در این پژوهش تلاش می­شود تا ابهامات مفهومی دو مقوله‌ی­ گواه­نمایی و وجهیت معرفتی مورد توجه قرار­گیرد و به­تبع آن نشان داده­ شود که قیدهای متناظر با این مقوله­ها علیرغم شباهت­هایشان زیر­مقوله­های قیدی متمایزی به­شمار می­روند. در راستای نیل به این هدف داده­های مختلف از منابع گفتاری و نوشتاری فارسی معاصر جمع­آوری شده و این تحقیق در تحلیلشان عمدتاً از ملاحظات معنایی بهره­می­جوید. این مطالعه بر اساس ...

باورهای افراد در خصوص دانش و دانستن (باورهای معرفتی) در آموزش آنان نقش دارد و عوامل مختلفی بر شکل‌گیری و توسعۀ این باورها اثرگذارند. هدف این پژوهش بررسی ابعاد و سطوح باورهای معرفتی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد بر حسب متغیرهای جنسیت، حوزۀ تحصیلی و دوره تحصیلی بود. این تحقیق کاربردی و از نظر روش پیمایشی و از نظر نوع توصیفی بود. 364 نفر از دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد به روش نمونه‌گیری تصادفی طب...

پرسش از رویکرد فلسفی و معرفتی جریان های ایدئولوژیک و تبیین موضع آنها دربارة عقل و ارزش معرفت شناختی آن، از دغدغه های موجود و در خور تأمل پژوهشگران در قلمرو فلسفه دین است. اهمیت معرفت شناختی این مسئله درباره جنبش های دینی عمدتاَ به دلیل مفروضاتی، مانند نسبت و جایگاه عناصرِ فاخرِ «نقل» و «عقل»، مسئله «کاشفیت» و «صدق و کذب» در هندسة معرفتی و کار ویژه های آنها در قلمرو معرفتی است. این موضوع اخیراً از آ...

امروزه فلسفه تطبیقی به عنوان حوزه ی مطالعاتی جدیدی در حال بسط و گسترش است، گرچه برخی در اعتبار آن به شک و تردید می نگرند، اما در این مقاله ماهیت مسائل فلسفه تطبیقی، تعریف مبانی، امکان و روش شناسی آن مورد بحث قرار گرفته است. در پایان نتیجه می گیریم فلسفه تطبیقی در ساحتی فرافلسفی با تلفیقی از روش شناسی های موجود ممکن است و این فلسفه توانایی پاسخ به برخی از مسائل حل ناشده را داراست. بنابراین می تو...

در این مقاله سعی می­شود با در نظر گرفتن رفتار نحوی-معنایی افعال وجهی اصلی ( شدن و بایستن) در زبان فارسی، در مورد ارتقایی یا کنترلی بودن این افعال تصمیم مناسبی اتخاذ شود. با توجه به دیدگاه­های قبلی در این خصوص سه فرضیه مطرح می­گردد: الف. افعال وجهی معرفتی ارتقایی و افعال وجهی بنیادی اعم از تکلیفی و پویا کنترلی هستند. ب. افعال وجهی معرفتی و همچنین بنیادی از نوع تکلیفی غیرمستقیم که مشارک برونی هست...

پاسخ گویی به نیازهای طبی در هر جامعه ای در قالب نظام طبی آن جامعه عملی می گردد لذا پژوهش حاضر براساس این مسئله شکل گرفته است که رویکرد شناختی و رفتاری در مقابله با بیماری مسری طاعون در جامعه ایران عصر صفوی در چه فضایی از گفتمان طبی و بر اساس چه روش هایی صورت می گرفت و بروز آن چه مصائبی را به دنبال داشت؟ یافته های پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی-تحلیلی نشان می دهد که نظام طب ایران عصر صفوی در مواج...

گستردگی پژوهش در محافل علمی و سازمان ها و آسیب پذیری اخلاقی پژوهش، نیاز به مقوله اخلاق در پژوهش را نمایان می سازد. مسئله مقاله حاضر جستجوی اضلاع معرفتی دانشی است که بتواند مسائل اخلاقی پژوهش را در چارچوب نظری و با روش شناسی معین تحلیل کند. فرضیه تحقیق، امکان دست یابی به اخلاق پژوهش به منزله یک دانش با اضلاع معرفتی معین است. روش آزمون فرضیه، تحلیل منطقی براساس الگوی علم شناسی رایج در سده های اخی...

چکیده: از جمله مسائلی که امروزه در حوزه ی معرفت شناسی مطرح است، مسئله ی تأثیر عوامل غیر معرفتی و از جمله ی آنها گناه بر معرفت است. اعتقاد به تأثیر عوامل غیر معرفتی بر معرفت را می توان در طول تاریخ در آثار بسیاری از اندیشمندان نظیر بیکن، هابز، هیوم و... مشاهده نمود. مسئله ی تأثیر گناه بر معرفت، در میان هندوان باستان وجود داشته است. در مسیحیت نیز پولس قدیس آغازگر این بحث بوده است و در جهان مدرن ...

در بررسی ساختارِ معرفتی و زبانی شطح، رویکردهای متفاوتی وجود دارد. برخی از این رویکردها، عموماً شطح را ناشی از وجود پارادوکس در سطحِ گزاره- اعم از پارادوکس وصفی و اسنادی- می دانند. برخی دیگر سعی در رفعِ تناقض و تقلیلِ شطح به گزاره های حقیقی دارند. بعضی هم با بررسی احوالِ عارفانه و معرفتِ شهودی سعی می کنند بین این شکلِ خاصِ بیانی و اشکالِ ویژة تجارب عارفانه پیوند ایجاد کنند. همة این رویکردها، ضمن روشن س...

هر فردی برای اعتقادهای خود دلایلی – هر چند خیلی سست- دارد و بر اساس آنها به امری معتقد می شود. باورهای دینی ازجمله مهم­ترین باورها هستند که در رشته­های گوناگون علمی به بررسی آنها و پشتوانة معرفتی آنها پرداخته­ شده است. متکلمان مسلمان – به عنوان مدافعان دین- در ابتدای کتب کلامی خویش با عنوان «احکام النظر» به بررسی بایسته­های معرفتی برای اثبات باورهای اعتقادی، از جمله توحید، پرداخته­اند. آنها از ...