یکی از بخش‏های مهم در زیبایی‏شناسی تصویر در سینمای ایران لحظه‏های ‏گفت‌وگویی است. یکی از قراردادهای مسلط و غالب در تصویرسازیِ لحظه‏های گفت‌وگویی نما/ نمای معکوس است. در این پژوهش تلاش شده به تحلیلِ مواجهة فیلم‌سازان ایرانی با لحظه‏های گفت‌وگویی پرداخته و نحوة تحولِ بیان تصویری در این لحظه‏ها نمایان شود. از همین روی، ده فیلم از سینمای ایران در دهة 1380 به منزلة جامعة آماری گزینش شده‏اند؛ این آثار ع...

دو نوع متفاوت روایت تاریخی و روایت شاعرانه از داستان بهرام گور وجود دارد. در یک سو، دیدگاه تاریخ‌نویسان و در سوی دیگر، نگاه فردوسی به عنوان شاعری داستان‌پرداز درباره­ این موضوع می­باشد در این مقاله، تلاش نگارنده بر آن است که بر اساس تعریف دو نوع نگاه تاریخی و شاعرانه، به این تفاوت دیدگاه‌ها صورت تحقیقی بدهد. برخی از تفاوت‌ها، دخالت عمیقی در سیر و طرح روایت ندارند و تنها به لحاظ کمّی و آماری اخت...

بهرام بیضایی از نویسندگان، پژوهشگران و هنرمندان شاخص ایران است که در عرصۀ نمایش، آثار ارزشمند و ماندگاری خلق کرده است. گونه­­شناسی آثار نمایشی او اگرچه به­صورت پراکنده و در لابه­لای نوشته­هایی چند موردتوجّه قرارگرفته است، کمتر به­صورت علمی، به دسته­بندی و تحلیل گونه­شناسانۀ آنها پرداخته­اند. از میان نظریّات گونه­شناسی، نورتروپ فرای دیدگاه درخور توجّهی دارد و طبقه­بندی کاربردی­ای از گونه­شناسی ارائ...

از نظر لوسین گلدمن، فرد نویسنده عناصر خلاقیتش را از زمانۀ خویش و جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند، می‌گیرد. در جامعه افرادی استثنایی حضور دارند که علاوه بر توانایی ذاتی هنری‌، آگاهی‌شان هم نسبت به جهان‌بینی طبقه اجتماعی خودشان به حداکثر میزان ممکن است. اگر این افراد به توانایی بیان بدیع مسائل طبقاتی دست پیدا کنند، می‌توانند آثاری بیافرینند که بیانگر جهان‌بینی طبقه اجتماعی خودشان باشد. آنچه باعث ب...

گروتسک سبکی در هنر و ادبیّات است که براساس آن دو حسّ ناسازگار ترس و خنده به ‌صورت هم‌زمان به مخاطبان إلقا می­شود. امروزه این مفهوم توصیف­کنندة دنیای پریشان و ازخودبیگانۀ انسان معاصر است و نمایش­دهندۀ دنیایی آشنا از چشم‌اندازی بسیار عجیب که آن را ترسناک و مضحک جلوه می­دهد. ناهماهنگی، افراط، اغراق، نابهنجاری، خنده­آوری و ترسناکی، بارزترین ویژگی­هایی است که یک اثر را گروتسک می‌سازد. داستان­های گروتس...

در این پایان نامه به بررسی مفهموم ژانر و در کنار آن به تبیین آسیب شناسی ژانر در تئاتر معاصر ایران پرداخته شده است. در این راستا، ملاحظات نظری ژانر مورد بررسی و کاوشی همه جانبه قرار گرفته است و سپس به مبانی ژانرشناسی تئاتر ایران و جهان پرداخته شده، در انتها نیز مطالعات نظری جنبه ی کاربردی پیدا می کند. در راستای آن، نمایش های سال های 1380 تا 1386 مدنظر است که موردهای انتخابی با تکیه بر ژانرشناسی ...

یکی از رویکردهای جدیدی که در مطالعات اسطورهای در عرصهی ادبیات و هنر بکار گرفته میشود، اسطورهی قهرمان است که در آثار بسیاری از اسطورهشناسان مطرح و بنامی چون میرچا الیاده، کارل گوستاو یونگ، جوزف کمپبل و ... دیده میشود. در این رساله سعی بر این است، کهن الگوی قهرمانی را که بهرام بیضایی؛ سینماگر مولف در آثار سینمایی و نمایشی خود استفاده کرده است با الگوی سفر قهرمان کمپبل مورد مداقه قرار داده و ب...

هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل بازنمایی بهرام بیضایی از مناسبات قهرمان با جهان اجتماعی توصیف شده در نمایشنامه «افرا، یا روز می گذرد» است. در فصل دوم روش تحلیلِ مورد استفاده برای متن، نظریه مبنایی که یک روش پژوهش کیفی است را توضیح داده ایم. در فصل سوم با استفاده از روش نظریه مبنایی به کدگذاری و تحلیل خُرد متن پرداخته ایم. مطالعه فصل سوم راهبُردهای کنش در کاراکترهای نمایشنامه را به صورت مبسوط روشن خواهد ...

نوستالژی به معنای غم و اندوهی است که بنا به دلایلی و اغلب به خاطر آرزوی از دست رفته به آدمی دست می دهد. این آرزوی از دست رفته هنگامی که مربوط به روز ازل باشد و جایگاهی چون بهشت، مفاهیم مربوط به بازگشت به آن عمیق تر و جهان شمول تر خواهد بود. بنابر این دیدگاه بهشت به مثابه ی سکونتگاه سرمدی نخستین انسان است که دورافتادن از آن دلتنگی عمیقی را بر وی مستولی می کند. در این پژوهش تلاش شده است تا با نگا...