که بیش از یک کلمه تشکیل شده- همه ساده و عاری از تکلف است، در سراسر شاهنامه یک ردیف جمله ای تمام ارکان یا شبه جمله ای دیده نمی شود؛ بیشتر ردیفها فعلی است و پس از فعل، ردیف های ضمیری از پرکاربردترین آنهاست. از 48601 شعر (بیت) تعداد 7652 بیت مردف است که از مقایسه ابیات مرف به کل اشعار (ابیات) درصد 74/15% حاصل می گردد.

زمینه و هدف: فرهنگ، زیر بنای تعاملات جامعه می باشد و مراقبت و درمان در این بستر جریان دارند. مطالعات نادری به تبیین فرهنگ جامعه در مراقبت و درمان پرداخته اند. شاهنامه فردوسی شاهد معتبری بر ارزش ها، باورها و فرهنگ مردم ایران است. هدف از این مطالعه، انتزاع مضامین اخلاق حرفه ای و حقوقی مراقبت و درمان بیمار در شاهنامه فردوسی می باشد.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع تحلیل محتوی با رویکرد کیفی و ...

در قرن نهم هجری در دوره تیموری، که یکی از پربارترین دوره های هنری در تاریخ فرهنگ ایران زمین به شمار می آید، با حمایت سه فرزند شاهرخ، دو شاهنامه بایسنقری (833 هـ.ق) با 22 نگاره و شاهنامه محمد جوکی (848 تا 843 هـ.ق) با 31 نگاره در مکتب هرات و شاهنامه ابراهیم سلطان (833 هـ.ق) با 43 نگاره در مکتب شیراز کتابت و نگارگری شد. در میان این سه شاهنامه، در برخی از نگاره ها تصویر موجودات غریبی به ...

شاهنامه به عنوان شاهکار بزرگ ادبی و سند هویّت ملّی به محض انتشار، به رغم موانع و مشکلات، در زندگی مردم راه یافته است. پس از آن، مردم در هر دوره ای متناسب با امکانات و شیوه های زندگی، شکل و قالب خاص برای تداوم شاهنامه برگزیده اند از جمله نقالی و شاهنامه خوانی. این شکل مشهور و کهن با همه ارزشمندی اش، در عصر ما آهسته آهسته جایش را به قالب های دراماتی نوین بخشیده است. بیان هنری و جنبه های دراماتیک شا...

شاهنامه فردوسی یکی از آثاری است که نگارگران ایرانی در تمامی ادوار به مصور کردن آن علاقه نشان داده اند. شاهد این مدعا تعداد زیادی شاهنامه است که که از دوره اسلامی به جا مانده است. نگارگران مکتب شیراز نیز از این قافله جا نمانده اند. شیراز یک بار در حمله ی مغول و بار دیگـر در حمله ی تیمـور مورد هجوم قرار گرفت که در هر دو توانست با تکیه بر میراث هنری خود در نگارگری شیوه خاص خود را زنده نگه داردو به...

سفرهای اساطیری جهان قالب و ساختار مشخصی دارد که آن ها را با دیگر انواع سفرها متمایز می کند. ساختار این سفرها متشکل از حوزه های عملیات گوناگونی است که در روند سفر، تحقق یا عدم تحقق آن تاثیر مستقیم دارد. برخی از حوزه های عملیاتی برای تحقق سفر و بعضی برای عدم تحقق آن تدارک دیده شده اند. شخصیت های سفر و وسایل نقلیه که دو حوزه عملیات این سفرها را به عهده دارند با قدرت جادویی و ماورایی خود بر موانع و...

شاهنامه به عنوان یک اثر اسطوره ای ـ حماسی در ادبیات داستانی معاصر ایران همچنان تأثیر شگرف خود را دارد و داستان های آن به شیوه های گوناگون در داستان بلند و کوتاه امروز بازتاب یافته است. این بازتاب به گونه ای است که به داستان ها هویتی ایرانی بخشیده است و نمونة آن را می توان در داستان کوتاه شب سهراب کشان اثر بیژن نجدی به خوبی مشاهده کرد. اسطورة حماسی «رستم و سهراب» بن مایه این داستان واقع شده است ...

ابیات شاهنامه فردوسی پس از انتشار در متون ادبی و تاریخی فارسی به صورت های مختلف نقل شده است. این ابیات گاهی عین شاهنامه های چاپی است و گاهی با آنها متفاوت است گرد آوری این ابیات از سراسر متون کهن می تواند در تصحیح شاهنامه همچون نسخه های اصلی شاهنامه ما را یاری دهد در عین حال طبقه بندی این ابیات برای تعیین شیوه ی تجلید شاهنامه و میزان تأثیر داستان های شاهنامه موثر می باشد. از این روی در این پ...